شهادتطلبی و جان دادن در راه خدا از مفاهیمی بود که با انقلاب اسلامی و به ویژه دفاع مقدس با الهام از نهضت عاشورا تبلور ویژهای یافت و یکی از پایههای قداست جنگ تحمیلی همین روحیه شهادتطلبی رزمندگان بود که فضای جبههها را نه رسمی و نظامی، بلکه به فضایی معنوی و نردبانی برای پرواز روحی به سوی پروردگار تبدیل کرده بود.
در عین حال شهادت نه به معنی جان دادن کور و بیهدف، بلکه جهاد تا آخرین توان و با بیشترین تدبیر ممکن در مقابل دشمن و سپردن نتیجه، پیروزی یا شهادت، به پروردگار است.
آیات زیادی از قرآن که درباره مفهوم جهاد هستند به ارزشمندی فوقالعاده شهادت و جایگاه رفیع شهید در نزد خداوند اشاره کردهاند که یکی از این آیات آیه 157 سوره آل عمران است که به بیان مقام مغفرت و رحمت الهی نسبت به شهید پرداخته: «وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَحْمَةٌ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ؛ و اگر در راه خدا كشته شويد يا بميريد، قطعاً آمرزش خدا و رحمت او از [همه] آنچه [آنان] جمع مىكنند بهتر است.»
در دفاع مقدس نیز آنچه توانست خلأ کمبودها و کاستیهای تسلیحاتی و تجهیزاتی را در مقابل صدام و حامیان شرقی و غربی او، جبران کند همین روحیه ایثار و شهادتطلبی رزمندگان بود که الهامگرفته از عاشورا و کربلا شجاعت مضاعفی به رزمندگان داده بود، به گونهای که ترس از مرگ را برای رزمندگان بیمعنا کرده بود.
مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان پیرامون این آیه آورده است: «ظاهرا مراد از (ما يجمعون) مال و ملحقات آن است كه مهمترين هدف در زندگى دنيا است و اگر در اين جمله قتل را جلوتر از موت ذكر كرد، براى اين بود كه كشته شدن در راه خدا نزديکتر به مغفرت است تا مردن، پس اين نكته باعث شد كه در خصوص آيه مورد بحث قتل را جلوتر از موت بياورد.»
آیتالله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه نیز در این باره با بیان اینکه اصولاً شهادت در راه خدا با تمام اموال و ثروتی كه منافقان با ادامه حيات براى خود جمعآورى مى كنند غیر قابل مقایسه است، چنین میگوید: «ولى در برابر افكار پستى كه چند روز زندگى و ثروتاندوزى را بر افتخار جهاد و شهادت مقدم مىداشتند راهى جز اين نبود كه بگويد: آنچه را شما از طريق شهادت يا مردن در راه خدا به دست مىآوريد بهتر است از آنچه كافران از راه زندگى نكبتبار و آميخته با شهوات و دنياپرستى خويش جمعآورى مىكنند.»
عدهای همواره در جامعه هستند که در لباس دلسوزی و خیرخواهی اینگونه صحبت میکنند که اگر این افراد به جبههها نمیرفتند، هنوز زنده بودند و میتوانستند آینده خود را بسازند و پیشرفت کنند و به این ترتیب شهادت را عامل از دست دادن فرصت رشد و تعالی تصور میکنند، در حالی که اگر هدف اصلی از زندگی دنیوی، تعالی و قرب الهی باشد شهادت از روی آگاهی و بصیرت، بالاترین درجه رشد و تعالی است که برای یک انسان میتوان متصور بود و به همین دلیل خداوند آن را مایه رحمت و مغفرت الهی بیان فرموده است.
لذا اینگونه سخن گفتن نسبت به شهادت رزمندگان نشانه غلبه تفکر مادی بر تفکر معنوی و الهی و عدم درک لازم از مفهوم شهادت و جایگاه شهید در نزد خداوند است. بر این مبنا مرگ و حيات به دست خداست و به جبهه رفتن، طول عمر را كم نمىكند و كسى كه در راه خدا گام بردارد، بميرد يا شهيد شود، برنده است، زيرا به ازای جانی که از دست داده، مغفرت و رحمت الهی را دریافت کرده است. پس چيزى را نباخته است.
در واقع در جهانبينى الهى، مرگ و شهادت در راه خدا از همه دنيا و ثروتهای آن بهتر و والاتر است و اینکه «لمغفره» قبل از «رحمه» آمده بدین معناست که اوّل بايد بخشيده شد. سپس رحمت الهى را دريافت كرد و نتیجه این مغفرت و رحمت الهی برخلاف ثروت و نعمت دنیا ابدی و همیشگی است که نصیب مجاهدین در راه خدا میشود.
انتهای پیام