رسانههای دینی علم بیافرینند / توسعه دانش، تبعیت خالصانه از آموزههای دینی را به دنبال دارد
معاون قرآن و عترت وزارت ارشاد به مناسبت هجدهمین سال تأسیس خبرگزاری ایکنا ضمن توصیه رسانههای دینی به آفریدن علم، افزود: حاصل توسعه دانش، تبعیت خالصانه از آموزههای دینی است.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست آنلاین «رسالت و جایگاه رسانه‌ها در زندگی معنوی جامعه ایرانی»، به مناسبت هجدهمین سالروز تأسیس خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) امروز چهارشنبه هشتم اردیبهشت‌ماه با حضور و سخنرانی محمد خدادی، معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد و عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزارت ارشاد برگزار شد.
در این نشست که به صورت برخط از صفحه اینستاگرام خبرگزاری ایکنا به نشانی iqnanews پخش شد، فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزارت ارشاد به تشریح بایدها و نبایدهای رسانه قرآنی پرداخت و گفت: ایکنا را در ذهن خودم به عنوان یکی از برجسته‌ترین رسانههای قرآنی کشور، بلکه جهان تعریف می‌کنم؛ به عنوان یکی از عناصر بلاغ که در زمره وظایف اصلی پیشوایان دینی است. قرآن کریم در موارد متعدد خطاب به پیامبر(ص) که بر طبق قواعد علمی این خطاب منحصر به ایشان نیست، می‌فرماید «فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ الْمُبِينُ؛ بر تو فقط ابلاغ آشكار است».
وی تشریح کرد: بلاغ یعنی تبیین. در آیه شریفه تأکید شده که بلاغ مبین؛ یعنی بلاغ روشنی‌بخش، روشن و آشکار وظیفه رسول الله است و آن قدر این وظیفه مهم است که به اسلوب حصر اضافه گفته شده که گویی رسول‌الله هیچ وظیفه دیگری جز بلاغ مبین و رساندن پیام‌ها به بهترین روش به ذهن مخاطبان و کسانی که قرار است، از این آموزه‌ها بهره ببرند، ندارد. در بخش‌های دیگر قرآن هم فعل «بلغ» که فعل امر از ریشه بلاغ است، به کار رفته، از جمله آیه 67 سوره مائده و آن‌قدر این امر (ابلاغ) مهم است که می‌فرماید: «وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ؛ و اگر نكنى، پيامش را نرساندهاى».
محتوا رسالت الهی است
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: بلاغ یک روش است و به تعبیر امروزی، رسانه یک ابزار است، اما محتوا رسالت الهی است. چرا؟ چون می‌فرماید «فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» یعنی قرار است رسالت ابلاغ و تبلیغ شود و به مخاطبان بی‌کم و کاست برسد، آن‌طور که هست و آموزه‌ها باید در آبشخوری زلال به دیگران برسد.
وی اظهار کرد: به خاطر داشتن خبرگزاری بین‌المللی قرآن کریم، بر خود می‌بالیم که در تمام جهان اسلام پیش‌قدم شده‌ایم و دولت جمهوری اسلامی مقتضیات تأسیس این بنیاد با برکت را پذیرفته است، اما باید به فکر تأمین محتوا هم باشیم و فقط به عنوان و نهادسازی بسنده نکنیم. کما اینکه در سال‌‌های گذشته این اهتمام‌ها بوده و ایکنا با به کار بردن نیروهای متعهد، در حال فعالیت است.
اگر در حوزه اعتقادات منحصر شویم، کار ما ناقص است
فقهی‌زاده در ادامه هشدار داد که اگر در حوزه اعتقادات منحصر شویم، کار ما ناقص است و افزود: البته اعتقادات مهم است و نباید از حوزه تقویت اعتقادات دینی مردم و از پایگاه والای ارزشی کوتاه بیاییم و عقاید را برای دیگران بگذاریم که اگر به اعتقادات کم‌توجهی کنیم، دیگران و نااهلان در این زمینه ورود می‌کنند، اما عبادت هم یکی از حوزه‌هایی است که اهمیتش مغفول مانده‌است.
نباید از توسعه و ترویج عبادت‌ها سرباز بزنیم
وی از فعالان رسانههای دینی خواست روش‌های مستقیم و غیرمستقیم را شناسایی و آنجا که روش مستقیم کارآمد است، از این روش و در جاهای دیگر از روش‌های غیرمستقیم استفاده کنند و افزود: عبادت از بخش‌های مهم دین است و نباید از توسعه و ترویج عبادت‌ها سرباز بزنیم. اولویت‌گذاری موضوعی و مفهومی هم بسیار مهم است.
