ویژگی‌های اصحاب پیامبراکرم(ص)
حجت‌الاسلام محمدرضا اعوانی با اشاره به اینکه در دعای چهارم صحیفه از کسانی یاد می‌شود که انبیای الهی را یاری کردند تا کلمه توحید اقامه شود، گفت: شتافتن بر ایمان، دوری جستن از همسران و فرزندان در راه اعتلای کلمه حق، جنگیدن با پدران و فرزندان خود برای برقراری اسلام، طرد شدن در مسیر ایمان از ویژگیهایی است که در این دعا برای اصحاب پیامبر(ص) بیان شده است.
به گزارش ایکنا از لرستان، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا اعوانی، مدرس حوزه و دانشگاه شامگاه دوشنبه، یکم مردادماه در سلسله نشست‌های آشنایی با معارف تربیتی صحیفه سجادیه که از سوی معاونت فرهنگی ـ تبلیغی مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران استان لرستان ویژه طلاب لرستانی و به‌صورت مجازی برگزار شد، در شرح دعای چهارم صحیفه سجادیه، گفت: امام سجاد(ع) در دعای اول به حمد و ستایش خدا پرداخت و در دعای دوم به حمد پیامبراکرم(ص) پرداخته است و دعای سوم امام نیز به قدردانی از ملائکه و فرشتگان مقرب اختصاص دارد.
وی افزود: امام سجاد(ع) در دعای چهارم از کسانی که انبیای الهی به‌ویژه پیامبر اسلام(ص) را یاری کردند تا دین خدا پایدار و کلمه توحید اقامه شود یاد می‌کند و بر آنان سلام و صلوات می‌فرستد.
این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه پیامبر اکرم(ص) برای اقامه توحید و انجام رسالت خود با زحمت‌ها، سختی‌ها و مشقت‌های بسیاری مواجه بود تا مردم قائل به کلمه «لا إله إلّا اللّه» شوند و در زیر سایه این شعار به مراتب بالاتری از توحید دست پیدا کنند، اضافه کرد: نصرت همیشه از جانب خدای متعال می‌آید اما با این وجود انبیای الهی اگر مردم را با خود همراه نمی‌کردند به آن اندازه که باید موفق نمی‌شدند.
اعوانی با اشاره به اینکه همراهی مردم با انبیای الهی باعث می‌شود دین خدا به دست مردم یاری شود و علاوه بر آن مردم آزمایش شوند و بهشت و جهنم معنا پیدا کند، گفت: انسان اگر چیزی را به زحمت به دست بیاورد حاضر نیست آن‌را به راحتی از دست بدهد بنابراین امام سجاد(ع) دعای چهارم صحیفه را به این موضوع اختصاص می‌دهد و از آنانی که رسولان و انبیای الهی به‌خصوص پیامبر اسلام(ص) را یاری کرده‌اند تا دین خدا اقامه شود، یاد می‌کند.
وی با بیان اینکه ما مدیون افرادی هستیم که قبل از ما بوده‌اند و انبیای الهی را یاری کرده‌اند تا این دین که امروز هست به ما برسد، ادامه داد: اگر آنهایی که قبل از ما می‌زیسته‌اند رسولان الهی را کمک نمی‌کردند امروز دین در این جایگاه به دست ما نمی‌رسید کمااینکه در مورد پیامبر گرامی اسلام(ص) این موضوع ظهور و بروز بیشتری دارد.
این مدرس سواد رسانه تصریح کرد: امام سجاد(ع) در فراز اول از دعای چهارم می‌فرماید: «اللَّهُمَّ وَ أَتْبَاعُ الرُّسُلِ وَ مُصَدِّقُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْأَرْضِ بِالْغَيْبِ عِنْدَ مُعَارَضَةِ الْمُعَانِدِينَ لَهُمْ بِالتَّكْذِيبِ وَ الِاشْتِيَاقِ إِلَى الْمُرْسَلِينَ بِحَقَائِقِ الْايمَانِ؛ خدایا! پیروان رسولان و ایمان آورندگانشان که عبارتند از مردم روی زمین، آن مردمی که تصدیقشان، قلبی و درونی بود، آن‌‌هم زمانی که دشمنان با تکذیب رسالت رسولان، به مخالفت با آنان برخاستند، ولی پیروان و تصدیق‌کنندگان، به کمک حقایق ایمانی، مشتاقانه به طرف رسولان روی آوردند.»
وی با اشاره به اینکه در این فراز از دعا «أَتْبَاعُ» و «مُصَدِّقُوهُمْ» لازم و ملزوم هم هستند، گفت: «أَهْلِ الْأَرْضِ» در این فراز از دعا ناظر به بشر است و اهل آسمان را شامل نمیشود چراکه امام سجاد(ع) در دعای سوم بر اهل آسمان سلام و صلوات فرستاده و در اینجا اهل زمین منظور است و حضرت بر آنهایی که انبیا را ندیده‌اند اما آنها را تصدیق کردند و به آنها گرویدند یاد می‌کند و می‌فرماید: «در هر روزگار و زمانی که رسولی فرستادی و برای مردم آن روزگار و زمان، چراغ راه و دلیل و برهان برپا کردی، از زمان آدم تا دوران محمد(ص)، از پیشوایان هدایت و فرماندهان اهل تقوا، بر همه آنان سلام باد! خدایا! آنان را از سوی خود، به آمرزش و خشنودی یاد کن.»
