جهاددانشگاهی در حوزه آموزش و فرهنگ‌سازی نقش مهمی در جامعه دارد
ناهید پرویزپور گفت: با توجه به اینکه جهاددانشگاهی در حوزه آموزش و فرهنگ‌سازی نقش مهمی در جامعه دارد، می‌تواند آموزش‌های تخصصی را ارائه دهد، به نوعی فرهنگ‌سازی بحث مهارت‌آموزی و حمایت از پژوهش‌های نوآورانه و خلاقانه، اجرای پروژه‌های مشترک می‌تواند باعث ایجاد حس همدلی و همبستگی در بین مردم شود.
نهادهای انقلابی را باید بنیادها و مؤسساتی دانست که پس از پیروزی یک انقلاب و برای صیانت و پاسداری از آن و همچنین ترمیم بی‌توجهی به برخی از مسائل جامعه، تشکیل شده‌اند. جهاددانشگاهی، بنیاد مستضعفان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، جهادسازندگی، کمیته امداد امام خمینی(ره)، بنیاد شهید، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شورای نگهبان، بنیاد 15 خرداد، نهضت سوادآموزی و... از جمله این نهادها هستند.
نام جهاددانشگاهی اولین‌بار در تابستان سال 1359 و در پی تعطیلی دانشگاه‌ها بر اثر وقوع حرکت انقلاب فرهنگی و با الهام از نام جهاد سازندگی (که هدف اصلی خود را سازندگی مناطق محروم قرار داده بود) با هدف بازسازی و بهبود فضای علمی، فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها مطرح شد.
تشکیل جهاددانشگاهی ادامه حرکت و نهضتی است که از فروردین 59 و با الهام از پیام نوروزی حضرت امام خمینی(ره) آغاز شد. این حرکت از سوی اعضای انجمن‌های اسلامی دانشجویان دانشگاه‌ها و به‌منظور ایجاد تغییراتی اساسی در دانشگاه‌ها شکل گرفت و از همان ابتدا انقلاب فرهنگی نامیده شد. بر همین اساس و به‌مناسبت چهل‌وپنجمین سالروز تأسیس جهاددانشگاهی، ایکنای لرستان با ناهید پرویزپور، مدیرکل امور اجتماعی استانداری لرستان گفت‌وگو کرده که متن آن تقدیم مخاطبان می‌شود.
ایکناـ تنوع و گستردگی خدمات و فعالیت‌های جهاددانشگاهی را در بیش از ۴ دهه گذشته چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جهاددانشگاهی به‌عنوان یک نهاد مستقل و غیردولتی در ایران با رویکرد جامع و چند بعدی نقش مهمی در توسعه علمی فرهنگی و اجتماعی کشور ایفا کرده و به‌عنوان یکی از نهادهای مؤثر در نظام آموزشی و پژوهشی کشور شناخته می‌شود.
جهاددانشگاهی یک نهاد مستقل و غیردولتی فعالیت‌های گسترده‌ای را در زمینه‌های علمی، پژوهشی، فرهنگی آموزشی و اجتماعی انجام داده که از جنبه‌های مختلف از جمله راه‌اندازی مراکز تحقیقاتی و پژوهشکده‌ها و تولید علم و فناوری، فناوری‌های نوین در حوزه‌های پزشکی کشاورزی و محیط زیستی به ارتقای سطح علمی و توسعه کشور کمک کرده است.
یکی از ویژگی‌های ممتاز جهاددانشگاهی بحث آموزش و تربیت نیروی انسانی است که در این راستا با برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی ارتقای سطح مهارت‌های شغلی و علمی و تأسیس واحدهای دانشگاهی و مراکز آموزش عالی به توانمندسازی منابع انسانی پرداخته و توجه داشته است.
در حوزه‌های خدمات فرهنگی و اجتماعی و پاسخ به نیازهای اجتماعی و ارتقای سطح فرهنگ عمومی نیز جهاد با اجرای برنامه‌های هنری فرهنگی و اجتماعی به افزایش آگاهی‌های عمومی و مشارکت جامعه کمک کرده است.
