رسانه‌ها باید زبان گویای همه مردم باشند
مدرس ارتباطات و رسانه با بیان اینکه اخلاق حرفه‌ای در رسانه به این بسنده نمی‌شود که صرفاً خبر دروغ نشر نداده و افترا نزنیم، تصریح کرد: این موارد جزء بدیهیات رفتار‌های انسانی است. رسانه و خبرنگار حرفه‌ای مهارت ارتباط‌گیری با طیف‌های مختلف مردم را داشته و خود را نماینده همه قشر‌های مختلف جامعه می‌داند. رسانه‌ها باید زبان گویای همه مردم باشند.
اکبر کریمی، مدرس ارتباطات و رسانه در گفت‌وگو با ایکنا، در ایام روز خبرنگار گفت: رسانه‌ها، مؤلفه‌ای اثرگذار و غیرقابل انکار در توسعه جهان امروز هستند. شاید در زمان‌های دورتر شاخص‌هایی همچون اقتصاد و تجهیزات نظامی شما را قدرتمند می‌کرد، اما اکنون این رسانه‌ها هستند که در ایجاد وحدت و همگرایی بین افکار عمومی مؤثر واقع می‌شوند. رسانه‌ها در کنار وظایف ذاتی خود مانند اطلاع رسانی، آگاهی بخشی، آموزش، اوقات فراغت و سرگرمی، امروزه با بازتولید ارزش‌ها در جامعه گامی مهم در راستای تقویت سرمایه اجتماعی و هم‌افزایی بین آحاد مردم برمی‌دارند.
این مدرس ارتباطات و رسانه تصریح کرد: قدرتمندی رسانه زمانی مطرح است که بر مخاطب خود اثرگذار باشد، در واقع رسانه بدون مخاطب محکووم به فناست. اگر رسانه‌ها به عنوان ابزار قدرت در جهان به حساب می‌آیند، برای این است که جامعه هدف و مخاطبانی دارند که حیات و ممات آن‌ها براساس واکنش‌های مخاطبان خود است و رسانه می‌بایست در راستای شناخت نیاز‌های مخاطبان خود بکوشند. مبحث زبان رسانه برای رهبران جریان فکری این خط مشی را تعیین می‌کند که شما با شناخت مخاطبان خودتان و در مواجهه با آن‌ها با زبان خودش صحبت کنید. رسانه باید آن‌قدر متنوع و سطح پوشش بالا باشد که همه اقشار جامعه را دربرگیرد.
تعامل و اعتماد وظیفه ذاتی رسانه است
کریمی با تأکید بر تخصص‌گرایی خبرنگاران و اصحاب رساانه در مواجهه با مخاطبان گفت: خبرنگار باید زبان رسانه را به خوبی بشناسد و به عنوان پل ارتباطی میان مردم و حاکمیت، میزان اثرگذاری رسانه را افزایش دهد. وقتی میزان اثرگذاری حداکثری شود، ارزش‌ها بازتولید می‌شوند، همگرایی در جامعه افزایش پیدا می‌کند و از همه مهم‌تر تعامل و اعتماد به وجود می‌آید. برای اینکه رسانه‌ها قدرت خود را بیفزایند، باید بین مخاطبان خود اعتمادسازی ایجاد کنند. یادمان باشند در مبحث ارتباطات، هرچقدر تبلیغات ادعا می‌کنند، رسانه‌ها باید در نقش اثبات کننده ظاهر شوند تا اعتماد مخاطب افزایش پیدا کند. این رویکرد در بلندمدت مرجعیت رسانه را در پی خواهد داشت. در واقع این چشم‌انداز رسانه‌ای است که می‌تواند جریان ساز باشد و با یک عمر بلند و ریشه عمیق در افکار عمومی، در خدمت توسعه کشور نقش‌آفرینی کند.
رسانه‌های یک سویه رو به انقراض هستند
این مدرس ارتباطات و رسانه تصریح کرد: چرا مردم کمتر تلویزیون نگاه می‌کنند؟ یا کمتر رادیو گوش می‌دهند؟ واقعیت این است که رسانه‌های یک سویه رو به انقراض هستند و رسانه‌های تعاملی و با برقراری ارتباط دو جانبه با مخاطبان خود به آن‌ها احساس اثربخشی و مشارکت می‌دهند. رسانه‌ها باید مروج فرهنگ گفت و شنودی در جامعه باشند. رشد از همین جا حاصل می‌شود، رسانه‌های ما باید به سمت و سویی حرکت کنند که در آن گفت و شنود پررنگ باشد و به یک فرهنگ تبدیل شود.
وی تأکید کرد: حال که رسانه‌ای با این مکانیزم و نگاه می‌خواهد پیش برود، باید ابزار در اختیار داشته باشد که مهمترین آن خبرنگار متعهد و متخصص است. خبرنگار جزئی از بدنه جامعه است، جنس او از جنس مردم است، اما در ساختار‌های سازمانی با باید‌ها و نباید‌های درون سازمانی و برون سازمانی آشنا است، نهاد‌های بالادستی را می‌شناسد، فرهنگ را می‌شناسد، خود او از دل آن فرهنگ آمده است.
