پژوهشنامه معارف قرآنی در پله 45
چهل و پنجمین شماره از پژوهشنامه معارف قرآنی به صاحب امتیازی دانشگاه علامه طباطبایی منتشر شد.
به گزارش ایکنا، در این شماره از پژوهشنامه معارف قرآنی مقالاتی با عناوین «فلسفه وجودی آمادگی و قدرت دفاعی در قرآن با تاکید بر اندیشه علامه طباطبایی»، «بازکاوی کارکرد قصص قرآنی در تحلیل آینده‌نگاری راهبردی (مطالعه موردی داستان بنی‌اسرائیل)»، «تأثیر منفی جن در سلامت جسمی انسان از دیدگاه مفسّران با تأکید بر آیه 41/ ص»، «گونه شناسی مفردات پژوهی در قرآن از منظر روایات تفسیری اهل بیت(ع)»، «توقیفی یا اجتهادی بودن رسم الخط قرآن کریم در بوته نقد»، «تحلیل فرایند تفسیر و تطبیق قرآن بر اساس کارکرد سیاق و شأن نزول»» و «رهیافت قرآنی و روایی بر حقیقت ادراکی نفس با تبیین های صدرایی» منتشر شده است.
فلسفه وجودی آمادگی و قدرت دفاعی درقرآن
در چکیده مقاله «فلسفه وجودی آمادگی و قدرت دفاعی در قرآن با تاکید بر اندیشه علامه طباطبایی» آمده است: به هر نوع آمادگی و اقتدار در برابر تهاجم دشمن، آمادگی و قدرت دفاعی گفته می‌شود که از مولفه های قدرت نظام های سیاسی دینی و غیر دینی محسوب می شود، و اساس هرگونه پیشرفت، توسعه و مقابله است. از این رو همگان در صدد تقویت، تکامل و تجهیز همه جانبه سازمان دفاعی خویش برآمده اند. چرا که حفظ موجودیت، تمامیت ارضی، استقلال و آزادی ایشان در سایه این امر مهم تامین می‌شود. امری بسیار مهم که آیات قرآن کریم بدان امر و تاکید نموده است. لذا این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی و تفسیری به بررسی فلسفه وجودی آمادگی و قدرت دفاعی از نگاه قرآن با رویکرد تفسیری علامه طباطبایی پرداخته است که یافته‌های این پژوهش بدین شرح است: آمادگی و قدرت دفاعی سازوکاری حیاتی، عقلی، فطری، شرعی، مستمر و پیشنیاز دفاع و جهاد شمرده می‌شود و نقش موثری در ایجاد رهب و ترس در دشمن دارد و نیز رابطه مستقیم بین آن و باز دارندگی وجود دارد که هرچه میزان آمادگی واقتداردفاعی افزایش یابد به همان میزان سطح بازدارندگی هم ارتقا می‌یابد. همچنین با بالا رفتن سطوح آمادگی وقدرت دفاعی میزان غافلگیر شدن قوای مسلح و مدافع نظام اسلامی کاهش می‌یابد. و در نهایت آمادگی وقدرت دفاعی جامع عامل مهمی در حفظ دین و شعائر الهی وصیانت امت اسلامی می‌باشد که در دیدگاه علامه طباطبایی مهمترین فلسفه وجودی و هدف نهایی از آمادگی و قدرت دفاعی است و ارهاب، عدم غافلگیری و بازدارندگی اهداف میانی و ابزاری برای رسیدن به حفظ دین و شعائر الهی وامت اسلامی می‌باشند.
تأثیر منفیِ جن در سلامت جسمی انسان
نویسنده مقاله «تأثیر منفییِ جن در سلامت جسمی یِ انسان از دیدگاه مفسّران با تأکید بر آیه 41/ ص» در طلیعه نوشتار خود آورده است: جن می‌تواند دخل و تصرّفات مثبت و منفی را در حوزه‌های روحی، روانی و جسمی در انسان داشته باشد، این مقاله با روش «توصیفی و تحلیلی» در صدد اثبات یکی از این آثار، یعنی تأثیر منفیِ جن در سلامت جسمیِ انسان است که از گذر بررسی آیات و روایات و تحلیل دیدگاه‌های مفسّران فریقین و با تأکید بر آیه 41/ص بدان دست یافته است. این تأثیر می‌تواند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اتفاق بیفتد، اما آنچه بین این دو صورت مورد اختلاف است، تأثیر مستقیم جن بر روی بدن انسان است که دو دیدگاه موافق و مخالف هم را ایجاد کرده است. مهم ترین کلید واژه ای که می تواند در رفع تعارض ظاهری آیات مرتبط با این موضوع و فهم بهتر آنها دخیل باشد، کلمه «سلطان» است. سلطان در اصل به معنای حجّت و برهان است اما اگر به معنای سلطنت مادّی(تسلّط بر بدن) نیز باشد نمی‌تواند اذیت جسمانی جن را نفی کند، چرا که آزار و اذیّت بدنی شیطان سلطنت محسوب نمی‌شود. هدف از نگارش این رساله ایجاد زیر ساخت های لازم برای بحث پیش گیری و درمان آسیب های جسمی ناشی از جن است.
گونه‌شناسی مفردات پژوهی در قرآن
در طلیعه نوشتار «گونه‌شناسی مفردات پژوهی در قرآن از منظر روایات تفسیری اهل بیت(ع) می‌خوانیم: واژه‌کاوی در قرآن، از ارکانِ بنیادینِ فهمِ مفاهیم و مقاصد قرآن محسوب می‌شود که از منظرها و ابعاد گوناگون و در سطوح مختلف مورد واکاوی قرار گرفته است. در روایت‌های تفسیری اهل‌بیت(ع)- به‌عنوان مفسران حقیقی قرآن- نیز واژگان‌کاوی بسیار مورد توجه بوده و تحلیل‌های مختلفی از این ذوات مقدسه(ع) صادر شده است. جستار حاضر با توجه به اهمیت واژه‌پژوهی، با گردآوری داده‌های مرتبط از روایات تفسیری و توصیف و تحلیل این داده‌ها، به گونه‌شناسی آنها پرداخته و گونه‌های بدست آمده را در عناوین ذیل بیان می‌دارد: تبیین معنای ظاهری واژه، ترادف‌نگری در بیان معنای بدوی واژگان، بیان وجه تسمیه واژگان، قرآن‌کاوی واژگانی، تبیین معنای مجازی کلمات، بیان مصادیق واژه‌ها، بیان معنای لغات اضداد، تحلیل نحوی واژ، تبیین واژه در قرائات مختلف، واژه کاوی فرهنگ نگرانه و بیان معنای بطنی و تأویلی کلمات. روایات تفسیری مزبور، با اینکه در تبیین معنای واژگان کمک شایانی می‌کند اما بعضا از بُعد دلالی ضعف دارند و در استفاده از آنها باید به معیارهای نقدالمتنی مانند عرضه به قرآن و... نیز توجه نمود.
انتهای پیام
