ضرورت حرمت اسماء متبرکه و در رأس آنها نام جلاله «الله» از واضحترین امور است، ولی شاهد بیتوجهی نسبت به حرمت این نام مقدس در زندگی روزمره هستیم که موارد متعددی را در این رابطه میتوان اشاره کرد؛ از قبیل چاپ پرچم ایران منقش به آرم «الله» در تبلیغات محیطی کاندیداها در انتخابات، چاپ اسماء جلاله، آیات و نامهای مقدس روی اعلامیههای ترحیم و سنگهای مزار، وجود آرم جمهوری اسلامی ایران روی سربرگهای ارگانها، فیشهای بانکی، ابلاغیهها و دادخواستهای دادگستری و ... و به دقتی در امحای صحیح آن.
این در حالی است که توجه به اسم «الله» بر هر امر دیگری اولویت دارد و این نکتهای است که هم در قرآن کریم و روایات متعدد به آن اشاره شده و هم در سیره علما و عرفای بزرگ مورد عنایت و التفات بوده است. پاسداشت حرمت فراموش شده اسمای متبرکه موضوعی است که داود اناری، فرهنگی دغدغهمند، به آن توجه کرده و در این رابطه اقدام به ارائه راهکار نیز کرده است، در همین باره مشروح گفتوگوی ایکنا با ایشان را میخوانید:
ایکنا ـ چه تعریفی میتوان از اسماء متبرکه ارائه داد؟ در جامعه با چه بیحرمتیهایی در این رابطه مواجه هستیم؟
اسماء متبرکه به اسمای الهی و اسمای ائمه(ع) اطلاق میشود که بدون وضو نمیتوان آن را لمس کرد. در پرچم ایران، 23 بار کلمه «الله»، 22 بار «الله اکبر» و یک بار «لا اله الا الله» کار شده است، حمید ندیمی در زمان امام راحل(ره) آن را طراحی کرد و به فتوای امام، لفظ جلاله است، در نماد قوه قضاییه، بانک ملی و بانک سپه، شناسنامهها و پاسپورتها و نامههای اداری از این آرم استفاده میشود.
روی محصولات خوراکی، شوینده، بهداشتی و ... پرچم را چاپ میکنند. چه لزومی دارد که مثلاً روی بستهبندی لواشک پرچم ایران درج شود؟ در نهایت برای آن چه اتفاقی میافتد؟ همینطور محصولات شوینده و ضدعفونیکننده.
در بحث انتخابات به شدت این مسئله زیر سؤال میرود، کاندیداها در بنر و تبلیغات خود از پرچم جمهوری اسلامی استفاده میکنند و بعد به نحو احسن جمعآوری نمیشود و هنگام جمعآوری روی زمین انداخته میشود.
طبق فرمایش امام خمینی(ره) بر این عقیده هستیم که همه جا باید این آثار باشد ولی به نحو احسن و شایسته، مثلاً سر در خانهها پرچم ایران را بزنند، در حال حاضر شهرداری در مناطق مختلف با استفاده از میلههای بلند پرچمهایی را بسیار شکیل و زیبا نصب میکند. امام فرمودند که پرچم باید تکریم شود و اشاعه پیدا کند، همان امام هم در فرانسه وقتی برای دیدار با ایشان رفته بودند روزنامه خارجیزبان را روی کفشها انداختند که باران آنها را خیس نکند، امام روزنامهها را جمع کردند و گفتند که احتمال دارد که در این روزنامه از بلاد اسلامی گفته شده باشد و اسمی از ائمه(ع) برده باشند یا لفظ جلاله به زبان همان کشور درج شده باشد، یا مقام معظم رهبری میفرمایند ما تا آخرین نفر و قطره خون برای اعتلای کلمه الله ایستادهایم. برخی از اعتلای کلمه الله برداشت بد میکنند مثلاً روی کارتهای خدماتی مثل مترو، آرم الله را درج میکنند که بازیافت آن هم سخت است، استفتائات مختلفی از مراجع داریم که این بیحرمتی اشکال دارد.
فیش واریزی برخی بانکها نوشته لا الا اله الله دارد و گاهی آن برگه را مچاله کرده و دور میاندازند، البته تذکراتی داده شد و برخی بانکها اقدام به حذف کردند.
