تولید علم؛ گامی در راستای پیشرفت همه‌جانبه/ واژه «علم» ۵۵۰ بار در قرآن آمده است
گروه اندیشه: بیش از ۵۵۰ بار واژه علم در قران کریم آمده است و ارزشی که اسلام برای علم دارد در تاریخ بشریت بی‌سابقه است و تعلیم علم و دانش به بشریت از مهمترین اهداف ارسال رسل و انزال کتب الهی بوده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، آموختن دانش بر هر مرد و زنی واجب است، آموختن از گهواره شروع شده و تا مردن ادامه دارد، به‌دنبال علم رفتن، محدود به سرزمین خاصی نیست و حتی اگر لازم شد تا سرزمین‌های دوردست باید رفت، می‌توان دانش را از غیر مسلمان فراگرفت، برای کسب دانش اگر لازم شد بهای سنگینی داده شد باید داد که پیامبر(ص) فرمود: اگر می‌دانستید در دانش چه فوایدی است به‌دنبالش می‌رفتید اگرچه با ریختن خود و یا فروختن در دریاها همراه بود.
بیش از 550 بار واژه علم در قرآن کریم آمده است و ارزشی که اسلام برای علم دارد در تاریخ بشریت بی‌سابقه است و تعلیم علم و دانش به بشریت از مهمترین اهداف ارسال رسل و انزال کتب الهی بوده است.
هدف اصلی انبیاء دو چیز بوده است: تزکیه انسان‌ها و آموختن کتاب و حکمت به آنان اگرچه تشکیل حکومت دینی و الهی و ایجاد عدالت اجتماعی نیز از اهداف همه پیامبران الهی بوده است. ملت‌های که به‌دنبال علم و دانش باشند، سربلندی و رستگار و عزیز و جلودار و مرفه هستند.
ویژگی‌های علم از نظر اسلام
امام علی(ع) در رابطه با علم فرموده است: علم چراغ عقل است، علم بهترین راهنماست، علم زینت ثروتمندان و زیبایی فقیران است، علم شخص گمنام را بالا می‌برد و ترک علم شخص بلند مرتبه را پایین می‌آورد، گنجی سودمندتر از علم نیست، کسی‌که لباسش علم باشد، عیبش از مردم مخفی می‌ماند، کسی‌که با علم همراه باشد دچار وحشت تنهایی نمی‌شود، علم زندگانی است.
خداوند متعال در آیه 9 زمر در رابطه با علم فرموده است: «أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاء اللَّیْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا یَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَیَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ؛ [آیا چنین کسى بهتر است] یا آن کسى‌که او در طول شب در سجده و قیام اطاعت [خدا] مىکند [و] از آخرت مىترسد و رحمت پروردگارش را امید دارد بگو آیا کسانى‌که مىدانند و کسانى‌که نمىدانند یکسانند تنها خردمندانند که پند پذیرند».
همچنین، در آیه 28 سوره فاطر در این رابطه آمده است: «وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ کَذَلِکَ إِنَّمَا یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ؛ و از مردمان و جانوران و دام‌ها که رنگ‌هایشان همان‌گونه مختلف است [پدید آوردیم] از بندگان خدا تنها دانایانند که از او مىترسند آرى خدا ارجمند آمرزنده است».
در آیه 31 سوره بقره نیز آمده است: «وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلاَئِکَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِی بِأَسْمَاء هَؤُلاء إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ؛ و [خدا] همه [معانى] نام‌ها را به آدم آموخت سپس آن‌ها را بر فرشتگان عرضه نمود و فرمود اگر راست مىگویید از اسامى این‌ها به من خبر دهید».
همچنین، در آیه یازده مجادله نیز آمده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا قِیلَ لَکُمْ تَفَسَّحُوا فِی الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا یَفْسَحِ اللَّهُ لَکُمْ وَإِذَا قِیلَ انشُزُوا فَانشُزُوا یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ؛ اى کسانى‌که ایمان آوردهاید چون به شما گفته شود در مجالس جاى باز کنید پس جاى باز کنید تا خدا براى شما گشایش حاصل کند و چون گفته شود برخیزید پس برخیزید خدا [رتبه] کسانى از شما را که گرویده و کسانى را که دانشمندند [بر حسب] درجات بلند گرداند و خدا به آنچه مىکنید آگاه است».
حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد میرعمادی، نماینده ولی فقیه در استان و امام‌جمعه خرم‌آباد در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا گفت: 19 آبان‌ماه روز جهانی علم در خدمت صلح نامگذاری شده است، مقام معظم رهبری همیشه به علم، علم‌آموزی، تولید علم و نهضت نرم‌افزاری اهمیت داده و بر آن تاکید می‌کنند.
وی شتاب بخشیدن به رشد علمی کشور و قرار گرفتن در صف مقدم علمی جهان را مدنظر مقام معظم رهبری در زمینه تولید علم دانست و گفت: پیشرفت همه‌جانبه کشور در سایه علم بوده و دانشگاه‌های ما باید از حاشیه‌سازی پرهیز کرده و به پرورش نیروی انسانی و تولید علم بپردازند.
نماینده ولی فقیه در لرستان با اشاره به این‌که نباید محیط علمی را با کارهای حاشیه‌ای آلوده کنیم، تصریح کرد: حاشیه‌سازی در محیط علمی سم مهلک و خطرناک است.
علم و دانش
حجت‌الاسلام ولی‌الله لونی الیگودرزی، مدرس حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، در رابطه با این‌که دانش چیست و دانشمند باید چگونه با دانش مواجه شود، گفت: این امر دو بُعد مثبت و منفی دارد؛ برخی از دانش به‌عنوان ابزار برای تقرب و خدمت به خدا استفاده می‌کنند ولی در برخی افراد دانش عامل فخر، غرور، خودخواهی، تکبر و خودبینی می‌شود لذا این‌ها در قالب لاف دانش و لاف علم است.
وی افزود: دانشمندان لاف دانش می‌زنند و دانش دارد ولی چیزی نمی‌گویند در حالی‌که برخی افراد دانشمند هم نیستند ولی ادعای دانش می‌کنند و هم با این دانش تکبر می‌ورزند این دو عیب است.
لونی‌الیگودرزی بیان کرد: علم آن چیزی است که کشف واقعیت می‌کند یعنی به واقعیات چیزی اضافه نمی‌کند بلکه حقیقت را می‌فهمد، نظم عالم هستی، قدرت خلقت، چگونگی خلقت، طراحی و تدبیر را بررسی می‌کند و زمانی‌که انسان به حقیقت وجودی پی برد و متوجه شد که پشت این نظم یک ناظم و خالق بزرگی هست در مقابل او احساس نداری می‌کند و همه دارایی‌ها مال او است چراکه انسان با ذهن این علم را کشف می‌کند و ذهن را خالق ما داده پس کرنش آن بالا می‌رود و در مقابل خداوند به خاک مظلت می‌افتد و این انسان‌ها، انسان‌های پویایی هستند.
مدرس حوزه علمیه قم افزود: گاهی اوقات دانش حجاب اکمل می‌شود یعنی فرد به مقامی می‌رسد که احساس بی‌نیازی حتی از خدا می‌کند اگر انسان با دانش خود در صورت داشتن دانش، کشف حقیقت که پشت آن حقانیت خدا وجود دارد نرسد این دانشمند احساس خودبینی می‌کند که سبب فخر فروشی می‌شود تا جایی‌که خدا را در رسیدن به این دانش نمی‌بیند و این دانش حجاب اکمل می‌شود چراکه مانع رسیدن به خدا و مانع سیر و سلوک بندگی می‌شود و مانع خدمت‌رسانی به جامعه می‌شود و فرد خود را از جامعه جدا می‌داند.
وی بیان کرد: در روایات آمده است اگر کسی برای خدا دانشی را آموخت هر بابی که در فراگیری دانش بر روی او باز می‌شود اول فرد را فروتن می‌کند چراکه با دیدن عظمت خالق خود احساس عجز می‌کند و در این‌جا به خداوند وصل می‌شود همه چیز می‌شود و رنگ خدایی می‌گیرد.
لونی‌الیگودرزی عنوان کرد: فردی که برای خدا دانشی را می‌آموزد، تواضع دارد، فروتن می‌شود و ترس از خداوند بالا می‌رود و به‌دنبال آن حس مسئولیت‌پذیری در فرد بالا می‌رود و به شکوفایی استعداد و همت به خرج دادن می‌انجامد.
مدرس حوزه علمیه قم بیان کرد: در دانش واقعی خودنمایی وجود ندارد فرد به خود رحمانی می‌رسد و در دانشی که حجاب اکمل است خود شیطانی فرد نمایان می‌شود و از رحمان و خدای رحمان بریده می‌شود.
