صبر بر تأخیر اجابت دعا در دعای هجدهم صحیفه سجادیه

به گزارش ایکنا از لرستان، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا اعوانی، مدرس حوزه و دانشگاه شامگاه 14 آبان‌ماه در سلسله نشست‌های آشنایی با معارف تربیتی صحیفه سجادیه که از سوی معاونت فرهنگی ـ تبلیغی مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران استان لرستان ویژه طلاب لرستانی و به‌صورت مجازی برگزار شد، در شرح «دعای هجدهم صحیفه سجادیه»، گفت: دعای هجدهم، دعای آن حضرت است هنگامی که خطری یا نگرانی از او می‌گذشت یا حاجتش به سرعت برآورده می‌شد.

وی با بیان اینکه این دعا در بین دعاهای صحیفه سجادیه کوتاه‌ترین دعا محسوب می‎شود، افزود: امام سجاد(ع)  به خاطر آنچه که مدنظرش بوده و اجابت شده خدای متعال را شکر و سپاس می‎کند.

این مدرس سواد رسانه با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) به حمد و سپاس خدای متعال بسنده نمی‎کند، ادامه داد: حضرت در بند اول دعا «اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى حُسْنِ قَضَائِكَ، وَ بِمَا صَرَفْتَ عَنِّي مِنْ بَلَائِكَ، فَلَا تَجْعَلْ حَظِّي مِنْ رَحْمَتِكَ مَا عَجَّلْتَ لِي مِنْ عَافِيَتِكَ فَأَكُونَ قَدْ شَقِيتُ بِمَا أَحْبَبْتُ وَ سَعِدَ غَيْرِي بِمَا كَرِهْتُ» می‎فرماید: «خدایا! تو را سپاس بر سرنوشت خوبی که مقرر می‌کنی و بر بلا و مصیبتت که از من می‌گردانی، پس بهره‌ام را از رحمتت در این تندرستی و سلامتی که در زندگی دنیا به من عنایت کرده‌ای منحصر مکن؛ که در نتیجه به سبب آنچه که دوست دارم، بدبخت شوم؛ و دیگری به خاطر آنچه که خوش ندارم، خوشبخت شود.»

اعوانی با اشاره به اینکه حضرت در این دعا ابراز نگرانی می‎کند از اینکه نکند این آخرین محبت خداوند متعال به وی باشد و یا اینکه این رحمت و محبت از قبیل طوفان قبل از بلا باشد پس تقاضا می‎کند آن را رحمتی پیشاپیش رحمت دیگر قرار دهد، گفت: انسان به واسطه مشکل و خطری که متوجه او شده است یا نیازی که به درگاه خدای متعال دارد اگر خدا اراده کند که آن را به تأخیر بیاندازد به واسطه این تأخیر و این صبر خدای متعال برای انسان کلی حسنات دارد و رحمت مضاعف شامل حال انسان می‎شود.

این مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه زیر سایه صبر همه چیز معنا پیدا می‎کند و ایمان‌ها رشد می‌کند، اظهار کرد: این فاصله زمانی که انسان برای خدا نسبت به آن مشکل یا خطر صبر کند یا حاجتش سریع برآورده نشده صبر بکند تا به آن مرحله‌ای که خدا بخواهد این مملو از رحمت خداست.

اعوانی با بیان اینکه حضرت در بند دوم این دعا «وَ إِنْ يَكُنْ مَا ظَلِلْتُ فِيهِ أَوْ بِتُّ فِيهِ مِنْ هَذِهِ الْعَافِيَةِ بَيْنَ يَدَيْ بَلَاءٍ لَا يَنْقَطِعُ وَ وِزْرٍ لاَ يَرْتَفِعُ فَقَدِّمْ لِي مَا أَخَّرْتَ، وَ أَخِّرْ عَنّي مَا قَدَّمْتَ» فرموده است: «و اگر تندرستی و سلامتی که روز را در آن به شب می‌رسانم یا شب را در آن به روز می‌رسانم، مقدمه بلایی است که قطع نمی‌شود و پیشاپیش بار سنگینی است که برطرف نمی‌گردد، پس آنچه را برایم به تأخیر انداخته‌ای، پیش انداز؛ و آنچه را پیش انداخته‌ای به تأخیر افکن.»

این کارشناس مذهبی به سنت استدراج که در آیات 182 و 183 سوره اعراف «وَالَّذِينَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَيْثُ لاَ يَعْلَمُونَ، وَأُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ؛ و كسانى كه آيات ما را تكذيب كردند به تدريج از جايى كه نمى‏‌دانند گريبانشان را خواهيم گرفت و به آنان مهلت مى‏‌دهم كه تدبير من استوار است» اشاره کرد و افزود: گاهی خدای متعال آن چیزی که انسان می‌خواهد را به او می‌دهد و یا نگرانی را از او برطرف می‌کند اما این از باب استدراج است و این دلیل بر این نیست که آدم خوبی است کمااینکه امام علی(ع) نیز در حکمت 387 نهج‌البلاغه فرموده است: «ما خَیْرٌ بِخَیْرٍ بَعْدَهُ النّارُ و ما شَرٌّ بِشَرٍّ بَعْدَهُ الجَنَّةُ وَ کُلُّ نَعیمٍ دونَ الْجَنَّةِ فَهُوَ مَحْقورٌ وَ کُلُّ بَلاءٍ دونَ النّارِ عافیَةٌ؛ خیری که به دنبال آن آتش باشد، خیر نیست و شری که به دنبال آن بهشت باشد، شر نیست. هر نعمتی جز بهشت ناچیز است و هر بلایی جز آتش، سلامتی.»

وی با بیان اینکه امام حسین(ع) در بندهای آخر دعای عرفه در حالی که اشک می‎ریزد از خدای متعال درخواست می‎کند که: «خدایا! وجودم را از آتش آزاد کن، خدایا بلایت را به جریمه گناهانم بر من قرار مده و مرا به تدریج بر بدی‌هایم مؤاخذه مکن»، اظهار کرد: امام سجاد(ع) در پایان دعا بر پیامبر اکرم(ص) و آل او درود و صلوات می‎فرستد تا ما را متوجه این موضوع کند که تمام عاقبت به خیری در وجود پیامبر اکرم(ص) و آل ایشان خلاصه می‌شود و راه منحصر در آن چیزی است که آنها به ما نشان داده‌اند.