روش مطالعه قرآن را به مردم آموزش دهیم

به گزارش ایکنا از لرستان، نشست دبیران مراکز قرآن و عترت دانشگاه‌های استان لرستان با حجت‌الاسلام والمسلمین علی صبوحی‌طسوجی، استاد حوزه و دانشگاه، عصر دوشنبه، ۳۰ تیرماه با موضوع تدبر در قرآن کریم در محل سالن جلسات اداره تبلیغات اسلامی استان لرستان برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین علی صبوحی‌طسوجی، استاد حوزه و دانشگاه در این نشست قرآنی که جمعی از فعالان قرآنی نیز حضور داشتند، گفت: تفسیر با تدبر قرآن متفاوت است. تفسیر، ناگفته‌ها و تدبر، گفته‌های قرآن است.

وی به تأکید خداوند متعال بر تدبر در قرآن اشاره کرد و گفت: تدبر فهمیدن حرفی است که گفته شده اما تفسیر ظاهر قرآن را کنار و به اعماق و لایه‌های زیرین آن می‌رود.

این استاد حوزه با بیان اینکه در قرآن کریم آیات متعددی بر اهمیت و ضرورت تدبر در آیات الهی تأکید دارند، اظهار کرد: از آن جمله می‌توان به آیه ۲۹ سوره ص، ۶۸ سوره مؤمنون و ۸۲ سوره نسا اشاره کرد که تدبر در قرآن را وظیفه‌ای همگانی و موجب هدایت و بیداری صاحبان خرد دانسته است.

وی افزود: تا سال‌های اخیر تدبر در قرآن حلقه مفقوده فعالیت‌های قرآنی بود که این ضعف تا حدودی رفع شده است تا جایی که در حال حاضر ۵ هزار مربی تدبر در قرآن در کشور تربیت و صدها هزار نفر با شرکت در دوره‌های آموزشی با تدبر در قرآن کریم آشنا شده‌اند.

این مدرس دانشگاه به نقش مهم تدبر در قرآن برای جذب و دعوت مخاطب قرآنی به ویژه در جوامع دانشگاهی اشاره کرد و ادامه داد: خدای متعال از قرآن به عنوان کتاب هدایت، بصیرت، روشنگری و کتاب زندگی یاد کرده است لذا ضرورت دارد مخاطب را مستقیم با قرآن درگیر کرده و روش مطالعه قرآن را به مردم آموزش دهیم.

حجت‌الاسلام صبوری به بررسی لایه‌های مختلف تدبر در قرآن و لزوم درک مرتبط از آیات برای رسیدن به اهداف سوره‌ها پرداخت و گفت: درک لایه‌های مختلف قرآن، از جمله فهم معنا و مقصود آیات و همچنین رسیدن به فهم منسجم و مرتبط از کل قرآن برای رسیدن به اهداف سوره‌ها ضروری است.

این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به آیات و سوره‌های قرآن کریم و با بیان اینکه عالی‌ترین وجه اعجاز قرآن اعجاز هدایتی است و جز با تدبر نمی‌توان به این وجه از اعجاز در قرآن دست یافت، اظهار کرد: سوره مجادله تنها سوره‌ای است که در تمام آیاتش کلمه مقدس «الله» ذکر شده است.

وی بیان کرد: سوره مجادله سه سیاق دارد، سیاق اول آیه ۱ تا ۴ درباره ظهار است، سیاق دوم آیه ۵ تا ۱۳ درباره نجوا بوده و سیاق سوم آیات ۱۲ تا ۲۲ دو مبحث حزب‌الشیطان و حزب‌الله را بیان می‌کند.

صبوحی راجع به سیاق اول این سوره مبارکه، گفت: ظِهار در فقه اسلامی نوعی جدایی در رابطه زناشویی است که مقررات آن در چهار آیه نخست سوره مجادله آمده‌ است. ظهار وقتی به وقوع می‌پیوندد که مرد همسر خود را به زنی که بر او محرم و حرام ابدی است، (مثل مادر یا خواهر یا دخترش)، تشبیه کند.

