پیامبر اکرم(ص)؛ تجلی اسماء و صفات خداوند
رسول اکرم(ص) تجلی اسماء و صفات خداوند متعال بر روی زمین و نزدیکترین فرد در عالم هستی به خداوند متعال و تربیت شده خداوند بود از اینرو تمام رفتار و اخلاق پیامبر جزو فضایل اخلاقی به شمار میرود و بر ما لازم است با ویژگیهای این شخصیت بینظیر و منحصر به فرد آشنا شویم.
حجتالاسلام والمسلمین محمدتقی صرفیپور، از کارشناسان دینی به مناسبت 28 ماه صفر مصادف با سالروز رحلت جانگداز نبی مکرم اسلام حضرت محمدمصطفی(ص) در رابطه با آشنایی با بعضی خصوصیات پیامبراکرم(ص) یادداشتی در اختیار ایکنای لرستان قرار داده است که در ادامه میخوانیم؛
با اینکه خداوند متعال نعمتهای زیادی به بشر داده است ولی در قرآن کریم برای این نعمتها منت نگذاشته است. اما درباره بعثت پیامبر اسلام(ص) در آیه ۱۶۴ سوره بقره «لَقَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَى الْمُؤمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ» بر مؤمنین منت گذاشته و فرموده است: «به يقين خدا بر مؤمنان منت نهاد [كه] پيامبرى از خودشان در ميان آنان برانگيخت تا آيات خود را بر ايشان بخواند و پاكشان گرداند و كتاب و حكمت به آنان بياموزد قطعاً پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند» و این نشان میدهد بالاترین نعمت الهی، فرستادن پیامبر اسلام برای هدایت بشریت است.پس بر ما لازم است با ویژگیهای این شخصیت بینظیر و منحصر به فرد تاریخ زندگی بشر آشنا شویم.
ما که از پیامبر اکرم(ص) پیروی میکنیم باید بدانیم خصوصیات حضرتش و فضائلش چه بوده است.اولین فضیلت پیامبراکرم(ص) این است که در عالم ذر اولین شخصی بود که در جواب «أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ» فرمود: «بلی». دومین فضیلت آنکه نور حضرتش هزاران سال قبل از حضرت آدم(ع) خلق شد.
سومین فضیلت آنکه اجدادش همه یکتاپرست بودند. چهارمین فضیلت آنکه امامان همه از نسل او هستند. پنجمین فضیلت آنکه همه انبیا به او توسل میجستند. ششمین فضیلت آنکه کتابی برای بشریت به هدیه آورد که پُر از نور وهدایت و اعظم و اشرف از همه کتب آسمانی بود. هفتمین فضیلت آنکه کاملترین دین را به بشریت هدیه داد. هشتمین فضیلت آنکه علم او از همه انبیا بیشتر بوده است. نهمین فضیلت آنکه خداوند متعال دو صفت خود یعنی «رئوف» و «رحیم» را به او نسبت داده است. دهمین فضیلت آنکه انسانسازی کرد و هزاران نفر بتپرست را با اخلاق عظیم و با ایمان قوی خود نجات داد و انسان کرد. یازدهمین فضیلت آنکه برای عالمین رحمت بود.
پیامبر(ص)؛ نزدیکترین فرد به خداوند
از دیگر فضیلتهای حضرت میتوان به این موارد اشاره کرد که خدا و ملائکه تا روز قیامت بر او صلوات میفرستند. پیامبر اکرم(ص) نزدیکترین فرد در عالم هستی به خداوند بود، «ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ؛ آنگاه نزدیک آمد و بر او (به وحی حق) نازل گردید». در قرآن کریم بارها نام پیامبر اسلام در کنار نام خدا آمده است. خدا بهخاطر رضایت پیامبر اسلام(ص) قبله را از بیتالمقدس به مکه تغییر داد. کوثر به او عطا شد. خدای متعال اراده کرد که اهل بیت پیامبر نیز پاک و مطهر باشند. دل او معصوم بوده و به خطا نمیرود. چراغ فروزان هست و الگوی جهانیان است «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ». چه مقامی بالاتر از اینکه خداوند متعال در آیه ۷۹ سوره اسرا درباره پیامبرش میفرماید: «عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا؛ اميد كه پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند».
مرحوم علامه طباطبایی میگوید: خداوند مقام پیامبرش را «محمود» توصیف کرد، بدون اینکه هیچ قیدی داشته باشد و این مقامی است که همه، او را ستایش میکنند و آن کس که همه او را میستایند بیگمان مورد پذیرش همه است و همه از او استفاده میبرند و بهره میجویند.از اینروی «مقام محمود» را تفسیر کردهاند به مقامی که تمام خلایق او را بر آن ثنا میگویند و آن مقام شفاعت کبری در روز قیامت است.
مجاهدتهای پیامبراعظم(ص)
هیچ پیامبری به اندازه پیامبر اسلام(ص) دچار امتحانات و آزمونها و بلاهای مختلف نگردید. رسول خدا(ص) در طی بیست و سه سال انواع مشکلات را تجربه کردند و با استقامت عجیبی که داشتند همه را پشت سر گذاشتند.ازجمله مسائل و حوادث تلخ، چندین بار سوءقصد به جان پیامبر بود.در یک مورد ابوجهل سنگی را بالا برد تا بر سر حضرت که در حال سجده بود بزند و حضرت را بکشد ولی دستش در هوا خشک شد.بار دیگر زن یهودی کباب گوسفند درست و به زهر آغشته کرد. همین که پیامبراکرم(ص) لقمهای را داخل دهان گذاشتند دست گوسفند کباب شده به سخن درآمد و گفت: مرا به زهر آغشتهاند از من نخور! البته قسمتی از غذا وارد بدن پیامبر شد و هر سال باعث ضعف و بیماری حضرت میشد تا اینکه بر اثر همان زهر رحلت فرمودند لذا مسلمانان میگفتند پیامبرهم شهید شدهاند.