ایکنا ـ چه راهکارهایی را برای دوری از این بیحرمتیهای بعضاً ناخواسته میتوان ارائه داد؟
صندوق پستی 1555در قم برای ارسال اسماء متبرکه تعبیه شده است تا بدون بیاحترامی این کاغذها بازیافت شوند، ولی در بازیافتهای معمولی افرادی که برای این کار میآیند نمیدانند که در آن آرم الله و لفظ جلاله و قرآن است. از سویی برای اینکه مشکلاتمان زیاد است گله میکنیم. ما به خالق خود بیاحترامی میکنیم و بعد از سوی دیگر میگوییم چرا زندگیمان اینطور است. اگر به یک کارفرما بیاحترامی کنیم چه اتفاقی میافتد؟ اخراج میشویم، ولی خدا با خدایی خودش صبر کرده و لطف خود را بیشتر میکند.
هیئتها را نگاه کنید؛ مثلاً نوشتهاند هیئت جاننثاران اباعبداللهالحسین(ع)، هم کلمه الله و هم حسین در آن هست، روی ظروف نذری آن را درج میکنند، بعد چه اتفاقی برای ظروف نذری میافتد؟ بله اگر جایی را تعبیه کند که بعد از اینکه غذا میل شد ظرفها جمعآوری و بازیافت شود اشکالی ندارد، با دوستان مجری در پیادهروی اربعین صحبت کردهام که برای موکبها برای سال آینده جایگاهی را قرار دهند و یکسری دستورالعملها و پروتکلهای بهداشتی و مذهبی را انجام دهیم و اعلام میکنیم.
کمربند ایمنی چگونه جا انداخته شد؟ قبل از آن هر کسی کمربند میبست آن را سخیف میدانستند ولی الان هر کسی که کمربند نمیبندد مورد نکوهش قرار میگیرد.
در آستان قدس رضوی این کار انجام شده، آرمهایی لا اله الا الله از روی نذورات برداشته شده است، در حرم عبدالعظیم الحسنی(ع) و حرم حضرت معصومه(س) نیز این اتفاق افتاده است، حتی دوستان پیشنهاد دادند که در کتب درسی داستانهایی با این مضمون نوشته شود تا کودک هم خودش بداند و هم به پدر و مادرش بگوید، وقتی هم بزرگ شود به فرزند خود میگوید.
حضرت عباس(ع) وقتی وارد شریعه فرات شد، به احترام امام حسین(ع) آب ننوشید، به کارشناس نظامی بگویید فردی تشنه است و میخواهد محمولهای را به جایی برساند اگر آب ببیند و ننوشد آیا اشتباه کرده یا خیر؟ قطعاً میگوید اشتباه است و اگر آب را بنوشد هم انرژی میگیرد و هم راحتتر میتواند محموله را برساند، یا یک فرد مذهبی هم بگویید که فرد با ننوشیدن آب به خودش ضربه میزند چون ضربه زدن به بدن حرام است، زمانی که بدن به آب نیاز دارد و نمینوشیم اشکال دارد، ولی همه میگویند آن حضرت چه کار با معرفتی انجام داد. یکی از جاهایی که ایشان تحسین شده همان شریعه فرات است، در صورتی که اگر به متخصصان بگویید میگویند اشتباه کرده است، همان متخصص زمانی که بحث ادب، اخلاق، مروت و معرفت پیش میآید، میگوید چه کاری کرده است اگر من بودم نمیتوانستم.
یکی از دوستان پیشنهاد داد که آن لفظ را تکهتکه کنیم تا دیگر لفظ جلاله محسوب نشود، مثل اینکه عکس عزیزی، شهیدی یا فرد والامقامی داریم که از دست رفته، آیا آن را تکهتکه میکنیم و میگوییم که بعد میخواهم به سطل زباله بیندازم و بیاحترامی نشود، همان تکهتکهها نیز برایمان مقدس و قابل احترام است، چگونه میخواهیم با اسم خدا چنین کاری کنیم، از کاغذ خردکنها استفاده میکنند و بعد میگویند که از آن حالت اولیه درآمده است. به کربلایی کاظم ساروقی که سواد خواندن و نوشتن نداشت، عنایت شد و در یک شب، حافظ کل قرآن شد. نزد یکی از مراجع رفت و او یک «واو» نوشت، گفت این قرآن نیست، «واو» دیگری نوشت گفت این قرآن است، گفت از کجا فهمیدی؟ گفت از آن نور دیده میشود.
