۷ دلیل صلح امام حسن(ع) با معاویه

حجت‌الاسلام محمداسفندیاری، کارشناس مذهبی و رابط دفتر تبلیغات حوزه‌ علمیه در گلستان در‌ گفت‌و‌گو با ایکنا از گلستان‌ بیان‌ کرد:‌ نخستین اقدامات امام‌‌ حسن(ع) بعد از به حکومت‌ رسیدن، تهیه سپاهی برای مقابله با لشکر‌کشی و خطر معاویه بود، اما با توجه به شرایط و اوضاع جامعه و بررسی همه جانبه مسائل جهان اسلام و با در نظر گرفتن توان و قدرت نظامی حکومتش در مقابل معاویه و این که ادامه جنگ با این شرایط به صلاح نبود، تن به صلح دادند و از ادامه درگیری پرهیز کردند.

وی با بیان اینکه در وهله اول امام حسن(ع) به دلیل نداشتن یاران و فرماندهان مخلص، توان پیروزی نظامی بر معاویه و اطرافیانش را نداشتند و در چنین شرایطی نتیجه نبرد و جنگ با معاویه به نفع دنیای اسلام نبود و همچنین درگیری امام حسن(ع) با معاویه و کشته شدن آن حضرت به دست معاویه شکست مرکز خلافت مسلمانان بود، تصریح کرد: آنچه در تاریخ آمده‌، این است‌ که معاویه سیاستمدار ماهر بود و در جوامع عمومی ظاهرسازی می‌کرد ولی در نهاد خود با اسلام دشمنی داشت و به هیچ یک از مقدسات اسلامی پایبند نبود، ولی این دشمنی را ابراز و آشکار نمی‌کرد و فساد درونى او و حکومتش بر مردم مخفى مانده بود و مردم او را مسلمان و خلیفه رسول الله(ص) می‏‌دانستند و مروج اسلام به حساب می‌آوردند.

کارشناس مذهبی و رابط دفتر تبلیغات در حوزه علمیه گلستان با بیان اینکه از طرفی پیدا شدن نیروهای خوارج و نبود یاران مخلص و فرماندهان فداکار و ضعف داخلی، توان و قدرت نظامی امام حسن(ع) را ضعیف کرده بود، افزود: دلایل صلح آن حضرت این است که خود می‌فرماید: دیدم بیشتر مردم خواستار صلح‌اند و از جنگ بیزارند، دوست نداشتم آنان را بر آنچه که نمی‌پسندیدند وادار کنم. پس به خاطر حفظ جان عده کمی از شیعیانم صلح کردم.

اسفندیاری از دیگر دلایل صلح امام حسن(ع) را حفظ اسلام و کیان جامعه اسلامى و حفظ جان یاران باقى مانده و امتحان و اتمام حجت بر معاویه و مردم دانست و اظهار کرد: به همین جهت بود که امام حسین(ع) در زمان حیات معاویه با آن که نامه‌هایی از اهل عراق برای دعوت به قیام علیه معاویه داشتند، دست به این کار نزدند و فرمودند، امروز روز قیام نیست، خداوند شما را مورد رحمت قرار دهد، تا زمانی که معاویه زنده است کاری نکنید و در خانه‌ها مخفی شوید.

کارشناس مذهبی و رابط دفتر تبلیغات حوزه علمیه گلستان به مفاد صلح‌نامه امام حسن(ع)، اشاره کرد و گفت: در این صلح‌نامه آمده است که ۱- معاویه به کتاب خدا و سنت رسولش عمل کند، ۲- امر خلافت بعد از وی به امام حسن(ع) برسد و در صورت بروز هر حادثه ای به امام حسین(ع) تفویض شود، ۳- ممنوعیت معاویه از اذیت و آزار علویان، مسلمانان و شیعیان، ۴- شروط مالی، از جمله برگرداندن حقوق مالیه غصب شده، به علویان و انصار و خواص امام على(ع) از بیت المال کوفه که موجودی آن پنج میلیون درهم است چشم پوشی شود، ۵ - منع معاویه از سبّ و لعن امام علی ابن ابیطالب(ع) در مجامع عمومى (منابر و نمازها و…)، ۶- منع معاویه از استفاده از لقب «امیرالمؤمنین» برای خود، ۷ - منع او از تعیین جانشینی برای خود مثل یزید بود که از مفاد این صلح‌نامه به خوبی استفاده می‌شود که امام حسن(ع) هرگز در صدد تثبیت خلافت معاویه نبوده، بلکه تنها به جهت مصالح اسلام و مسلمانان و با توجه به اقتضای زمان و شرایط جامعه اسلامی تن به چنین کاری داد و این صلح از لحاظ اعتبار سنجی کمتر از جنگ‌های پیروزمندانه زمان پیامبر(ص) و پدر بزرگوارش نبوده است.