چگونگی طلب حوائج در کلام امام سجاد(ع)
حجت‌الاسلام محمدرضا اعوانی با بیان اینکه دعای سیزدهم امام سجاد(ع) در طلب حاجت‌هاست، خدا را خاستگاه و انتهای همه حاجت‌ها دانست و گفت: از نگاه امام سجاد(ع) درخواست حاجت از غیرخدا لغزشی از لغزش‌های خطاکاران و افتادنی از افتادن‌های گناهکاران است.
به گزارش ایکنا از لرستان، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا اعوانی، مدرس حوزه و دانشگاه شامگاه دوشنبه، نهم مهرماه در سلسله نشست‌های آشنایی با معارف تربیتی صحیفه سجادیه که از سوی معاونت فرهنگی ـ تبلیغی مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران استان لرستان ویژه طلاب لرستانی و به‌صورت مجازی برگزار شد، در شرح «دعای سیزدهم صحیفه سجادیه»، گفت: این دعای امام سجاد(ع) درباره چگونگی طلب حاجت از خدای متعال است.
وی افزود: اگر انسان از نظر ایمان ضعیف باشد وقتی در زندگی با مشکل و سختی مواجه می‌شود اول سراغ علل و اسباب مادی می‌رود و در نهایت وقتی همه راه‌ها به سنگ خورد و گره از مشکل او باز نشد به سمت خدا می‌رود این در حالی است انسانی که دید توحیدی دارد و خداباوری او قوی است، خدا را مسبب‌الاسباب و تمام عالم را مِلک خدا می‌داند بنابراین در همان قدم اول به سراغ خدای متعال می‌رود و از خدا طلب حاجت می‌کند چراکه او می‌داند همه کارها به دست خداست و معنا ندارد انسان در موقع سختی‌ها و مشکلات به سراغ کسانی برود که کاری از آنها ساخته نیست.
این مدرس سواد رسانه با بیان اینکه معرفت اقتضا می‌کند انسان در سختی‌ها و مشکلات اول به سراغ خدا برود، ادامه داد: کسی که در چنین مواقعی سراغ غیرخدا می‌رود در واقع خدا را نشناخته است.
اعوانی اضافه کرد: امام سجاد(ع) در بندهای اول دعا در طلب حاجت‌هایش خدا را اینگونه «پروردگارا، ای نهایت مطلب حاجات، ای کسی که رسیدن به تمام خواسته‌ها در دست توست.ای آنکه نعمت‌هایش را به بها و قیمت نمی‌فروشد» مورد خطاب قرار می‌دهد تا به ما گوشزد کند که خدا خاستگاه و انتهای همه حاجت‌هاست و برآورده شدن حاجت‌ها به دست اوست.
این مدرس حوزه علمیه با اشاره به اینکه انسان عاقل اصلاً خدا را حاجت اصلی خودش می‌بیند به این معنا که هم خود خدا نهایت حاجت انسان است و هم تمام حاجت‌های انسان به خدا بر می‌گردد پس خدا نهایت طلب حاجات است، اظهار کرد: مرحوم شیخ کلینی در اصول کافی این روایت را از امام جعفرصادق(ع) نقل کرده که فرمودند: «هر کدام از شما وقتی یک حاجتی دارید و به در خانه خدای متعال می‌روید اول خدا را مدح و ثنا کنید» به این معنا که انسان در موقع طلب حاجت باید بهترین کلماتی که دارد را استفاده کند و خدا را مورد خطاب قرار دهد بعد حاجت خود را طلب کند.
این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به بند هشتم این دعا «وَ يَا مَنْ لَا تُبَدِّلُ حِكْمَتَهُ الْوَسَائِلُ؛ و دست‌آویزها، حکمتش را تغییر نمی‌دهد»، گفت: امام سجاد(ع) در ادامه دعا به این موضوع اشاره می‌کند که شاید اراده خدا به این است که این حاجت من را الان اجابت نکند و حکمتش بر این تعلق گرفته که فعلاً آن را اجابت نکند و این اجابت کردن از روی بخل نیست اگر چیزی را به من نمی‌دهد قطعاً یک حکمتی پشت آن است».