وی با بیان اینکه آیه ظهار درباره یکی از اصحاب پیامبراکرم(ص) به نام اوس بن صامت نازل شد که همسر خود را ظهار کرد و بعد از مدتی پشیمان شد و همسر خود را برای چاره‌جویی نزد پیامبراسلام(ص) فرستاد که آیه ظهار و آیات دیگری در رابطه با این موضوع نازل شد، ادامه داد: خداوند متعال در آیات بعدی احکام کفاره ظهار را بیان می‌کند. طبق آن آیات، شوهر تا قبل از پرداخت کفاره حق آمیزش با همسر خود را نخواهد داشت. برای واقع شدن ظهار شروطی همچون حضور دو شاهد عادل و عدم حیض در زمان وقوع ظهار و برخی شروط دیگر نقل شده است.

این مفسر قرآن کریم اظهار کرد: آیه نجوا در سوره مجادله مقدمه است بر آیه بعدی، «آیا ندیدی کسانی را که از نجوا [سخنان درگوشی‌] نهی شدند، سپس به‌ کاری که از آن نهی شده بودند بازمی‌گردند و برای انجام گناه و تعدی و نافرمانی رسول خدا به نجوا می‌پردازند و هنگامی که نزد تو می‌آیند تو را تحیتی (و خوشامدی) می‌گویند که خدا به تو نگفته است، و در دل می‌گویند: «چرا خداوند ما را به‌خاطر گفته‌هایمان عذاب نمی‌کند؟» جهنم برای آنان کافی است، وارد آن می‌شوند و چه بد فرجامی است.

وی بیان کرد: طبق این آیه خداوند به مسلمانان ثروتمند خطاب می‌کند که قبل از نجوا (گفت‌وگوی سری) با پیامبر اسلام(ص)، باید صدقه پرداخت کنند. براساس روایات، غیر از امام علی(ع)، دیگر مسلمانان از انجام این دستور خودداری کردند. به همین دلیل در آیه بعد، خداوند ضمن توبیخ مسلمانان، مضمون آیه قبل (وجوب پرداخت صدقه به هنگام نجوای با پیامبر(ص)) را نسخ کرد.

حجت‌الاسلام صبوحی در ادامه با اشاره به آیات ۱۴ تا ۲۲ سوره مجادله، افزود: این آیات ضمن بیان برخی از احکام فقهی، اوضاع مدینه را ترسیم می‌کند. منافقان در آن زمان برای عوام‌فریبی و ترفندهای دینی از سوگند کاذبانه استفاده می‌کردند که هم کذب خبری داشت، هم کذب مخبری؛ هم مطالبی که می‌گفتند دروغ بود، هم می‌دانستند دروغ است که خداوند فرمود: «هُمْ یَعْلَمُونَ». غرض این است که آن بحث‌های انتقام و تنبیه‌ها بعد از تحلیل‌هاست. ابتدا تحلیل می‌کند که چگونه انسان بیراهه می‌رود، یک؛ اگر بیراهه برود چه می‌شود، دو؛ بعد خطرهای تنبیهی را ذکر می‌کند. اینها خیال می‌کردند که عزت برای اینهاست. در مسافرتی بودند گفتند ما که به مدینه برگردیم کاری می‌کنیم که عزیزها، ذلیل‌ها را از مدینه بیرون کنند. منظورشان از این عزیزها، سرمایه‌داران نفاق بودند که آن‌ها هم به همین سه، چهار رکن تکیه می‌کردند یا به ترفندهای سیاسی، یا به قسم‌های دروغ، یا به تکاثر اموال یا به تکاثر اولاد بسنده می‌کردند.

این مدرس حوزه و دانشگاه با تأکید بر ضرورت ترویج فرهنگ انفاق در جامعه برای مقابله با تحریم دشمنان، اظهار کرد: قرآن کریم باید کتاب مرجع باشد، این در حالی است که عموم مردم پذیرای قرآن هستند لذا باید روش‌های درستی برای انتقال مفاهیم قرآنی به مخاطبان را پیدا کنیم.