در جنگ احد که مسلمانان فرار کردند و مغلوب شدند دشمنان، پیامبر را محاصره و تصمیم به قتل حضرت داشتند ولی با جانبازی حضرت امیر، دشمن فقط توانست پیشانی و دندانهای حضرت را بشکند در جنگ خندق همه احزاب، کفار، منافقین و مشرکین حتی یهود تصمیم به ریشهکن کردن اسلام داشتند ولی با حماسه حضرت امیر و با معجزه الهی شکست خوردند و برگشتند.کفار قصد حمله به مسلمین را داشتند که پیامبر اسلام(ص) حضرت علی(ع) را به جنگ آنها فرستاد و حضرت امیر هم رفت و پیروز برگشت. دشمنان در حمله ناجوانمردانه دهها نفر از قاریان و حافظان قرآن را کشتند.
رسول اکرم(ص) تجلی اسماء و صفات خداوند متعال بر روی زمین است، از اینرو تمام رفتار و اخلاق پیامبر جزو فضایل اخلاقی به شمار میرود. پیامبر(ص) بهعنوان بخشندهترین مردم و گشادهدستترین افراد بشر الگوی بیبدیل، در انفاق مال در راه خدا بود.میفرمود: «من تربیت شده خدایم» خدایم امر کرده به سخاوت و نیکی و نهی کرده مرا از بخل و ستم؛ آنچه مبغوض خداست بخل است.»
هرگز شبی نمیگذشت که درهم و دیناری نزد او بماند و اگر چیزی زیاد میآمد و تا شب کسی را نمییافت که به او ببخشد، به خانه نمیرفت تا آن را به مستحقش برساند؛ از آنچه خدا روزیاش کرده بود، بیش از آذوقه همان سال، بر نمیداشت، آن هم از سادهترین چیزی که مییافت از خرما و جو و بقیه را در راه خدا انفاق میکرد، هر چه از او میخواستند، عطا میکرد، آنگاه سراغ آذوقه سال خود میرفت و از آن هم ایثار میکرد چهبسا پیش از تمام شدن سال، اگر چیزی به دستش نمیرسید، خود، نیازمند آذوقه میشد.
پیامبراسلام(ص) بر سایر انبیا برتری دارد
یکی از ویژگیهای پیامبر اکرم(ص) این بود که هیچ وقت عصبانی نمیشد؛ برای امر آخرت عصبانی میشد ولی هیچ وقت برای امر دنیا ناراحت و عصبانی نمیشد. هیچ وقت نشد که پیامبر سر کسی داد بزند با اینکه بعضی از زنان پیامبر اذیت میکردند اما هیچ وقت پیامبر داد نمیزدند.بسیاری از آیات قرآن کریم، بیانگر این حقیقت است که پیامبراسلام(ص) بر سایر انبیا برتری دارد و آنچه را که انبیا از خداوند تقاضا میکردند، خداوند آنها را بدون تقاضا به پیامبر اکرم(ص)عطا فرموده بود.
از امام حسین(ع) روایت شده که فرمودند: از پدرم علی(ع) درباره چگونگی مجالست رسول خدا(ص) پرسیدم، فرمود: رسول خدا(ص) هیچگاه بدون ذکر نام خدا نه در جایی مینشست و نه از جایی برمیخاست، در مجالس جایگاه معینی نداشت و از این کار منع میفرمود، چون به گروهی میرسید همانجا که رسیده بود ـ پایین مجلس ـ مینشست و دیگران را هم به این کار دستور فرموده بود، در مجالس رعایت حال همه را میکرد هرگز طوری رفتار نمیکرد که کسی تصور کند دیگری بر او مقدم است، هر کس برای بیان حاجتی پیش پیامبر(ص) میآمد، تا هنگامیکه نمیرفت حوصله و شکیبایی میفرمود، تلاش میفرمود حوائج و خواستههای مشروع را برآورد و اگر نمیتوانست با گفتاری کوتاه و پسندیده معذرتخواهی میکرد.
اخلاق خوش و گشادهرویی او چنان بود که همه اصحاب او را چون پدر خویش میدانستند، همه اصحاب در برابر حق در نظر رسول خدا(ص) یکسان بودند، مجلس او سرا پا حکمت و بردباری و صبر و شکیبایی بود، صداها در حضورش بلند نمیشد و هیچکس مطلبی را رد یا تصدیق نمیکرد، هیچگاه در سخن پیامبر(ص) لغزشی دیده نشد، برتری اصحاب حتی در مجلس پیامبر(ص) هم فقط به تقوای ایشان بستگی داشت، همه در محضر او فروتن بودند، سالخوردگان را محترم میداشتند و به خردسالان مهر میورزیدند و نسبت به نیازمندان ایثار میکردند و در حفظ یکدیگر کوشا بودند.
منابع
قرآن کریم
تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج 28، ص 279
تفسیر منهج الصادقین، ملافتحالله کاشانی، ج 9، ص 371
کنزالعمال، علاءالدین المتقی، ج4 ، ص 313، حدیث 10662
بحارالانوار، ج 81، ص 197
انتهای پیام
