به گزارش ایکنا از لرستان، حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا اعوانی، مدرس حوزه و دانشگاه شامگاه دوشنبه، ۱۹ آذرماه در سلسله نشستهای آشنایی با معارف تربیتی صحیفه سجادیه که از سوی معاونت فرهنگی ـ تبلیغی مدیریت حوزههای علمیه خواهران استان لرستان ویژه طلاب لرستانی و بهصورت مجازی برگزار شد، در شرح «دعای بیست و یکم صحیفه سجادیه»، گفت: این دعای از دعاهای امام سجاد(ع) است هنگامی که حادثهای او را اندوهگین و خطاها وی را بیتاب میکرد.
وی با بیان اینکه امام سجاد(ع) چون خودش را در برابر خدای متعال کوچک و حقیر میداند، به درگاه خدای متعال ابراز گناه و خطا میکند و این یک توفیق و مرحمت الهی است، افزود: امام سجاد(ع) چون معصوم است مطلقاً خطا و گناه نداشت با این مطالب به ما یاد میدهد خطاهای خود را یاد کنیم این در حالی است که خدا این تواضع و فروتنی که انسان نسبت به خودش قائل است و به علو و والایی خدا اعتراف میکند را میپسندد.
اعوانی با بیان اینکه ما باید از امام سجاد(ع) الگو بگیریم و وقتی دلشکسته و ناراحت هستیم با این عبارات به در خانه خدا برویم، ادامه داد: از نگاه امام سجاد(ع) انسان تنها و ضعیف است تنها از این جهت که یار و یاوری ندارد خوبیها و بدیهایش مال خودش است و ضعیف از این بابت که بدون یاری خدا کاری از پیش نخواهد برد کمااینکه در آیه ۳۸ سوره نسا به این اشاره شده و آمده است: «خُلِقَ الإِنسَانُ ضَعِيفًا؛ انسان ناتوان آفريده شده است.»
این مدرس سواد رسانه به بند اول دعا «اللَّهُمَّ يَا كَافِيَ الْفَرْدِ الضَّعِيفِ، وَ وَاقِيَ الْأَمْرِ الْمخُوفِ، أَفْرَدَتْنِي الْخَطَايَا فَلَا صَاحِبَ مَعِي، وَ ضَعُفْتُ عَنْ غَضَبِكَ فَلَا مُؤَيِّدَ لِي، وَ أَشْرَفْتُ عَلَى خَوْفِ لِقَائِكَ فَلَا مُسَكِّنَ لِرَوْعَتِي» اشاره کرد و گفت: امام سجاد(ع) در این بند از دعا میفرماید: «خدایا! ای بینیاز کننده فرد ناتوان! و ای حافظ بندگان از حادثه ترسناک! خطاها مرا دچار تنهایی کرده؛ پس همنشینی [که وزر و وبال و عذاب خطاها را از من برطرف کند] برایم نیست و از تحمل خشمت ناتوان شدهام و نیرو دهندهای برایم نمیباشد و بر ترس دیدارت، به وقت مرگ و قیامت، [آنهم دیداری نامناسب و هولناک] نزدیکم و آرامبخشی برای ترسم وجود ندارد.»
وی با بیان اینکه این بند از دعا به آیه ۹۶ سوره مریم «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا» اشاره دارد که میفرماید: «كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردهاند به زودى [خداى] رحمان براى آنان محبتى [در دلها] قرار میدهد، اضافه کرد: انسان اگر آدم خوبی باشد خدا محبت او را به دل بقیه میاندازد و اگر آدم بدی باشد و نافرمانی خدا کند خدا هم محبت او را از دلها برمیدارد و امام علی(ع) در این رابطه فرموده است: «بر حذر باشید از اینکه با آدمهای بد و شر مصاحبت، همراهی و دوستی داشته باشید».
اعوانی به بند ششم دعا «لَا أَمْرَ لِي مَعَ أَمْرِكَ، مَاضٍ فِيَّ حُكْمُكَ، عَدْلٌ فِيَّ قَضَاؤُكَ، وَ لَا قُوَّةَ لِي عَلَى الْخُرُوجِ مِنْ سُلْطَانِكَ، وَ لَا أَسْتَطِيعُ مُجَاوَزَةَ قُدْرَتِكَ، وَ لَا أَسْتَمِيلُ هَوَاكَ، وَ لَا أَبْلُغُ رِضَاكَ، وَ لَا أَنَالُ مَا عِنْدَكَ إِلَّا بِطَاعَتِكَ وَ بِفَضْلِ رَحْمَتِكَ» اشاره کرد و افزود: امام سجاد(ع) در این بند دعا فرموده است: «با فرمان تو، فرمانی برای من نیست؛ حکم تو در تمام شئون زندگی من جاری است و سرنوشت و تقدیرت درباره من عین عدالت است؛ مرا نیروی بیرون رفتن از قلمرو سلطنت تو نیست و توانمندی تجاوز از حیطۀ قدرتت برایم وجود ندارد و امکان جلب دوستیات را ندارم و به خشنودیات نمیرسم؛ و به آنچه نزد توست جز به طاعتت و فضل رحمتت، دست نمییابم.»