اعوانی با بیان اینکه امام سجاد(ع) در قالب این دعا به ما گوشزد می‌کند که هیچ وسیله‌ای حکمت خدا را تغییر نمی‌دهد و باید به خدا اعتماد کرد، ادامه داد: از نگاه امام سجاد(ع) درخواست حاجت از غیر خدا لغزشی از لغزش‌های خطاکاران و افتادنی است از افتادن‌های گناهکاران است.
وی با بیان اینکه بند یازده از این دعای امام سجاد «تَمَدَّحْتَ بِالْغَنَاءِ عَنْ خَلْقِكَ وَ أَنْتَ أَهْلُ الْغِنَى عَنْهُمْ» که می‌فرماید: «وجودت را به بی‌نیازی از همه آفریده‌ها ستوده‌ای و حضرتت به بی‌نیازی از آنها شایسته است» اشاره به آیه 15 سوره فاطر «يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاء إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ؛ اى مردم شما به خدا نيازمنديد و خداست كه بىنياز ستوده است»، دارد.
تضرع نجات‌دهنده انسان است
این مدرس حوزه علمیه با اشاره به اینکه حضرت در این دعا خدا را مدح و جایگاه خودش نسبت به خدا را مشخص می‌کند تا به این وسیله معرفت خود نسبت به خدای متعال را بیان کند چراکه این ابراز فقر را خدا دوست دارد، گفت: یکی از مبانی تضرع این است که انسان با فروتنی و تواضع از خدا چیزی بخواهد این در حالی است که گریه کردن یکی از مصادیق تواضع است و انسان باید در محضر خدا فروتنی و تضرع کند بعد از خدا طلب حاجت کند.
اعوانی با تأکید بر اینکه تضرع نجات‌دهنده انسان است، اضافه کرد: امام سجاد(ع) در این دعا پس از آنکه خدای متعال را با کلی اوصاف صدا می‌زند در بند 15 دعا با این مضمون «اللَّهُمَّ وَ لِي إِلَيْكَ حَاجَةٌ قَدْ قَصَّرَ عَنْهَا جُهْدِي، وَ تَقَطَّعَتْ دُونَهَا حِيَلِي، وَ سَوَّلَتْ لِي نَفْسِي رَفْعَهَا إِلَى مَنْ يَرْفَعُ حَوَائِجَهُ إِلَيْكَ، وَ لَا يَسْتَغْنِي فِي طَلِبَاتِهِ عَنْكَ، وَ هِيَ زَلَّةٌ مِنْ زَلَلِ الْخَاطِئِينَ، وَ عَثْرَةٌ مِنْ عَثَرَاتِ الْمُذْنِبِينَ» عرض حاجت کرده و می‌فرماید: «خدایا! برای من در پیشگاه حضرتت حاجتی است که دست طاقت و توانم از دست‌یابی به آن کوتاه است و رشته چاره‌ام، بدون لطف تو بریده است و نَفْسم در نظرم چنین آراسته که رفع نیازم را از کسی بخواهم که رفع نیازهایش را از تو می‌خواهد و در حاجاتش از تو بی‌نیاز نیست؛ این درخواست حاجت از غیر تو لغزشی است از لغزش‌های خطاکاران و افتادنی است از افتادن‌های گناهکاران.»
وی با بیان اینکه در این بند از دعا حضرت به این موضوع که نفس مدام سفارش به بدی می‌کند، اشاره می‌کند، افزود: آیه ۲۴ سوره انفال «وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ» نیز به این موضوع اشاره دارد.
حجت‌الاسلام اعوانی با اشاره به اینکه حضرت در بندهای پایانی دعا بر پیامبر و آل او درود و صلوات می‌فرستد و این صلوات را سببی برای برآورده شدن حاجات خود قرار می‌دهد، گفت: امام صادق(ع) فرموده است: «دعا مستمراً و همیشه محجوب است تا بر پیغمبر اکرم(ص) و آل او صلوات بفرستد.»
این مدرس حوزه علمیه با اشاره به اینکه انسان در طلب حاجت باید در ابتدا حاجت خود را از خدا طلب کند بعد به سجده برود و دوباره آن حاجت را طلب کند و این درسی است که حضرت در این دعا به ما می‌دهد، اظهار کرد: سجده نزدیک‌ترین حالت انسان از نظر قرب به خداست و مرحوم کلینی در اصول کافی آورده است: خدای متعال می‌داند بنده‌اش چه می‌خواهد اما دوست دارد حوائج بیان و گفته شود.
انتهای پیام
