دلبستگی نظامی به ایران در شعرش پیداست

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان، اعظم روانشاد، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان، 18 اسفندماه در ویژه‌برنامه «دهقان فصیح پارسی‌زاد» که به‌مناسبت بزرگداشت حکیم نظامی گنجوی در سالن شهید حیدریان این اداره‌کل برگزار شد، با بیان اینکه گرامیداشت نظامی گنجوی به‌عنوان یک میراث ملی ضروری است، گفت: به‌منظور شناساندن اشعار و آثار پرمحتوای این شاعر بزرگ برای تمامی علاقه‌مندان شعر و ادب فارسی این بزرگداشت برگزار شده است.

وی با بیان اینکه داشته‌ها و هویت ما، میراثی ماندگار از بزرگان و گذشتگان است، افزود: نظامی گنجوی بخش مهمی از تاریخ و هویت فرهنگی ملت ایران است.

روانشاد ادامه داد: حکیم نظامی گنجوی یکی از پاسداران زبان و ادب فارسی است و باید برنامه‌های متعدد و مستمری برای شناساندن هر چه بیشتر این حکیم بزرگ انجام شود.

محمدجعفر محمدزاده، پژوهشگر زبان و ادبیان فارسی نیز در این مراسم با اشاره به اینکه ارزش و اهمیت این بزرگداشت‌ها برای شناخت بیشتر است، افزود: شاید بزرگداشت به خودی خود فایده‌ای نداشته باشد، این بزرگداشت‌ها باید به شناخت بیشتر منتهی شود.

وی افزود: حکیم نظامی گنجوی در کنار چهار رکن ادبیات فارسی فردوسی، سعدی، حافظ و مولوی بدون شک پنجمین رکن ادبیات فارسی است و در رده نخست شاعران پارسی‌گوی زبان پارسی است.

وجود ۱۳۵ نسخه خطی از اشعار نظامی در موزه آستان قدس

محمدزاده با بیان اینکه هر کسی را باید از اندیشه‌های او شناخت و اندیشه‌های هر فردی در زبان و کلام او جاری می‌شود، اظهار کرد: همه آثار نظامی به زبان فارسی است، نظامی خود را دهقان فصیح پارسی‌زاد معرفی می‌کند، پارس نام قدیم ایران بوده است.

وی با بیان اینکه محیط زندگی نظامی یک محیط چند فرهنگی بوده است و نظامی زبان‌های عربی، سریانی، پهلوی، نسرانی هم می‌دانسته، اما آثارش به زبان فارسی بوده است، گفت: نظامی به تعبیر استاد جلال خالقی‌مطلق یک ایران‌ستای ایران‌گراست و نشانه آن این است که خمیرمایه داستان‌های نظامی گنجوی از متون کهن ایرانی و از شاهنامه فردوسی گرفته شده و سرزمین ایران را سرزمین نور و روشنایی می‌داند.

محمدزاده افزود: علاقه و دلبستگی نظامی در جای جای شعرش به سرزمین ایران کاملاً پیداست و خود را به‌واسطه ایران‌گرایی فرد شایسته‌ای می‌داند که داستان‌های ایرانی را بیان کند.

وی با بیان اینکه متأسفانه امروزه بعضی کشورهای اطراف که به دنبال هویت‌سازی هستند کارهای غیرفرهنگی انجام می‌دهند و این سرقت روشن و آشکار است که بگویند نظامی شاعر غیر پارسی‌گو بوده است‌، ادامه داد: نظامی جز تضمین‌ها و معدود بیت‌هایی شعر ترکی ندارد و اگر دارد به زبان آذری و اَرّانی کهن بوده است و شاهد مثال آن نسخه‌های خطی بی‌شماری است که از نظامی وجود دارد.

این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی با اشاره به اینکه در موزه آستان قدس رضوی ۱۳۵ نسخه خطی از اشعار نظامی گنجوی وجود دارد، افزود: همچنین در موزه ملک تهران ۲۲ نسخه خطی و در موزه‌های معتبر جهان مثل موزه کتابخانه بریتانیا نسخه خطی از اشعار نظامی وجود دارد که مربوط به سال ۱۵۹۰ میلادی یعنی حدود ۶۰۰ سال پیش است.

محمدزاده با اشاره به اینکه نظامی کسی است که در شعر فارسی منشأ اثر بوده یعنی قافله‌سالار است و ۴۶ اثر فارسی در سرتاسر سرزمین‌های ایران فرهنگی به تقلید از نظامی سروده شده است، افزود: ۶۷ اثر اردو در سرزمین پاکستان و هندوستان، چهار اثر به زبان‌های ترکی به تقلید از نظامی گفته شده و این نشان می‌دهد نظامی شاعری پارسی‌گو، اثرگذار و قافله‌سالاری بوده که اطلاعات کافی و دقیقی از گذشته خود داشته و بعد از خود نیز منشأ اثر بوده است‌.

سرپرست دانشنامه مطبوعات ایران با اشاره به اینکه اندیشه‌های نظامی متعلق به همه جهان است و قابل سرقت نیستند، اضافه کرد: باید برای آشنایی نسل جوان با این اندیشه‌ها این‌گونه بزرگداشت‌ها مرتب تکرار شوند تا نسل جوان هرچه بیشتر با این شاعر بلندآوازه پارسی‌گو آشنا شوند.

نویسنده کتاب دنیای دینانی گفت: در ادبیات حماسه‌های قناعی بدون تردید نظامی نفر اول پارسی‌گویان در بین شاعران است و به اعتبار همه اسناد معتبر و موجود و گفتار مستند، نظامی شاعری پارسی‌گو و پارسی‌زاد در سرزمین اَرّان است.

وی با تأکید بر اینکه اندیشه دزدیدنی نیست، افزود: کسی نمی‌تواند اندیشه‌های مولوی را بدزدد، ولو اینکه کشوری مثل ترکیه سالانه میلیاردها دلار از قِبَل قبر مولوی درآمد کسب کند؛ اما اندیشه مولوی اندیشه ایرانی است، مولوی در قونیه‌ای زندگی می‌کرده است که مرکز و پایتخت سلاجقه روم و روم شرقی بوده است و در آن زمان هم زبان ترکی، کردی، عربی، یونانی رایج بوده؛ اما زبان دیوانی و رسمی و فرهنگ و اندیشه در قونیه در زمان مولوی فارسی بوده است.