معاون قرآن و عترت وزارت ارشاد ضمن برشمردن آثار صدق و شفافیت، صدق رفتاری و گفتاری، خالص کردن انگیزه‌های تهیه خبر و نحوه خاص عنوان‌گذاری بر توجه بیش از پیش به آنها تأکید کرد و افزود: یکی از رسالت‌های اصلی خبرگزاری‌ها عموماً و به صورت خاص ایکنا، آگاهی‌بخشی و معرفت‌بخشی واقعی است.
وی به حدیث امام رضا(ع) که فرمودهاند: اگر مردم زيبايی‌های سخنان ما را می‌شناختند، بی‌شک از ما پيروی می‌کردند نیز اشاره کرد و گفت: این حدیث نشان می‌دهد که چه قدر مهم است که علم بیافرینیم، آگاهی به وجود بیاوریم و معرفت تولید کنیم، چون حاصل توسعه دانش واقعی، تبعیت خالصانه از آموزههای دینی است. یکی از معانی ضمنی این روایت این است که اگر تبعیت مردم از آموزههای ناب اهل بیت و قرآن اندک است، به این دلیل است که ما نقش خودمان را خوب ایفا نکرده‌ایم و آنچه را که باید، نتوانسته‌ایم به شیوه درست به مخاطبان برسانیم.
این پیشکوت قرآن و حدیث ادامه داد: باید با خود بیندیشیم که چگونه خبر بسازیم و ارائه کنیم. در آیه ششم سوره حجرات قرآن می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد، اگر فاسقى برايتان خبرى آورد، نيك وارسى كنيد مبادا به نادانى گروهى را آسيب برسانيد و [بعد] از آنچه كردهايد پشيمان شويد». یعنی قرآن پذیرفته که فرد فاسق هم همیشه دروغ نمی‌گوید، اما تلنگر می‌زند که خبر را از هر کسی آنچنان که می‌شنوید، نقل نکنید، بلکه مطمئن شوید و با شتاب‌زدگی و نکاویدن جنبه‌های گوناگون، آن را نشر ندهید.
وی ادامه داد: در کنار آرمان بلند آگاهی‌آفرینی و معرفت‌بخشی که باید به عنوان اهداف اصلی ایکنا تأکید شود، باید کاویدن جنبه‌ها و اثبات صحت و سقم خبر هم مد نظر باشد تا بتوانید در این رسانه فوق‌العاده عظیم و اثرگذار موفق شوید.
دو تهدید و چالش همواره خبرگزاری‌های فرهنگی
فقهی‌زاده در بخش پایانی سخنان خود به دو تهدید و چالش همواره خبرگزاری‌های فرهنگی که آنها را تهدید می‌کند، اشاره کرد و گفت: تهدید اول جوزدگی است. در روایت شریفی نقل است که فرمودهاند در دروغ‌گویی انسان همین بس که هر آنچه را بشنود، نقل کند. من این را جوزدگی می‌گویم. پرهیز از جوزدگی باید به شدت مورد توجه باشد.
وی تهدید دوم را سراغ آدرس‌های غلط رفتن و اولویت‌های اصلی را فراموش کردن دانست و گفت: مسائلی که ممکن است گاه مهم ارزیابی شوند، نباید جای اولویت‌ها را بگیرند.
معاون قرآن و عترت وزارت ارشاد ضمن ابراز خرسندی از اینکه دایره تولید خبر و محتوا در ایکنا فقط به زبان فارسی محدود نیست و زبان‌های مختلف در این رسانه مورد توجه است، گفت: نزدیک به 20 زبان مد نظر ایکنا است و من امیدوارم زمینه تثبیت و توسعه این زبان‌ها فراهم شود.
وی در پایان سخنان خود گفت: عده بسیاری از کارکنان مجموعه ایکنا آگاهی قرآنی قابل توجه و تحصیلات مرتبط دارند، حتی برخی تا بالاترین مدارج دانشگاهی پیش رفته‌اند. اما به عده‌ای که تحصیلات مرتبط ندارند، توصیه می‌کنم دانش قرآنی خودشان را به روز نگه دارند و از انجام مطالعات تخصصی و نیمه‌تخصصی فروگذاری نکنند.
انتهای پیام
