چگونگی دعا برای طلب رزق در کلام امام سجاد(ع)
مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه امام سجاد(ع) به هنگام تنگی رزق و روزی اول توجه را به سمت خدای متعال می‌دهند، گفت: خدای متعال علل و اسباب مادی برای کسب رزق و روزی را منکر نیست اما توجه ما نباید از خدا غفلت پیدا کند چون این ناشی از ضعف ایمان است.
به گزارش ایکنا از لرستان، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا اعوانی، مدرس حوزه و دانشگاه شامگاه دوشنبه، 22 اردیبهشت‌ماه در سلسله نشست‌های آشنایی با معارف تربیتی صحیفه سجادیه که از سوی معاونت فرهنگی ـ تبلیغی مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران استان لرستان ویژه طلاب لرستانی و به‌صورت مجازی برگزار شد، در شرح «دعای بیست‌ونهم صحیفه سجادیه»، گفت: این دعای امام سجاد(ع) است زمانی که رزق و روزی بر ایشان تنگ میشد.
وی با بیان اینکه نباید این‌طور تصور کنیم که اگر آدم خوبی باشیم باید رزق و روزی ما زیاد باشد و اگر آدم بدی باشیم رزق و روزی ما باید کم باشد، افزود: خدای متعال روزی‌دهنده همه مردم است و اوست که روزی را برای هر کسی که بخواهد بسط می‌دهد و برای هر کس بخواهد تنگ میگیرد کمااینکه در آیه 27 سوره شوری «وَلَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَلَكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَّا يَشَاءُ إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ» در این رابطه آمده است: «و اگر خدا روزى را بر بندگانش فراخ گرداند مسلماً در زمين سر به عصيان برمىدارند ليكن آنچه را بخواهد به اندازهاى [كه مصلحت است] فرو مىفرستد به راستى كه او به [حال] بندگانش آگاه بيناست».
این مدرس حوزه علمیه با اشاره به حکمت‌های تنگی روزی اضافه کرد: خدای متعال در آیه 26 سوره رعد «اللّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقَدِرُ وَفَرِحُواْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فِي الآخِرَةِ إِلاَّ مَتَاعٌ» فرموده است: «خدا روزى را براى هر كه بخواهد گشاده يا تنگ مىگرداند و[لى آنان] به زندگى دنيا شاد شدهاند و زندگى دنيا در [برابر] آخرت جز بهرهاى [ناچيز] نيست.»
اعوانی با یادآوری اینکه نبی مکرم اسلام(ص) گاهی زندگی چنان بر وی تنگ میشد که از گرسنگی سنگ بر شکم می‌بست، ادامه داد: دنیا از نظر ائمه اطهار(ع) خیلی چیز ارزشمندی نیست خدا برای بندگان خوبش قلیل نمی‌خواهد بلکه کثیر می‌خواهد به همین جهت اراده کرده در آخرت برای آنها جبران کند.
این مدرس سواد رسانه افزود: خدای متعال در بی‌اهمیتی این دنیا در آیات 33 و 34 و 35 زخرف «وَلَوْلَا أَن يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَجَعَلْنَا لِمَن يَكْفُرُ بِالرَّحْمَنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفًا مِّن فَضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَيْهَا يَظْهَرُونَ﴿33﴾ وَلِبُيُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَسُرُرًا عَلَيْهَا يَتَّكِؤُونَ﴿34﴾ وَزُخْرُفًا وَإِن كُلُّ ذَلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ» فرموده است: «و اگر نه آن بود كه [همه] مردم [در انكار خدا] امتى واحد گردند قطعاً براى خانههاى آنان كه به [خداى] رحمان كفر مىورزيدند سقف‌ها و نردبان‌هايى از نقره كه بر آنها بالا روند قرار مىداديم و براى خانههايشان نيز درها و تخت‌هايى كه بر آنها تكيه زنند و زر و زيورهاى [ديگر نيز] و همه اينها جز متاع زندگى دنيا نيست و آخرت پيش پروردگار تو براى پرهيزگاران است.»
سوءظن و عدم اعتماد به خدا؛ ناشی از ضعف ایمان
اعوانی با بیان اینکه امام سجاد(ع) به هنگام تنگی رزق و روزی اول توجه را به سمت خدای متعال می‌دهند، گفت: در آیه 21 سوره حجر «وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلاَّ عِندَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلاَّ بِقَدَرٍ مَّعْلُومٍ» فرموده است: «و هيچ چيز نيست مگر آنكه گنجينههاى آن نزد ماست و ما آن را جز به اندازهاى معين فرو نمىفرستيم.»
