تولید درباره شهید سلیمانی رویکرد عقلانی می‌خواهد/ از خانواده شهید هادی ممنونم

لیلی عاج، کارگردان برگزیده هفدهمین جشنواره تئاتر مقاومت در گفت‌و‌گو با ایکنا با بیان اینکه سبک مورد علاقه من در تئاتر آثاری است که در آن به موضوعات کارگری توجه می‌شود، اظهار کرد: توجه به این موضوعات به دلیل تجربه زیستی و فضای دراماتیک آن است و تلاش می‎کنم از سیاه‎نمایی صرف پرهیز کرده و در درجه اول قصه‎گوی خوبی در صحنه نمایش باشم. درباره نمایش اخیرم «کجایی ابراهیم» که یک اثر دفاع مقدسی است هم، باید بگویم ایده نگارش و تولید آن از یک جشنواره نمایشنامه‌نویسی به وجود آمد.

وی افزود: سال گذشته ارشاد مشهد جشنواره‌ای را برگزار کرد که متاسفانه به دور دوم و سوم نرسید. این رویداد همزمان با گام دوم انقلاب اسلامی و با همین نام شکل گرفت؛ البته اگر فهم من از نام جشنواره درست باشد.  در این جشنواره کتاب‎های ارزشمندی جهت اقتباس معرفی شده بودند که اغلب زندگی و خاطرات شهدا بودند. چند کتاب را خواندم اما هیچ یک به اندازه «سلام بر ابراهیم» مرا تحت تاثیر قرار نداد، اثری که روایتگر خاطرات شهید ابراهیم هادی است.

نگاه شهدا به اتفاقات روز

این کارگردان ادامه داد: نکته جالب این بود، زمان خواندن کتاب با شهید هادی کلمات مشترک و به نوعی یک گفت‌و‎گوی درونی داشتم. همین موضوع باعث شد تصور کنم اگر شهید هادی این روزها نفس می‏کشید و در میان ما بود، به عنوان مثال  پیرامون مسائل کارگری چه موضعی می‌گرفت؟ با این توضیحات، تئاتری را روی صحنه بردم که در آن فرزند کارگری به کانال کمیل می‌رود و به ناگاه خود را در میان شهدا از جمله ابراهیم هادی می‌‌بیند و درباره مسائل خود با آنها صحبت می‌کند و زنجیره‏ی اتفاقات بعدی روی صحنه شکل می‏گیرد.

این کارگردان متذکر شد: جا دارد از خانواده شهید هادی تشکر فراوان داشته باشم که با سعه‎صدر و همدلی  با این نمایش برخورد کردند، زیرا نیمی از کار زاییده تخیل من بر اساس خلق موقعیت دراماتیک است، اما خانواده شهید به نگاه من احترام گذاشته و کار را پسندیدند. این  موافقت را نیز هم در شب افتتاحیه نشان داند هم در مصاحبه‌هایی که انجام داده بودند و من از این درک و همراهی با گروه‌‏های جوان سپاسگزارم.

نگاه به آرمان‌های شهدا در کارهای نمایشی

وی در پاسخ به این سوال که چرا این تئاتر توانسته جایزه نشان «سردار سلیمانی» را از جشنواره تئاتر مقاومت دریافت کرده است؟ گفت: این نمایش به دلیل اینکه به صورت مستقیم به سردار سلیمانی توجه کرده، نتوانسته این جایزه را به دست آورد، بلکه آرمان‌های سردار که در کار مد نظر قرار گرفته به نظرم سبب این اتفاق بوده است. قصه همانگونه که گفتم درباره جوانی امروزیست که مسائل امروز را با شهدا طرح می‌کند و شهدا نیز از خودشان برای جوان نمایش ما می‌گویند. این ارتباط موضوعاتی را مطرح می‌کند که به نظرم سبب دریافت جایزه سردار سلیمانی شده است.

عاج در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه آیا به صورت مستقیم باید شخصیت سردار سلیمانی را در آثار نمایشی تصویر کرد یا اینکه روش‌های دیگر را باید آزمود، گفت: درباره سردار سلیمانی بیش از اینکه به آثار احساسی باور داشته باشم رویکرد عقلانی را می‌پسندم، زیرا ایشان خود به شدت متکی به عقلانیت بودند، والا اگر قرار باشد به هر قیمتی در این رابطه کار شود نتایج به دست آمده مطلوب نخواهد بود. بگذارید در این رابطه مثالی بزنم. تندیس‌هایی که از سردار در شهر‌های مختلف ساخته می‌شود به نظرم آنچنان که باید زیباشناسی لازم را ندارد  و در شان سردار دلها نیست.

تمام ابعاد زندگی حاج قاسم را تصویر کنیم

عاج تاکید کرد: سردار سلیمانی زندگیش تنها در یک مقطع خلاصه نمی‌شود، بلکه بخش‌های مختلفی را می‌توان از زندگی وی مد نظر داشت. دوران دفاع مقدس، دوران سازندگی و ایام دفاع از حرم و جنگ با داعش از جمله حوزه‌هایی هستند که هر کدام انتظار می‌رود الهام‌بخش یک اثر نمایشی باشد به همین دلیل به تحقیق، پژوهش، زیبایی‏شناسی و حساسیت ویژه‏ای نیاز دارد. درباره برگزاری جشنواره‌هایی با محوریت سردار سلیمانی همین اندازه بگویم هر اقدام فرهنگی به خودی خود امری مطلوب است، اما صرف کمیت‌گرایی دلیلی بر کامل بودن آن نیست، بلکه به نظرم با یک کار کیفی می‌توان به نتایج بسیاری بهتری دست یافت.

این کارگردان برگزیده جشنواره تئاتر مقاومت با بیان این اینکه قضاوت پیرامون آدم‌ها را نمی‌پسندد، گفت: عده‌ای معتقدند جشنواره‌هایی که با نام سردار سلیمانی برگزار می‌شود اقدامی برای پر کردن کارنامه مدیران است، اما به شخصه چنین نمی‌اندیشم، زیرا معتقدم نمی‌شود پیرامون خواسته قلبی افراد قضاوت کرد.

وی در پایان اعلام کرد: اگر برای من موقعیتی فراهم شود دوست دارم نمایشی با نام «همسایه حسین پسر غلام حسین» را کار کنم، البته کتابی با نام «حسین پسر غلام حسین» پیشتر نوشته شده که درباره شهیدی است که سردار سلیمانی در همسایگی او آرمیده است. نمایش من که طرحی از آن را هم نوشته‌ام با این کتاب متفاوت است، اما سعی کردم به زیبایی همین کتاب، نگاهی به شخصیت سردار سلیمانی داشته باشد.