خبرنگار نباید با مخاطب صفر و یکی برخورد کند
این مدرس دانشگاه با تأکید بر به کارگیری زبان هنر در تولید محتوای رسانه‌ای اظهار کرد: اگر می‌خواهید دستاورد‌های گفت و شنود‌ها حداکثری شود، باید با مردم هنرمندانه صحبت کنیم. نمیتوان با مخاطب صفر و یکی برخورد کرد. اینجاست که خبرنگار به سمت خلاقیت و نوآوری هدایت می‌شود؛ چون هنر ذاتاً بدون انتها است و دست خبرنگار برای ظهور و بروز استعداد‌های خودش باز است که همه این‌ها را به خدمت رسانه و ارزش‌هایی که بر آن تکیه کرده است، بیاورد. در اخلاق حرفه‌ای در رسانه به این بسنده نمی‌شود که صرفاً خبر دروغ نشر نداده و افترا نزنیم چرا که این‌ها جزء بدیهیات رفتار‌های انسانی است. رسانه و خبرنگار حرفه‌ای مهارت ارتباط‌گیری با طیف‌های مختلف مردم را داشته و خود را نماینده همه قشر‌های مختلف جامعه می‌داند. رسانه‌ها باید زبان گویای همه مردم باشند.
کریمی با تأکید بر توجه به کیفیت محتوای تولیدی رسانه‌ها گفت: از آنجا که خبرنگار برآمده از دل جامعه است و دغدغه مردم را می‌داند، باید شناخت ارزش‌ها منبع اخبار خوب باشد. خبر خوب صرفاً به معنای خوش خبری و اخبار شادی آفرین نیست. منظور از خبر خوب، خبری استاندارد مبتنی بر واقعیت، صداقت و شرافت است که موجب اطلاع‌رسانی دقیق و ایجااد آگاهی در مخاطبان می‌شود.
خبرنگار نماینده افکار عمومی است
وی گفت: خبرنگار نماینده افکار عمومی و از طرفی سرباز رسانه است. بیایید خودمان را سانسور نکنیم و واقع بین باشیم، خشمگین‌شدن از هر چیزی مانند دزدی و بی عدالتی و یا هر چیزی دیگری حق جامعه است، چون همه شهروندان باید از عدالت در دستیابی به فرصت‌های مشروع بهره‌مند باشند و شاید عدم دسترسی به این حق او را خشمگین کند.
کریمی بیان کرد: باید پیامد‌های بعد از خشم مدیریت شود. در بروز خشم‌های اجتماعی باید نگاهی پدرانه داشت. اگر این نگرش نسبت به بچه‌های دهه‌های ۷۰ و ۸۰ و ۹۰ وجود داشته باشد، جذب می‌شوند. اجازه دهیم رسانه‌های ما گفت و شنودی عمل کنند بگذاریم رویکرد انتقادی نیز تریبونی برای خود داشته باشند. این مهم، فضای تعاملی و جذب حداکثری را در پی خواهد داشت. یادمان باشد خود خشم را نمیتوان سرکوب کرد، هنر ما در این است که با فرهنگ‌سازی پیامد‌های آن خشم را کنترل کنیم.
خبرنگاری چیزی جز تکلیف و عشق نیست
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه خبرنگاری چیزی جز تکلیف و عشق نیست، گفت: هیچ‌کس خبرنگار نشده مگر اینکه عاشق این کار بوده و احساس تکلیف داشته، چون درآمد که خوبی ندارد و به جز استرس هم دستاوردی برای برای فرد ندارد. ثبات شغلی هم که ندارد بنابراین عشق و تعهد او را اینجا نگه می‌دارد. خبرنگار راجع به هیچ موضوعی نمی‌تواند بی تفاوت و منفعل باشد، از این رو احساس تکلیف، تعهد و عشق؛ زن و مرد هم نمی‌شناشد و هر کسی که این دو مقوله را با همدیگر دارد، شروع به خبرنگاری کند.
وی ادامه داد: به عنوان کسی که ۲۲ سال در فضای رسانه فعالیت می‌کنم، می‌گویم که این فضا پول و آرامش ندارد، اما رشد دارد، چون متوجه می‌شوید که انسان اثربخشی در سیستم و جامعه هستید. به عنوان یک شهروند در این بدنه جامعه فردی تأثیرگذار هستیم و این برای ما چیزی به جز رشد و تعالی ندارد. برای همین است که می‌گویند خبرنگاران همواره یک گام جلوتر از افکار عمومی هستند. خبرنگاران به عنوان پیشگامان آحاد مردم در حوزه‌های مختلف مثل فرهنگ، اقتصاد، ورزش و... هستند و می‌توانند به عنوان پیشران به این جامعه‌ای که حرکت به سمت رشد دارد، کمک کنند.
شأن و منزلت خبرنگار
کریمی افزود: رسانه باید جایگاه لازم را به خبرنگار بدهد. اگرنگاه حرفه‌ای به خبرنگار داشته باشیم؛ مخاطب، شهروند و مردم هم نگاه‌شان نسبت به خبرنگار حرفه‌ای‌تر و توأم با احترام و حرفه‌گری بیشتری خواهد بود، پس این موضوع اول از همه به رسانه باز می‌گردد. امیدوارم رویکرد کشور، سیاست‌گذاران، وزارت فرهنگ و ارشاد، مطبوعات و ... نگاهی حرفه‌ای به خبرنگارن و رسانه‌ها داشته باشند، در حوزه مادیات و معنویات، ثبات شغلی، آموزش و پرورش خبرنگارانی که در رسانه در خدمت ارزش‌ها بتوانند کار کنند، خبرنگار هم به یاد داشته باشد که به همان اندازه که در قبال رسانه احساس مسئولیت دارد در مقابل طیف‌های مختلف مردم هم باید احساس مسئولیت داشته باشد.
رضا عبدی
انتهای پیام
