بهمن علاءالدین؛ احیاگر فولکلور و حافظ فرهنگ بختیاری
پژوهشگر فرهنگ عامه در یادداشتی به‌بهانه زادروز بهمن علاءالدین نوشت: این چهره فاخر فرهنگ بختیاری، احیاگر فولکلور، حافظ واژگان و آداب و رسوم بومی و محلی و مروج نیکی‌ها و نیکویی‌هاست که تلاش کرده وظیفه خود را در ساحت‌های اجتماعی، فرهنگی و تربیتی از طریق موسیقی ایفا کند.
به گزارش ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، عباس قنبری عدیوی، رئیس بنیاد ایرانشناسی استان، استاد دانشگاه و پژوهشگر فرهنگ عامه به‌بهانه زادروز بهمن علاءالدین مشهور به مسعود بختیاری، محبوب‌ترین خواننده، ترانه‌سرا، آهنگساز و معلم موسیقی بختیاری یادداشتی تهیه کرده و در اختیار ایکنا قرار داده است که تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.
بهمن علاءالدین مشهور به مسعود بختیاری یکی از فرهیختگان، معلمان، موسیقی‌دانان و آوازخوانان حوزه ادب و فرهنگ زاگرس به‌ویژه منطقه بختیاری است که در تاریخ ۲۰ مهرماه ۱۳۱۹ در منطقه عشایری گرمسیر بختیاری دیده به جهان گشود و در این منطقه سال‌ها نقش تعلیم و تربیت را برای فرزندان عشایر ایفا کرد. این چهره محبوب خدمات فراوانی را در حوزه فرهنگ و ادبیات بختیاری انجام داد و آثار فراوانی در این حوزه دارد که به دو بخش تقسیم می‌شوند. بخش نخست آثار بهمن علاءالدین به زبان فارسی می‌باشد که در دوران پیش از انقلاب و در کنار کارهایی چون دهدرلچک ریالی اجرا کرده است و بخش دوم و درخشان آثارش شامل ترانه‌ها و تصنیف‌های سنتی موسیقی بومی محلی بختیاری، بر اساس فولکلور و فرهنگ عامه منطقه اجرا شده است.
آبهمن علاءالدین که چهره‌ای شاخص و محبوب در حوزه فرهنگ ایلی از تبار مردمان زاگرس‌نشین و هم‌ریشه بلوط‌های زاگرس است، به‌عنوان یک هنرمند معتقد، اخلاق‌مدار، شیعه‌مذهب و ارادتمند اهل‌بیت(ع)، علاقه‌مند به فرهنگ ملی و مذهبی شناخته می‌شود و رسالتش، ترویج اخلاق، فرهنگ، همبستگی، برابری و برادری و دوری از زشتی‌ها و پلیدی‌هاست.
بهمن علاءالدین الگوی موسیقی اصیل ایرانی نه‌تنها در میان مردم لُر و بختیاری‌زبان بلکه در میان اقوام سایر زبان‌ها و گویش‌های ایرانی محبوبیت دارد و اقوام بختیاری ساکن در چهارمحال‌وبختیاری، خوزستان، لرستان، مرکزی، اصفهان و دیگر مناطق سبک این چهره صاحب‌نام و صاحب‌سبک را الگوی موسیقایی و خوانندگی خود قرار می‌دهند، همچنان که بسیاری از خوانندگان بختیاری امروز نیز سبک وی را دنبال می‌کنند.