اقدام دیگر جهاددانشگاهی که می‌تواند به‌عنوان یک رویکرد و اقدام خوب در حوزه جهاددانشگاهی به آن اشاره کرد اجرای طرح‌ها و برنامه‌های کارآفرینی و ایجاد اشتغال و حمایت از کسب و کارهای کوچک و انجام مشاوره‌های شغلی و کارآفرینی برای متقاضیان است که جهاددانشگاهی انجام داده و در ارزیابی‌ها می‌توان از جمله نکات مثبت جهاددانشگاهی از این اقدامات نام برد.
ایکناـ نحوه ارتباط و تعامل دستگاه‌های استانی و کشوری با جهاددانشگاهی را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه راهکاری برای تقویت این همکاری‌ها و ایجاد هم‌افزایی بیشتر پیشنهاد می‌کنید؟
جهاددانشگاهی دو نقطه قوت دارد که بیشتر باید روی آنها مانور داده و آنها را تقویت کند؛ نخست در بحث کارهای پژوهشی که با سایر دستگاه‌های اجرایی انجام می‌دهد، پروژه‌های پژوهشی که برای دستگاه‌های اجرایی انجام می‌دهند یک نقطه قوت برای جهاددانشگاهی است که سطح ارتباط و تعاملات خود را با سایر دستگاه‌ها تقویت کند. نکته دوم بحث آموزشی و توانمندسازی نیروهای انسانی است که اگر در این دو حوزه به خوبی اطلاع‌رسانی شود و دستگاه‌ها به نوعی در جریان اقدامات و برنامه‌های جهاددانشگاهی قرار بگیرند می‌تواند به تقویت همکاری و ایجاد هم‌افزایی بین بخشی منجر شود که در این زمینه می‌توان جلساتی به‌طور مشترک با سایر دستگاه‌ها برگزار کرد به این صورت که نمایندگان جهاددانشگاهی جلسات مستمری را با سایر دستگاه‌ها داشته باشند که تبادل نظر انجام شده و نیازهای آموزشی و پژوهشی دستگاه‌ها احصا و بانک اطلاعاتی از پروژه‌ها و ظرفیت‌ها و خدماتی که جهاددانشگاهی دارد در اختیار سایر دستگاه‌ها قرار بگیرد و از طریق فضای مجازی و رسانه‌ها اطلاع‌رسانی شود، می‌تواند در شناسایی و تقویت همکاری‌های بین بخشی بین جهاددانشگاهی و سایر دستگاه‌های اجرایی در سطوح استانی و کشوری تسهیل شده و منجر به افزایش تعاملات و ارتباطات شود.
تقویت ارتباطات رسانه‌ای و همچنین تشویق به نوآوری و خلاقیت خیلی مهم است، هرچه بحث‌های پژوهشی و آموزشی به علم روز بیشتر مجهز باشد و خلاقیت و نوآوری در این موضوعات داشته باشیم و از تکنیک‌های علمی روز استفاده کنیم در جهت آموزش منابع انسانی و توسعه شبکه‌های علمی و پژوهشی و سطح تعاملات با سایر دستگاه‌ها را بالا می‌برد.
موارد بیان شده در فوق پیشنهاداتی است که می‌تواند به جهاددانشگاهی کمک کند این سطح از ارتباطات بین بخشی را ارتقا داده که قطعاً وقتی سطح تعاملات بین بخشی ارتقا پیدا کند نیازها به راحتی احصا می‌شود و این آموزش‌ها می‌تواند به صورت همه جانبه در اختیار دستگاه‌های اجرایی قرار بگیرد و شاهد باشیم در حوزه منابع انسانی و سرمایه‌های انسانی بتوانیم آن توانمندسازی لازم را برای پرورش نیروهای کارآمد و با بهره‌وری بالا استفاده کنیم.
ایکناـ چگونه می‌توان از ظرفیت‌های جهاددانشگاهی در تحقق شعار سال و اهداف کلان جمهوری اسلامی بهره گرفت؟
جهاددانشگاهی در حوزه‌های مختلف از جمله پژوهش‌های کاربردی در زمینه‌های مرتبط با شعار سال و همچنین شناسایی چالش‌ها و راهکارهای علمی برای تحقق شعار سال می‌تواند با برگزاری دوره‌های آموزشی برای نیروی انسانی در زمینه‌های مرتبط با موضوع مهارت‌ها و دانش لازم را برای تحقق اهداف مورد نظر کمک کند.