این مدرس حوزه علمیه ادامه داد: اینکه بعد از «لَا أَبْلُغُ» إِلَّا استثنا آمده آن را منحصر به فرد میکند یعنی راه رسیدن به رضای خدا و تمام کمالات منحصراً با اطاعت فرمان خدا حاصل میشود کمااینکه در آیه ۲۰ سوره نور «وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّه رَؤُوفٌ رَحِيمٌ» در این رابطه آمده است: «و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود و اينكه خدا رئوف و مهربان است [مجازات سختى در انتظارتان بود]» و در آیه ۷۴ سوره آلعمران «يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن يَشَاءُ وَاللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ» در این رابطه آمده است: «رحمت خود را به هر كس كه بخواهد مخصوص میگرداند و خداوند داراى بخشش بزرگ است».
وی با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) در این دعا اذعان میدارد اگر او به مقام و جایگاهی رسیده این ناشی از فضل و رحمت الهی است پس باید مواظب باشیم تحت تأثیر حرفهای دیگران قرار نگیرم، گفت: امام سجاد(ع) در بند هفتم دعا «إِلَهِي أَصْبَحْتُ وَ أَمْسَيْتُ عَبْداً دَاخِراً لَكَ، لَا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعاً وَ لَا ضَرّاً إِلَّا بِكَ، أَشْهَدُ بِذَلِكَ عَلَى نَفْسِي، وَ أَعْتَرِفُ بِضَعْفِ قُوَّتِي وَ قِلَّةِ حِيلَتِي، فَأَنْجِزْ لِي مَا وَعَدْتَنِي، وَ تَمِّمْ لِي مَا آتَيْتَنِي، فَإِنِّي عَبْدُكَ الْمِسْكِينُ الْمُسْتَكِينُ الضَّعِيفُ الضَّرِيرُ الْحَقِيرُ الْمَهِينُ الْفَقِيرُ الْخَائِفُ الْمُسْتَجِيرُ» ما را این موضوع توجه میدهند که انسان باید همه جوره خودش را برای خدا رو کند.
اعوانی اضافه کرد: امام سجاد(ع) در این بند از دعا فرموده است: «خدایا! صبح و شب کردم در حالیکه بنده خوار و بیمقدار توام؛ برای خود جز با کمک حضرتت بر جلب سودی و دفع زیانی، قدرت ندارم؛ به آنچه درباره خود گفتم، گواهی میدهم؛ به ناتوانی نیرویم و کمی تدبیرم، اعتراف میکنم؛ پس آنچه را به من وعده دادی، وفا کن؛ و آنچه را که به این بندهات عطا فرمودهای، کامل ساز؛ زیرا که من بنده بینوا، ذلیل، ناتوان، دردمند، کوچک، بیمقدار، تهیدست، ترسان و پناهنده به توام» این در حالی است که امام علی(ع) نیز در مناجات شعبانیه میفرماید: «خدایا تو به ما دستور دادهای که ما به وسیله به در خانه تو بیاییم» چون شعار دادن باعث شعور میشود و خدای متعال میپسندد که انسان نسبت به خودش به چنین معرفتی دست یافته است و خدا را در جایگاه واقعی خودش میشناسد.
این مدرس سواد رسانه به بند هشتم دعا «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تَجْعَلْنِي نَاسِياً لِذِكْرِكَ فِيما أَوْلَيْتَنِي، وَ لَا غَافِلًا لِإِحْسَانِكَ فِيما أَبْلَيْتَنِي، وَ لَا آيِساً مِنْ إِجَابَتِكَ لِي وَ إِنْ أَبْطَأَتْ عَنِّي، فِي سَرَّاءَ كُنْتُ أَوْ ضَرَّاءَ، أَوْ شِدَّةٍ أَوْ رَخَاءٍ، أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ بَلَاءٍ، أَوْ بُؤْسٍ أَوْ نَعْمَاءَ، أَوْ جِدَةٍ أَوْ لَأْوَاءَ، أَوْ فَقْرٍ أَوْ غِنًى» اشاره کرد و افزود: امام سجاد(ع) در این بند از دعا فرموده است: «خدایا! بر محمد و آلش درود فرست و مرا نسبت به یاد خود در آنچه به من عطا کردی، فراموشکار مکن؛ و به احسانت در آنچه به من بخشیدهای، غافل و بیخبر مساز و از اجابت دعایم گرچه تأخیر افتد، ناامید مکن؛ در خوشی باشم یا ناخوشی، در سختی باشم یا رفاه، در سلامت و تندرستی باشم یا بلا، در تنگدستی و بیچارگی باشم یا نعمت، در دارایی باشم یا محنت، در تهیدستی باشم یا توانگری».
اعوانی با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) در این بند از دعا از خدا میخواهد نسبت به آن چیزهایی که به او داده است فراموش کننده نباشد تا او خدا را یاد کند چراکه اگر انسان نسبت به این مطلب غافل، فراموشکار و ترککننده نباشد چنین انسانی در برابر خدا همیشه متواضع است.
