حکمت‌های الهی را بشنویم

حجت‌الاسلام سیدنواب موسوی، مدرس حوزه علمیه لرستان در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان با شرح فرازهایی از خطبه‌ ۷۶ نهج‌البلاغه «من خطبة له(ع) في الحَثّ على العمل الصالح: رَحِمَ اللَّهُ امْرَأً سَمِعَ حُكْماً فَوَعَى وَ دُعِيَ إِلَى رَشَادٍ فَدَنَا وَ أَخَذَ بِحُجْزَةِ هَادٍ فَنَجَا؛ رَاقَبَ رَبَّهُ وَ خَافَ ذَنْبَهُ، قَدَّمَ خَالِصاً وَ عَمِلَ صَالِحاً، اكْتَسَبَ مَذْخُوراً وَ اجْتَنَبَ مَحْذُوراً، وَ رَمَى غَرَضاً وَ أَحْرَزَ عِوَضاً، كَابَرَ هَوَاهُ وَ كَذَّبَ مُنَاهُ، جَعَلَ الصَّبْرَ مَطِيَّةَ نَجَاتِهِ وَ التَّقْوَى عُدَّةَ وَفَاتِهِ، رَكِبَ الطَّرِيقَةَ الْغَرَّاءَ وَ لَزِمَ الْمَحَجَّةَ الْبَيْضَاءَ، اغْتَنَمَ الْمَهَلَ وَ بَادَرَ الْأَجَلَ وَ تَزَوَّدَ مِنَ الْعَمَلِ»، گفت: این خطبه در بسیاری از کتب روایی مسلمانان نقل شده و از خطبه‌های دارای نکات انسان‌ساز است.

وی با بیان اینکه اين خطبه در عين كوتاه بودن، بسيار پرمحتوا و پرمعناست و امام علی(ع) براى شخصى كه داراى صفات ذکر شده در خطبه مذکور باشد از خداوند طلب رحمت مى‌كند و به اين ترتيب مردم را به داشتن اين صفات، ترغيب و تشويق مى‌فرمايد، اضافه کرد: امام علی(ع) در این خطبه در واقع فضايل مهم اخلاقى و يک دوره كامل سير و سلوک را بیان کرده است.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه این خطبه در تشویق به عمل صالح است هر چند نکات و موضوعات مختلفی برای رسیدن به سعادت در آن بیان شده است، ادامه داد: خداوند بیامرزد انسانی را که حکمت و دانش نافع و کارا را گوش می‌دهد. شنیدن مهم‌ترین راه یادگیری است.

موسوی با بیان اینکه نقش شنیدن در رشد و تعالی و دریافت‌های آدمی نقشی مهم است، گفت: راهکار سعادت انسان این است که انسان استماع کند؛ به یک معنا انسان برای سعادت باید حکمت‌های الهی را بشنود.

مدرس حوزه علمیه لرستان با بیان اینکه وقتی انسان شنوایی را در تعالی و نجات خود مؤثر می‌داند پس باید شنیده‌ها را کنترل کند کمااینکه نیازی نیست انسان هر چیزی را بشنود، افزود: انسان اگر می‌خواهد در مسیر الهی گام برگرداند شنوایی او باید در جهت حکمت‌های الهی باشد و به کلماتی که برای او نفعی ندارد گوش فرا ندهد.

مشمولیت رحمت خداوند با پذیرش خیر

وی با بیان اینکه انسان بعد از استماع حکمت‌های الهی باید دریافت‌ها را پردازش کند و آنان را به فهم و ادراک تبدیل کند، اضافه کرد: هر گاه انسان به خیر، رشد و کمال دعوت می‌شود، آن را بپذیرد در شمول رحمت خداوند قرار گرفته است.

موسوی با بیان اینکه انسان در دعوت به کمال و شکوفایی تعلل نکند و از دعوت به شر، دوری کند کمااینکه انسان در دعوت به کمال و شکوفایی نیازمند به راهبر و راهنما دارد تا او را هدایت و حمایت کند، اظهار کرد: وقتی انسان در مسیر هدایت، رهبر و هادی خود را شناخت با این رهبر در مسیر سلوک حرکت می‌کند و چنین انسانی مراقبت بر نفس دارد و می‌داند خداوند در تمام لحظات و کردار او، حاضر‌، شاهد، ناظر و گواه است.

وی با بیان اینکه وقتی انسان به تمام معنا خدا را ناظر بر اعمال بداند، مراقب است حائلی بین او و رب ایجاد نشود و از اینکه کاری کند بین او و ذات خدا فاصله بیفتد خوف دارد، گفت: تنها چیزی که بین انسان و خدا فاصله می‌اندازد، خطاها، گناهان و عصیان است.

موسوی با اشاره به اینکه انسان باید زشتی و پیامدهای گناه و عصیان را بشناسد، اضافه کرد: انسان باید ارتکاب گناه را جدی بگیرد و به یک معنا ساده‌انگاری نسبت به گناه نداشته باشد. شنیدن حکمت‌ها و درک درست از عدم ارتکاب به گناه زمانی به منصه ظهور می‌رسد که توأم با عمل صالح باشد. نفس عمل صالح کار شایسته‌ای است و باید به شکل شایسته محقق شود و تحقق این امر در گرو داشتن اخلاص و نیت خالص است، چراکه پیشانی عمل، نیت است.