یکی از موضوعاتی که مهم است ترویج فرهنگ کارآفرینی و ارائه آموزش‌های لازم به جوانان به‌ویژه در حوزه کسب و کارهای کوچک و زود بازده و مشاغل خانگی است که به ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی کمک کرده و یکی از راهکارهای مهم برای رسیدن به تحقق شعار سال است.
جهاد می‌تواند با تقویت سطح همکاری با دستگاه‌های دولتی و خصوصی از طریق انعقاد تفاهم‌نامه‌های همکاری و اجرای برنامه‌های مشترک به هم‌افزایی منابع و توانمندسازی برای تحقق شعار سال کمک کند. در سایر حوزه‌ها مانند حمایت از استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان به توسعه فناوری‌ها و خدمات جدید که به شعار سال مرتبط هستند جهاددانشگاهی می‌تواند مرتبط بوده و نقش‌آفرینی کند.
یکی از مهم‌ترین اقداماتی که جهاددانشگاهی در راستای تحقق شعار سال و اهداف کلان جمهوری اسلامی می‌تواند داشته باشد ترویج فرهنگ علمی و پژوهشی است، انتشار مقالات و گزارشات علمی به صورت مداوم مستمر و هدفمند و برگزاری سمینارها و همایش‌های علمی در سطح استان و ملی و دعوت از افرادی که در حوزه‌های مختلف پژوهشی و علمی دارای اثرات ارزشمندی هستند و تنها و پژوهش‌های علمی آنها می‌تواند به‌عنوان الگو برای سایر استان‌ها باشد و این تبادل نظرها و انتقال تجربیات می‌تواند در راستای تحقق شعار سال و اهدافی که نظام مقدس جمهوری اسلامی دنبال آن است و بناست برای تحقق آنها از تمام ظرفیت‌ها استفاده شود جهاددانشگاهی می‌تواند این اقدامات را انجام دهد که قطعاً مفید به فایده است.
ایکناـ به نظر شما جهاددانشگاهی چه الگوسازی‌های مؤثری می‌تواند در کشور داشته باشد؟
اقداماتی که جهاددانشگاهی در حوزه‌های مختلف می‌تواند انجام داده و در حال انجام آنهاست و به نوعی برای سایر دستگاه‌ها الگوساز باشد، می‌توان به حرکت در حوزه‌های پژوهشی و نوآوری اشاره کرد که جهاددانشگاهی می‌تواند با اجرای برنامه‌های جدید و خلاقانه الگویی برای ارتباط و نزدیکی میان دانشگاه و صنعت باشد در همین راستا نباید از فناوری‌های نوین غافل شد چرا که ایده‌های نو می‌تواند به محصولات تجاری تبدیل شده و برای سایر نهادها به‌عنوان یک الگو باشد و الگوسازی کند.
همچنین الگوسازی جهاددانشگاهی در آموزش و توانمندسازی با اجرای برنامه‌های چند رسانه‌ای آموزش‌های کارآفرینی و مدیریت کسب و کار می‌تواند به جوانان کمک کند تا مهارت‌های لازم را برای ورود به کسب و کار کسب کند و برای سایر دستگاه‌ها به‌عنوان الگو قرار بگیرد از این آموزش‌ها در راستای کمک به مهارت‌آموزی جامعه هدف برای رسیدن به کسب و کار و اشتغال پایدار کمک کند.
در حوزه‌های اجتماعی نیز می‌توانیم بگوییم جهاددانشگاهی با اجرای پروژه‌های اجتماعی و حل مشکلات محلات و کمک به طرح‌های پژوهشی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و ترویج فرهنگ علم و دانش از طریق برگزاری جشنواره‌های علمی در مسیر ترویج و تقویت فرهنگ علم و دانش در بین جوانان و آحاد جامعه الگوساز باشد.