این مدرس سواد رسانه با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) در این دعا ما را از سوءظن و عدم اعتماد به خدا برحذر میدارد، تصریح کرد: امام سجاد(ع) در بند اول این دعا «اللَّهُمَّ إِنَّكَ ابْتَلَيْتَنَا فِي أَرْزَاقِنَا بِسُوءِ الظَّنِّ، وَ فِي آجَالِنَا بِطُولِ الْأَمَلِ حَتَّى الْتمَسْنَا أَرْزَاقَكَ مِنْ عِنْدِ الْمَرْزُوقِينَ، وَ طَمِعْنَا بِآمَالِنَا فِي أَعْمَارِ الْمُعَمَّرِينَ» فرموده است: «خدایا! ما را در رزق و روزیمان به یقین نداشتن و در مدت زندگی‌مان به درازی آرزو آزمودی؛ تا جایی که روزی‌های تو را، از روزی خوران خواستیم؛ و به آرزویمان نسبت به عمر طولانی، در عمر سال‌خوردگان طمع بستیم.»
وی با بیان اینکه انسانی که ایمانش ضعیف است به خدا سوءظن پیدا می‌کند و سوءظن نسبت به خدا یعنی عدم اعتماد به خدا که در این رابطه در آیه 15 سوره ملک «هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا مِن رِّزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ» آمده است: «اوست كسى كه زمين را براى شما رام گردانيد پس در فراخناى آن رهسپار شويد و از روزى [خدا] بخوريد و رستاخيز به سوى اوست»، ادامه داد: خدای متعال علل و اسباب مادی برای کسب رزق و روزی را منکر نیست اما توجه نباید از خدا غفلت پیدا کند چون این ناشی از ضعف ایمان است.
اعوانی به بند دوم این دعا «فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَبْ لَنَا يَقِيناً صَادِقاً تَكْفِينَا بِهِ مِنْ مَؤُونَةِ الطَّلَبِ، وَ أَلْهِمْنَا ثِقَةً خَالِصَةً تُعْفِينَا بِهَا مِنْ شِدَّةِ النَّصَبِ» اشاره کرد و گفت: امام سجاد(ع) در این بند از دعا پس از صلوات بر محمد و آل طاهرینش اینگونه از خدا طلب می‌کند: «ما را یقینی راستین بخش که به سبب آن از مشقت طلب روزی بی‌نیازمان کنی و اطمینانی خالص به ما الهام کن تا به سبب آن از شدت رنج و تعب نگاهمان داری.»
این مدرس سواد رسانه با اشاره به اینکه گاهی در فراخی و تنگی رزق و روزی حکمت‌هایی نهفته است، ادامه داد: امام علی(ع) در کلمات قصار 273 نهج‌البلاغه فرموده است: «چه بسا صاحب نعمتى كه فريب نعمت خود خورد و اندک اندک راه عذابى الهى پويد و بسا مبتلايى كه خداوند بيازمايدش تا نعمتى دهد پس، اى شنونده، بر سپاسگزاريت بيفزاى و از شتابكارى خود بكاه و به آنچه تو را روزى داده، خرسند باش و بيش مخواه.»
این مدرس سواد رسانه به مذمت آرزوهای طول و دراز در آیات و روایات اشاره کرد و افزود: اگر انسان به‌دنبال آرزوهای دور و دراز رفت و در عمرش طمع کرد این باعث غفلت از خدا و کوتاهی در انجام وظایف می‌شود.
اعوانی به بندهای پایانی دعا اشاره کرد و با بیان اینکه بعضی چیزها رزق و روزی را جذب می‌کند، اظهار کرد: در روایت داریم کسی که دائم‌الوضو باشد رزق و روزی او زیاد می‌شود، دوری از گناه، خواندن سوره واقعه هر شب قبل از خواب بین الطلوعین نیز باعث جذب رزق و روزی می‌شود که در این رابطه مرحوم شیخ کلینی در اصول کافی روایتی نقل می‌کند که کسی از اهالی شام نزد امام موسی بن جعفر(ع) آمد و گفت: من وضعم خیلی بد است. حضرت به او ذکری یاد داد و گفت: این ذکر هر روز بعد از نماز صبح تا طلوع آفتاب بگو و آن ذکر این بود «سُبْحانَ اللَّهِ الْعَظیمِ وَ بِحَمْدِهِ اَسْتَغْفِرُاللَّهَ وَ اَسْئَلُهُ مِنْ فَضْلِهِ.» آن شخص میگوید: من بر این ذکر مداومت کردم و وضع مالی من به گونه‌ای خوب شد که وضعم از همه اهل فامیل که بدتر بود از همه بهتر شد و این به برکت ذکری بود که امام موسی بن جعفر(ع) به من یاد داد.
انتهای پیام