در خانهتکانیها با روزنامه شیشهها را تمیز میکنند، کف ماشین میگذارند یا برای سبزی خوردن و موارد اینچنینی استفاده میکنند. خیلی راحت از کنار اینها رد میشوند.
جایی رفتیم که روی مهر نماز، الله و اسمی از ائمه(ع) نوشته شده بود، از امام جماعت خواستیم که تذکر بدهد تا مهر را در مسیر رفت و آمد قرار ندهند، گفت سهواً اشکال ندارد که پایشان را به آن بزنند، گفتم لطف کنید عینکتان را هم کنار مهر قرار دهید تا مردم که سهواً رد میشوند آن را لگد بزنند، کمی دقت کرد و گفت من تذکر میدهم. چطور در مورد وسایل شخصیمان رعایت میکنیم ولی بحث به این مهمی را رعایت نمیکنیم، اگر یک مقداری به این وادی بروید میبینید که چقدر بیاحترامی صورت میگیرد، در ظاهر چیز سادهای است ولی عمیقتر که میشویم میبینیم ما در حال گناه کردن مداوم هستیم.
پلاکهای ماشین، پرچم ایران دارد، به آقای قالیباف در زمان فرماندهای نیروی انتظامی، این مطلب را گفتیم، گفتند که نایلونمانندی روی پلاک کشیده شده که از تماس مستقیم جلوگیری شود، فرد، خون قربانی را به پلاک میزند. مثل اینکه ما هم بیاییم یک نایلون روی یک انسان بکشیم بعد آن را آغشته به خون و گِل کنیم، آیا به آن انسان بیاحترامی میشود یا خیر؟ در تصادفات اولین جایی که ضربه میخورد پلاک و سپر ماشین است.
در دهه 60 دو بار پلاک اتومبیل تغییر کرد، در آنها علائم راهنمایی و رانندگی مستتر بود ولی الان آرم نیروی انتظامی را درج کردهاند که آیه قرآن دارد. با ماشین به هر کشوری بروید، پلاک موقت داده میشود پس پلاک ما در کشورهای دیگر بازخوردی ندارد! شهید سردار سلیمانی فرمودهاند که برای هر پرچمی که از ایران افراشته میشود چه خونهایی که ندادهایم، از آن طرف جوان میدهیم برای اعتلای پرچم بعد از سوی دیگر خیلی راحت، خودمان پرچم را زیر سؤال میبریم.
ایکنا _ بسیاری از این مواردی که اشاره شد به حاکمیت برمیگردد.
بله، حول این موضوعات، به ناجا نامه ارسال کردیم، گفتند پس داشبوردی که در آن قرآن قرار میدهند چه؟ گفتیم شما ببینید احتمال بیاحترامی در کجا بیشتر است؟ در داشبورد برای تبرک و عقیدهای که دارند قرآن را قرار میدهند، ولی آیا در تصادف در اولین مرحله داشبورد مشکل پیدا میکند؟ یا در تعویض پلاک. هنگام تعویض پلاک، آن را روی زمین قرار میدهند و پا و زانویشان را نیز روی آن میگذارند.یا پلاک موتورسیکلت دقیقاً زیر صندلی راکب است.
پلاک ماشین حمل زباله و باربریها در پایین قرار گرفته است، شخص موقع گذاشتن وسایل ممکن است پایش به آن برخورد کند در حالی که تا جایی که بتوانیم از کنار ماشین حمل زباله به دلیل بوی تعفنش عبور نمیکنیم.
به معاون اول رئیسجمهور مطلب را انتقال دادیم، گفتند که نامه بزنید، بعد از مدتی پیگیری، متوجه شدیم که نامه به معاونت فرهنگی ریاست جمهوری، بعد به وزارت ارشاد و در نهایت به قسمت مد و لباس رفته است. آخر مد و لباس چه ربطی به اسماء جلاله دارد؟
متأسفانه اینقدر این مطلب نادیده گرفته شده که به هرکس میگوییم، دقت نکرده است. در این مورد به آقایان التماس میکنیم، آیا برای اسم خدا در مملکت شیعه باید التماس کنیم؟
ایکنا ـ در مورد احترام به اسماء متبرکه آیا روایتهایی وجود دارد؟
روایت است که پیامر(ص) از کنار نوشتهای که روی زمین بود گذر کردند سپس به جوانی که همراهش بود فرمود: در این نوشته چه چیز است؟ عرض کرد: بسم الله، پیامبر(ص) فرمودند: آن کسی که این کار را کرده است لعنت شده است.