جهاددانشگاهی در مدیریت منابع انسانی با مدیریت استعدادها و شناسایی و پرورش استعدادها به‌ویژه در زمینه‌های علمی و پژوهشی، ایجاد تیم‌های پژوهشی چند رشته‌ای برای حل مسائل پیچیده که به تخصص‌های مختلف نیاز دارد به خاطر ماهیت و ذات برنامه‌ها و اهدافی که جهاددانشگاهی دارد می‌تواند برای سایر دستگاه‌ها الگوسازی کند.
ایکناـ راهکار تقویت فعالیت‌های امیدآفرین جهاددانشگاهی چیست؟
پیشنهاد می‌شود جهاددانشگاهی برای اینکه بتواند به‌عنوان یک نهاد انقلابی، فرهنگی و آموزشی فعالیت‌های امیدآفرینی داشته باشد چند راهکار اجرایی به نظر می‌رسد، مورد اول تمرکز بر آموزش و مهارت‌آموزی نوین و کاربردی مطابق با نیازهای بازار کار، کارآفرینی در حوزه کسب و کارهای خرد و آموزش مهارت‌های منطبق بر ارتباط مؤثر، کار تیمی، حل مسئله، تفکر خلاق و مدیریت زمان است که همه این موارد در موفقیت‌های فردی و شغلی ضروری است.
گاهاً در بحث آموزش‌هایی که در جهاددانشگاهی برگزار می‌شود؛ چون در بازار کار این مشاغل و آموزش‌ها کمتر مورد توجه هستن یا به‌عنوان یک منبع درآمدی حساب نمی‌شوند، پرت هزینه است بنابراین باید توجه شود که در بحث آموزش‌ها و مهارت‌آموزی‌هایی که به جوانان داده می‌شود به‌ویژه در حوزه کسب و کارهای خرد، متناسب با نیاز بازار باشد که بتواند نقش امیدآفرینی جهاد همچنان برای جامعه هدف خود حفظ شود.
مورد دوم در حوزه توسعه و حمایت از طرح‌های پژوهشی و فناورانه امیدآفرین باید با هدف هدایت پژوهش‌ها به سمت حل مشکلات جامعه باشد. جامعه ما در گذر زمان مسائل و مشکلات متفاوتی دارد و قطعاً بین دهه‌های مختلف تفاوت‌هایی در بحث مسائل و مشکلات جامعه وجود دارد که جهاددانشگاهی می‌تواند با رصدی که از اوضاع و احوال اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی و حوزه‌های مختلف دارد با آن نیازسنجی‌ها و نمونه‌گیری‌هایی که آزمایشی و یا تحقیقاتی انجام می‌دهد، مسائل و مشکلات جامعه را احصا کرده و در راستای همان‌ها پژوهش‌های خود را مدیریت کند.
بحث توسعه فناوری‌های بومی و دانش‌بنیان و حمایت از رشد و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا و سرمایه‌گذاری و توسعه در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی و انرژی‌های نو که موضوعات روز هستند و سایر موضوعاتی که در حال حاضر و در مقطع کنونی می‌تواند تغییرات خوب و مهمی را در جامعه ایفا کند، جهاددانشگاهی می‌تواند در این فناوری‌ها و پژوهش‌ها نقش امیدآفرینی خود را در جامعه حفظ کند.
جهاددانشگاهی در حوزه‌های فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی نیز با ترویج فرهنگ کار و تلاش، نهادینه‌سازی نشاط اجتماعی، تولید محتواهای رسانه‌ای امیدبخش و تقویت و گسترش ارتباطات و همکاری‌ها در سطح دانشگاه‌ها و مراکز علمی می‌تواند به آن رسالت خود در بحث امیدآفرینی در جامعه، جامه عمل بپوشاند.
