چرا خدایی شویم + فیلم

به گزارش ایکنا، درس‌گفتار «خدا به روایت خدا» از ۱۹ تیر به صورت هفتگی با کلام محمدمهدی حق‌گویان، حافظ کل قرآن، در ۱۰ قسمت حدوداً پنج‌دقیقه‌ای منتشر شده است. بخش اول این درس‌گفتار با عنوان «از غیر خدا دوری کن» هفته گذشته منتشر شد. در ادامه متن و فیلم دومین قسمت با عنوان «چرا به سمت خدا برویم» از نظر می‌گذرد.

بسم‌الله الرحمن الرحیم

معنای دقیق و فنی «الله» را می‌دانید؟ برخی چنین می‌اندیشند که اگر به جای کلمه «الله» عبارت «خدا» را استفاده کنند، کفایت می‌کند؛ در صورتی که اینگونه نیست، الله یک معنای خیلی دقیق و مطابق با نصوص ادبیات عرب دارد. خود کلمه «الله» از دو کلمه مشتق شده است یک «الف و لام» و یک «اله»، بنابر این کلمه الله در اصل «ال اله» بوده است که تبدیل به کلمه الله شده است. همه لغت‌شناسان و زبان‌دانان ادبیات عرب به این قائل هستند.

سؤالی که پیش می‌آید این است که «اله» به چه معناست؟ در ادبیات عربی «اله» بر وزن «فِعال» است، فعال را معمولاً بر معنای مفعول معنا می‌کنند، یعنی «ال اله» در اصل معنای «المألوه» دارد. مألوه به چه معناست؟ این کلمه معنای معشوق و شیفته شده یا آنکه شیفته و شیدای او می‌شوند، می‌دهد.

اصلاً خدای متعال تنها موجودی هست که ما شیفته حقیقی و شیدای حقیقی او می‌شویم و اینکه می‌فرماید: «فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ» در آن اجبار و امری که مطابق میل انسانی باشد، نیست. ما چون خدا را نشناختیم گاهی اوقات به جای اینکه به سمت خدا فرار کنیم از خدا به سمت غیر خدا فرار می‌کنیم.

حال سوالی پیش‌ می‌آید که ما اگر به سمت خدا فرار کردیم، خدا برای ما چه کار می‌کند؟ یک آیه در سوره مبارکه بقره هست که می‌فرماید: «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ» خدا سرپرست مومنان است، شما اگر ایمان آوردید و به سمت خدا رفتید خدا سرپرستی شما را بر عهده می‌‌گیرد.

نکته‌ای که در ادامه آمده بسیار جالب است که می‌فرماید «يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ» آنها را از ظلمت‌ به سمت نور بیرون می‌آورد. برخی می‌پرسند، چگونه می‌شود خدا سرپرست مومنان باشد و مومنان به سمت خدا آمده باشند، اما در ظلمت باشند؟ معنایی که در این وجود دارد این است که ظلمت و نور مراتبی دارند. اینگونه نیست که صفر و صدی باشند و بگوییم کسی که وارد نور شد در همان سطحی که وارد شده است می‌ماند.

در قرآن می‌فرماید: «أَوْ كَظُلُمَاتٍ فِی بَحْرٍ لُجِّيٍّ يَغْشَاهُ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ مَوْجٌ» ظلمتی وجود دارد که انسان حتی دست خود را هم نمی‌تواند ببیند، این ظلمتی است که خدا به آن اشاره کرده و فرموده است من اینها را به سمت نور پیوسته در می‌آورم. این را با ذکر یک مثال توضیح می‌دهم؛ کسی که در سطح پله پنجاهم از یک نردبان قرار دارد، آن پله پنجاه نسبت به پله پنجاه و یکم ظلمت است، اما نسبت به پله چهل و نهم نور است، اصطلاحاً به این مشکک می‌گویند، یعنی پله پله بوده و صفر و صدی نیستند.

بنابر این وقتی بخواهیم از ظلمتی وارد نوری شویم، همان ورود به یک نور نسبت به پله قبلی ظلمت و نسبت به پله بعد خود نور است. اینجا که خدا می‌فرماید: «يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ» همین معنا را می‌دهد. اگر ما در ذیل ولایت خدا قرار گرفتیم و فرار کردیم به سمت خدا، خداوند متعال پله پله ما را از ظلمت در می‌آورد و به سمت نور هدایت می‌کند.

این نکته در مورد کفار نیز وجود دارد، آنجا که می‌فرماید: «وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ» برخی می‌پرسند چگونه خدا می‌فرماید: «يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ»؛ مگر کفار در نور هستند تا به سمت ظلمت فرستاده شوند؛ بله؛ حتی کافر هم وقتی در سطحی قرار دارد خود آن سطح نسبت به سطح پایین‌تر نور اما نسبت به سطح بالاتر خود ظلمت است.

برای همین است که خدا نسبت به کسانی که ذیل ولایت طاغوت قرار می‌گیرند، آنها را پله پله از نوری که در آن قرار دارند به سمت ظلمت می‌‍‌برد و لذا باید به سمت خدای متعال بیاییم تا ما را پله پله از سمت ظلمت‌هایی که در آن قرار داریم به سمت نور هدایت کند.