حضرت موسی(ع) وقتی وارد وادی طور سینا میشود اولین چیزی که از جانب پروردگار به آن حضرت فرموده میشود این است که «إِنِّي أَنَا رَبُّكَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى؛ اين منم پروردگار تو پاىپوش خويش بيرون آور كه تو در وادى مقدس طوى هستى»، (طه/12).
هیچ نوشتهای نیست که در گوشهای از زمین افتاده باشد و در آن نامی از نامهای الله باشد، مگر آنکه خداوند عزوجل هفتاد هزار فرشته را فرستد تا آن اسم را با بالهایشان در آغوش گرفته و آن اسم را گرامی و بزرگ بدارند تا اینکه خداوند یکی از اولیای خود را به سوی آن اسم بفرستد تا آن را از زمین بردارد. هرکس نوشتهای را از روی زمین بردارد که در آن اسم خداوند باشد، پروردگار او را در زمره علیین بالا میبرد و در عذاب پدر و مادرش تخفیف میدهد هر چند آن دو مشرک باشند. شرک از بالاترین گناهان است و حتی به خاطر این عمل در این گناه نیز تخفیف داده میشود.
علما جایی که قرآن بوده پایشان را دراز نمیکردند، بخشی از رسیدن آنها به مراحل معنوی حاصل همین رعایتها بوده است.
ایکنا ـ مردم چه وظیفهای دارند؟
در جزوهای که تهیه کردیم برای این امر راهکارهایی ارائه دادهایم، همچنین صندوق پستی نیز برای این امر تعیین شده است.
ایکنا ـ برای خیلیها هزینهکردن سخت است.
بله، در این مورد نیز باید با وزیر و مدیر اداره پست صحبت شود تا هزینه آن رایگان باشد، درست است که شخص باید برای این کار از وقت و زمانش بگذرد، اما از سوی دیگر آیا ارزش دارد یا ندارد؟ آیا برای عزیزترین فرد زندگیمان وقت میگذاریم یا نه؟
در یکی از شهرستانها یک شیرینیفروشی روی جعبههای خود پرچم ایران را درج کرده بود، دوستان با آنها صحبت کردند و گفتند که ما همه جعبهها را به این دلیل از شما میخریم، آنها گفتند که ما پرسیدهایم که اشکال ندارد، وقتی اصرار ما را دیدند، گفتند که هزینه آن 20 میلیون تومان میشود، گفتیم بله ما 20 میلیون را میدهیم شما جعبهها را به ما بدهید، وقتی دیدند که دوستانمان مصر هستند گفتند که اگر ما اینها را به شما بدهیم تا جعبههای جدید آماده شود در ارائه شیرینیها با مشکل مواجه میشویم، میتوانیم به هرکس که شیرینی میخرد بگوییم که نقش پرچم را از روی جعبه جدا کند. در سری بعد جعبهها اصلاح شد؛ مردم بیرون از مغازه آن شیرینیفروش به صف میایستند، این هم از امرار و معاش.
ببینید ما چقدر وقت هدررفته در زندگیمان داریم، مگر ما هر روز این کار را میکنیم، با آن همه بحث اخلاقی آیا این کار ارزش ندارد، اگر ما به این اعتقاد داشته باشیم که همه امور دست خداست پس خلق خدا چه کاره هستند؟
سینهزنی و مراسم برای امام حسین(ع) مستحب است، ولی چرا ساعتها آنجا وقت میگذاریم ولی برای خدا وقت نمیگذاریم، خدا که مقدمتر از مخلوقش است.
در مراسم اربعین، دوستان عراقی با وجود اینکه خودشان هم مستمند هستند، بسیار به زائران امام حسین(ع) توجه میکنند، میگویند که جعبهای دارند که در طول سال در آن مبالغی را برای رسیدگی به زائران اباعبدالله(ع) پسانداز میکنند، میگویند ما هر چقدر هزینه کنیم حسین(ع) دو برابر بیشتر به ما خواهد داد. به این حرف ایمان دارند، امام حسینی که مخلوق خداست، زیر دین نمیماند، بعد خدا که خالق است زیر دین میماند؟
گفتوگو از لیلا شرف
انتهای پیام