ایکناـ به نظر شما جهاددانشگاهی چه نقشی می‌تواند در تقویت همبستگی ملی و ارائه خدمات مردمی داشته باشد؟
با توجه به اینکه جهاددانشگاهی در حوزه‌های آموزش‌ها و فرهنگ‌سازی نقش مهمی در جامعه دارد، می‌تواند آموزش‌های تخصصی را ارائه دهد، به نوعی فرهنگ‌سازی بحث مهارت‌آموزی و حمایت از پژوهش‌های نوآورانه و خلاقانه، تشکیک مساعی با سایر دستگاه‌ها در تبادل فرهنگی و علمی، اجرای پروژه‌های مشترک و استفاده از ظرفیت اقشار مردم در اجرای پروژه‌ها که می‌تواند باعث ایجاد حس همدلی و همبستگی در جامعه شود.
از طرفی با ارائه خدماتی در حوزه‌های مردم، یعنی خدمات مردمی که می‌تواند در حوزه‌های آموزشی و مهارتی داشته باشد، در حوزه فرهنگ‌سازی و فرهنگ عمومی برگزاری نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های خدماتی، خدمات فرهنگی و هنری در راستای غنی‌سازی اوقات فراغت مردم و ارتقای سطح فرهنگ جامعه می‌تواند به همبستگی ملی کمک کند.
ماهیت کار جهاددانشگاهی در حوزه‌های آموزش‌ها و پژوهش‌هاست بنابراین کارآفرینی و آموزش‌های کارآفرینی و اشتغال‌زایی می‌تواند به کاهش نرخ بیکاری و افزرایش رفاه اجتماعی کمک کند و همه این موارد مؤلفه‌هایی هستند که کمک می‌کند جهاددانشگاهی در تقویت همبستگی ملی در کشور کمک کند.
ایکناـ به نظر شما جهاددانشگاهی چه نقشی می‌تواند در تقویت همبستگی ملی و ارائه خدمات مردمی داشته باشد؟
جهاددانشگاهی با داشتن نقاط قوت و برجسته‌ای مانند تولید محتوا و فرهنگ‌سازی، گفتمان‌سازی و برگزاری کرسی‌‌های آزاداندیشی و تقویت تفکر نقادانه و همچنین حمایت از رویدادها و فعالیت‌های دانشجویی، انجام پژوهش‌های مرتبط با جنگ نرم، به خصوص راهکارهای مقابله با شیوه‌های نفوذ و تأثیر ان بر امنیت کشور در حوزه‌های برگزاری نمایشگاه‌ها و رویدادهای فرهنگی، مانند جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های کتاب در آگاهی بخشی و مقابله با تهاجم فرهنگی و ارتقای سطح بینش به‌ویژه در جوانان و دانشجویان می‌تواند نقش مؤثری را ایفا کند.
به‌طور کلی می‌توان گفت که جهاد در حوزه‌های فرهنگی به‌ویژه در محیط‌های دانشجویی نقش مؤثری داشته اما برای بهبود اثربخشی و مقابله جامع‌تر با جنگ نرم دشمنان به‌ویژه با شرایطی که طی روزهای اخیر در جنگ تحمیلی 12 روزه رژیم غاصب اسرائیل علیه ایران اسلامی داشتیم، نیازمند بهبود روش‌ها و بازنگری در یک سری از رویکردها و همچنین افزایش خلاقیت و نوآوری در روش‌ها و توجه بیشتر به نیازهای نسل جدید و آن حس همبستگی یا حس تعلق خاطر جوانان به کشورشان، به اعتقادات مذهبی‌شان و به حکومتشان است که می‌تواند آن را تقویت کند.
در حوزه‌های دیگر نیز توجه به پژوهش‌ها عمیق‌تر باشد، استفاده هوشمندانه از ابزارهای نوین رسانه‌ای و ایجاد بستری برای گفت‌وگوی سازنده و اغنا به‌ویژه در نسل جوان که به آن اشاره شد، نیازمند این گفت‌وگوها و گفت و شنودها هستیم و نیازمند هستیم که جوانان شبهاتی که در ذهن خود دارند و گاهاً به آنها پاسخ اغناکننده هنوز نرسیدند و یا نیاز است که این پاسخ‌ها برسند، جهاد می‌تواند با تقویت فرهنگ گفت‌وگو منجر شود که نقش خود را در مقابله با جنگ نرم دشمنان و پیشبرد گفتمان انقلاب اسلامی، به خوبی ایفا کند.
انتهای پیام