کامل‌ترین دین برای بشریت
اعوانی با بیان اینکه پیامبر اکرم(ص) کامل‌ترین دین را برای بشریت آورده است بنابراین اصحاب وی نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند و حضرت امام سجاد(ع) در این دعا به اصحاب پیامبراکرم(ص) با یک توجه خاص نگاه می‌کند، افزود: این اصحاب بزرگوار برای آنکه به پیغمبر اکرم(ص) بگروند و از این وجود مبارک تبعیت کنند تا اسلام اقامه شود زحمات بسیاری متحمل شدند.
وی در ادامه به آیات ۲۳ و ۲۴ سوره توبه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَتَّخِذُواْ آبَاءكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ أَوْلِيَاء إَنِ اسْتَحَبُّواْ الْكُفْرَ عَلَى الإِيمَانِ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمْ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ، قُلْ إِن كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَآؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُم مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُواْ حَتَّى يَأْتِيَ اللّهُ بِأَمْرِهِ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ» اشاره کرد و گفت: افرادی که امام سجاد(ع) در دعای چهارم صحیفه از آنها تعریف و تمجید می‌کند آیات فوق «اى كسانى كه ايمان آوردهايد اگر پدرانتان و برادرانتان كفر را بر ايمان ترجيح دهند[آنان را] به دوستى مگيريد و هر كس از ميان شما آنان را به دوستى گيرد آنان همان ستمكارانند، بگو اگر پدران و پسران و برادران و زنان و خاندان شما و اموالى كه گرد آوردهايد و تجارتى كه از كسادش بيمناک هستيد و سراهايى را كه خوش مىداريد نزد شما از خدا و پيامبرش و جهاد در راه وى دوست داشتنىتر است پس منتظر باشيد تا خدا فرمانش را [به اجرا در]آورد و خداوند گروه فاسقان را راهنمايى نمىكند» را عملیاتی کرده است.
این مدرس حوزه علمیه با اشاره به اینکه حضرت در ادامه دعا به برخی از ایثار و از خودگذشتگی اصحاب و یاری‌دهندگان انبیای الهی به‌ویژه پیامبراکرم(ص) اشاره می‌کند، افزود: امام سجاد(ع) در فراز هفتم دعا می‌فرماید: «خدایا! لطفت را برای اصحاب محمد(ص) به خاطر آنچه که برای تو و در راه تو از دست دادند، از نظر دور مدار؛ و آنان را از خشنودی‌ات خشنود ساز؛ و نیز به‌خاطر آنکه مردم را پیرامون دینت گرد آوردند و در حالی که خالصانه، ملت را به سوی تو دعوت می‌کردند، همراه فرستاده‌ات بودند.»
وی با بیان اینکه امام سجاد(ع) در بند 11 دعا «لَمْ يَثْنِهِمْ رَيْبٌ فِي بَصِيرَتِهِمْ، وَ لَمْ يَخْتَلِجْهُمْ شَكٌّ فِي قَفْوِ آثَارِهِمْ، وَ الْاِئْتِمامِ بِهِدَايَةِ مَنَارِهِمْ» می‌فرماید: «در حالی که تردیدی در بینایی‌شان خطور نکرد و شکی در پیروی آثارشان و اقتدا به نشان هدایتشان، دل مشغولشان نساخت»، اظهار کرد: حضرت در اواخر دعا برای فرزندان و همسران اصحاب خاص پیامبر(ص) نیز دعا و طلب مغفرت می‌کند و می‌فرماید: «خدایا! از امروز تا روز قیامت، بر تابعین و همسران و فرزندانشان و بر هر یک از آنان که تو را اطاعت کرده، درود فرست» این در حالی است که تابعین دایره وسیعی دارند و امید است که ما نیز جزء تابعین باشیم تا مشمول این دعای امام سجاد(ع) قرار بگیریم.
اعوانی با بیان اینکه حضرت در فراز 14 این دعا یک استثنا میآورد و می‌فرماید: «وَ تَقِيهِمْ طَوَارِقَ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ إِلَّا طَارِقاً يَطْرُقُ بِخَيْرٍ؛ و از حوادث شب و روز حفظشان کنی، مگر حادثه‌ای که به خیر می‌آید»، گفت: امام سجاد(ع) در فرازهای پایانی از خدای متعال میخواهد افرادی که یاری‌دهندگان انبیای الهی بوده‌اند را به‌گونه‌ای حفظ کند که فقط امید به خدا داشته باشند و رغبت آنها به سمت پروردگار باشد.
انتهای پیام