وی به بند ۹ دعا «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ ثَنَائِي عَلَيْكَ، وَ مَدْحِي إِيَّاكَ، وَ حَمْدِي لَكَ فِي كُلِّ حَالَاتِي حَتَّى لَا أَفْرَحَ بِمَا آتَيْتَنِي مِنَ الدُّنْيَا، وَ لَا أَحْزَنَ عَلَى مَا مَنَعْتَنِي فِيهَا، وَ أَشْعِرْ قَلْبِي تَقْوَاكَ، وَ اسْتَعْمِلْ بَدَنِي فِيما تَقْبَلُهُ مِنِّي، وَ اشْغَلْ بِطَاعَتِكَ نَفْسِي عَنْ كُلِّ مَا يَرِدُ عَلَيَّ حَتَّى لَا اُحِبَّ شَيْئاً مِنْ سُخْطِكَ، وَ لَا أَسْخَطَ شَيْئاً مِنْ رِضَاكَ» اشاره کرد و گفت: امام سجاد(ع) در این دعا به روشهای مختلف خدا را حمد میکند و از خدا میخواهد توفیق حمد و ثنای دائمی را به وی اعطا کند.
این مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه یکی از ثمرات حمد این است که انسان نسبت به فعل خدا راضی میشود، اضافه کرد: اگر انسان زیر سایه حمد خدا زیاد شعار بدهد ثمرهاش این است که به فعل خدا نسبت به خودش راضی میشود به این معنا که وقتی چیزی از دینا به او رسید زیاد خوشحال نمیشود و اگر خدا چیزی را از او منع کرد ناراحت نمیشود چون معتقد است در پس آن حکمتی هست.
اعوانی به بند ۱۱ دعا «وَ هَبْ لِيَ الْأُنْسَ بِكَ وَ بِأَوْلِيَائِكَ وَ أَهْلِ طَاعَتِكَ؛ و انس گرفتن به خودت و عاشقانت و اهل طاعتت را به من ارزانی دار» اشاره کرد و افزود: اگر همین کلام امام سجاد(ع) یعنی انس گرفتن به خدا، اولیای الهی و اهل طاعتت در مورد ما عملیاتی شود میتوانیم در اطاعت از خدا موفق شویم.
این مدرس سواد رسانه در رابطه با چگونگی انس گرفتن با خدا، گفت: زمانی که قرآن بخوانیم و با این کتاب آسمانی انس بگیریم، با خداوند نیز انس خواهیم گرفت کمااینکه حضرت امام جعفرصادق(ع) و امام رضا(ع) تأکید دارند روزی ۵۰ آیه قرآن بخوانیم و با توجه به اینکه یکی از نشانههای شیعه انس با قرآن است بنابریان باید انس با قرآن را در زندگی خود عملیاتی کنیم.
وی افزود: نماز خواندن یکی دیگر از راههای انس گرفتن با خداوند است لذا میطلبد به نمازهای مستحبی نیز توجه داشته باشیم و اهل نماز و عبادت خدا باشیم چراکه ثمره انس با قرآن و نماز یاد خدا ست و ثمره یاد خدا این است که خدا هم ما را یاد میکند.
اعوانی با اشاره به اینکه اگر با اولیا خدا انس داشته باشم آرام آرام مثل آنها میشویم، اظهار کرد: امام سجاد(ع) در بند آخر دعا «وَ اجْعَلْنِي لَهُمْ قَرِيناً، وَ اجْعَلْنِي لَهُمْ نَصِيراً، وَ امْنُنْ عَلَيَّ بِشَوْقٍ إِلَيْكَ، وَ بِالْعَمَلِ لَكَ بِمَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى، إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، وَ ذَلِكَ عَلَيْكَ يَسِيرٌ» با صلوات بر محمد و آل او از خدای متعال میخواهد که او را همنشین و یار ایشان قرار دهد و میفرماید: «به شوق ورزیدن به سویت و به عمل برایت، چنانکه دوست داری و میپسندی، بر من منت گذار؛ همانا تو بر هر کاری توانایی و تحقق آن همه که گفتم بر تو آسان است».
این مدرس حوزه علمیه با تأکید بر اینکه باید یاد اولیای الهی و ائمه اطهار(ع) را روزانه در خودمان احیا کنیم، اظهار کرد: یاد ائمه اطهار و اولیای الهی یاد خداست بنابراین نباید از یاد آنها بهویژه امام زمان(عج) غافل شویم چراکه اگر ما به یاد امام زمان(عج) باشیم او هم به یاد ما خواهد بود این در حالی است اگر یاد ائمه اطهار در ما احیا شود ثمرهاش این است که نسبت به آنها محبت میورزیم، دوستشان میداریم و از آنها یاد میکنیم کمااینکه امام محمدباقر(ع) فرموده است: کسی که کسی دیگر را دوست دارد به حرف او گوش میدهد» و امام علی(ع) نیز در نامه ۴۵ نهجالبلاغه فرموده است: «شما نمیتوانید مثل من باشید اما من را کمک کنید به ورع، گناه نکنید، در امر دین کوشا باشید، عفت داشته باشید، پایتان را جای محکم بگذارید.»
انتهای پیام