مرحوم علاءالدین به‌عنوان عضوی از جامعه عشایر شیعه‌مذهب و ارادتمند خاندان اهل‌بیت(ع) و معلمی که در کنار اجرای کارهای شایسته و مهم همراه گروه خود، شاگردپروری را ترک نکرد، در طول عمر هنری خود هیچگاه به سمت اجرای کارهای سخیف موسیقایی و خلق آثار سطح پایین نرفت و با تولید آثار فاخر همواره در میان فرهیختگان و دانشگاهیان و روحانیون و اهالی هنر و فرهنگ و نیز آحاد مردم هنردوست محبوب مانده است. بهمن علاءالدین به‌ویژه بعد از انقلاب اسلامی و در دهه شصت با آلبوم‌هایی چون مال‌کنون، هی‌جار، تاراز، برآفتو، آستاره و دنگ و فنگ به شهرت و محبوبیت دست یافت. آخرین آلبوم استاد علاءالدین که از سوی حوزه هنری چهارمحال‌وبختیاری منتشر شد، ویر نام دارد. این چهره فاخر فرهنگ بختیاری در سال ۱۳۸۵ در کرج دار فانی را وداع گفت و در کنار امامزاده طاهر این شهر به خاک سپرده شد اما مافه‌گه این هنرمند شاخص بنا بر رسم دیرینه بختیاری‌ها ساخته شده است؛ در واقع، مافه‌گه در مناطق گرمسیر به عنوان یادبودی برای شخصی برپا می‌شود که در غربت در گذشته باشد. فرهنگ و موسیقی کهن ایران زمین بوده . از آنجا که صدای مرحوم علاءالدین یادآور نغمه‌های دلنشین تاراز از اعماق تاریخ، فرهنگ و موسیقی کهن ایران زمین بوده و با لقب کبک تاراز در میان اقوام بختیاری شناخته می‌شد، مافه‌گه وی در کوه تاراز در منطقه زاگرس احداث شده و بسیاری از مناسبت‌های ملی و محلی و آیین‌های فرهنگی و ادبی منطقه بختیاری در مافه‌گه استاد علاءالدین برگزار می‌شود. همچنین هرساله در زادروز این استاد برجسته مراسمی در امامزاده طاهر کرج برای بزرگداشت وی برگزار می‌شود. همچنین کتاب‌های بوی خوش باوینه، یک ایل یک صدا، گاگریو و بخش‌هایی از کتاب مردم‌شناسی بختیاری به شخصیت و هنر موسیقی او اختصاص دارند که از سوی پژوهشگران و علاقه‌مندانش چاپ و نشر یافته است.
آثار بهمن علاءالدین را باید یک شاخص فرهنگی در منطقه زاگرس‌نشین نامید چرا که آثار هنری وی برخاسته از اندیشه مردمان زاگرس و فرهنگ بومی و محلی این منطقه است. زندگی وی سرشار از آرامش و استواری و اصالت اجتماعی و اخلاقی است و تمامی القابی که به این هنرمند مردمی منسوب شده از سوی مردم انتخاب و مرسوم شده است. محتوا و مضمون آثار و اشعار وی نیز برخاسته از فرهنگ مردم و حکایت کوچ، هیاری، عروسی، رزم، برزگری و صیادی و حماسه‌ها و بیت‌خوانی و آداب و رسوم اجتماعی هستند که تمامی اقشار از کودک و نوجوان تا جوانان و سالخوردگان و زنان و مردان در اشعار و ترانه‌ها و آوازهای مرحوم علاءالدین نقش‌آفرین هستند. این هنرمند مردمی به‌دنبال نوآوری و بازآوری در حوزه فرهنگ بومی و محلی بختیاری بوده و در راستای ترویج اخلاق در هنر و ادبیات و فرهنگ بومی تلاش کرده است.
بهمن علاءالدین از طایفه بهداروند هفت لنگ بختیاری بوده است اما همه اقوام بختیاری به‌عنوان چهره شناخته شده فرهنگی، هنری و اجتماعی به او افتخار می‌کنند و حتی اقوام غیر بختیاری مناطق مرکزی و زاگرس‌نشین ایران آثارش را دوست دارند، لذا این چهره متعهد فرهنگی و هنری در ایجاد همبستگی و وحدتِ طیف وسیعی از اقوام ایرانی نقش‌آفرین و موفق بوده است. موسیقی ایلی و بومی زاگرس‌تباران برخاسته از شور زندگی، پویایی، شکوفایی، تلاش و کوشش است که در فرهنگ کوچ و مال‌کنون نمود دارد و به رعایت اخلاق و سازمان اجتماعی منطقه می‌پردازد؛ آثار بهمن علاءالدین حاوی آموزه‌های فرهنگی و اجتماعی و آموزه‌های یک معلم دغدغه‌مند فرهنگ، زبان، هنر و ادبیات عامه و شفاهی ایران‌زمین است، معلمی که با ابزار موسیقی و قرار دادن آن در خدمت فرهنگ، اخلاق و زیست اجتماعی، به آینده نیز نگاه دارد و مردم را به نیکی و اخلاق و تعاون و همیاری دعوت می‌کند.
این چهره فاخر فرهنگ بختیاری بر ضرورت اهمیت و اثرگذاری موسیقی در زندگی مردم و الگوسازی سبک زندگی در ایلات عشایر توجه و تأکید دارد، لذا تمام اقوام ایرانی و به‌ویژه زاگرس‌نشینان مناطق میانی ایران او را به‌عنوان یک چهره محبوب موسیقی و یک پژوهشگر فرهنگ فولکلور و نیز یک شاگردپرور و معلم متعهد می‌شناسند. بهمن علاءالدین احیاگر فولکلور، حافظ واژگان و آداب و رسوم بومی و محلی و مروج نیکی‌ها و نیکویی‌هاست که تلاش کرده وظیفه خود را در ساحت‌های اجتماعی، فرهنگی، تربیتی از طریق موسیقی ایفا کند.
انتهای پیام
