چرایی ناممکن بودن شناخت کامل اوصاف علی(ع)

سیزدهم ماه رجب مصادف است با سالروز ولادت با سعادت امام علی(ع) اولین امام شیعیان که این روز در تقویم جمهوری اسلامی ایران به نام روز مرد و پدر نام‌گذاری شده است که در این راستا نورمحمد آریان‌پور، نویسنده و کارشناس ارشد علوم اجتماعی، در یادداشتی که در اختیار ایکنا قرار داده است به بررسی علل چرایی عدم شناخت جایگاه مولای متقیان پرداخته که متن آن را در ادامه می‌خوانید:

سیزدهم رجب سالروز خجسته میلاد حضرت علی(ع) شخصیت برجسته تاریخ بشر و دنیای اسلام، جانشین برحق رسول اکرم(ص) و امام اول شیعیان است؛ انسانی برگزیده و خاص با ویژگی‌های شخصیتی منحصر به فرد در ابعاد مختلف، که این ویژگی‌ها، شناخت کامل او را ناممکن می‌کند.

صاحب‌نظران و آگاهان، ویژگی‌های شخصیتی مولا علی(ع) را جمعی از اضداد دانسته‌اند و همین امر مانع از شناخت واقعی شخصیت ابوتراب می‌شود، ابر مرد تاریخ بشر، همانگونه که امام حسن‌مجتبی(ع) در مورد او فرمودند: «پیشینیان به حقیقت او نرسیدند و آیندگان مانند او را نخواهند دید».

در همین رابطه ناظم نیشابوری می‌گوید: تشریح اوصاف شخصیت علی(ع) بر گوینده و نویسنده محنتی گران و باری سنگین است، چرا که اگر بخواهد حقش را ادا کند به کفر و گزافهگویی دچار گردد و اگر کوتاه آید به او خیانت کرده باشد و حد وسط در فضایل او آن‌قدر دقیق و باریک است که جز یک اندیشمند ماهر و صادق از عهده آن بر نیاید.

با این مقدمه باید اذعان نمود که شرح و بیان اوصاف شخصیت امیرالمومنین علی(ع) کاری بس سخت و دشوار و بهتر بگویم ناممکن است، علی(ع) انسانی کامل، معلمی دانا و آگاه، زمامداری عادل و دادگستر، سیاستمداری روشنفکر، فقیهی عالم، مجاهدی بی‌نظیر، ایثارگری باگذشت، سربازی خشن و سخت و فرماندهی شجاع و پیروز، خشن در مقابل دشمنان و پدری دلسوز، رقیق‌القلب و متواضع برای مسلمین بود.

علی(ع) یک حکیم ژرف‌اندیش، یک قاضی عدل‌گستر و بی‌مثال بود. او خطیبی سخنور، فقیهی به روز، نویسنده‌ای با هوش و با فضیلت، زاهدی بی‌رغبت به دنیا و عارفی حقیقی بود، او در محراب عبادت گریان و در میدان نبرد پیروز و خندان بود.

مولای متقیان در حالی‌که روزها روزه بود، افطار خود را به فقرا می‌داد، دستانش از کار و تلاش روزمره پینه بسته بود در حالی‌که سنگ بر شکم خود می‌بست تا هیچ سائلی را دست خالی از درگاه خویش نراند، او در رکوع انفاق می‌کرد، شب را به عبادت و مناجات و روز را به کار و تلاش و جهاد می‌گذراند، امیرالمومنین(ع) زمامداری دانا و پرتلاش و دلسوز بود که هیچ‌گاه به خاطر مصالح سیاسی، اصول خویش را فدا نکرد.

پافشاری و جدیت امام اول شیعیان در اجرای عدالت و احکام اسلامی پشت ظالمان و کفار را می‌لرزاند، در حفظ بیت‌المال کوشا و در سخاوت بی‌نظیر بود، او تنها مولود کعبه و مشهود محراب عبادت و اولین مردی بود که به رسالت پیامبراکرم(ص) اسلام آورد، کاتب وحی، مفسر قرآن و قرآن ناطق بود؛ حدود ۳۰۰ آیه قرآن از جمله آیات تطهیر، مباهله، اکمال، ولایت، انفاق، لیلة‌المبیت در شأن امام علی(ع) نازل شده است و احادیث متعددی مانند حدیث غدیر، حدیث ثقلین، حدیث اخوت، حدیث باب مدینة‌العلم و... در وصف آن حضرت است که در ادبیات اسلامی ثبت شده است.

در بیانی از نبی مکرم اسلام حضرت محمدمصطفی(ص) آمده است: که اگر تمام درختان قلم، همه دریاها مرکب و جوهر، جن‌ها حسابگر و انسان‌ها نویسنده گردند، نمی‌توانند فضائل علی(ع) را برشمارند.

وسعت شخصیت و عمق ویژگی‌های امام علی(ع) آن‌چنان گسترده و عظیم است که افراد و گروه‌های مختلف بشری فارغ از دین، مذهب، مرام و مسلک به ایشان تأسی می‌کنند لذا باید علی(ع) را الگوی انسان کامل برای همه بشریت دانست.

دانشمندان و پژوهشگران در رشته‌های مختلف علوم در مورد مولای متقیان مطالب فراوان نوشته و سخن‌ها بیان کرده‌اند و آنچه در این مقال آمد اشاراتی جزئی به برخی موارد بود.

در پایان ضمن تبریک عید میلاد ابرمرد تاریخ بشر، اوج فریاد عدالت و انسانیت، حضرت علی(ع) نکته دیگری که از گفته‌های جرج جرداق دانشمند مسیحی برگرفته شده است، برای حسن ختام مطلب تقدیم حضور می‌گردد: نزد حقیقت و تاریخ یکسان است که علی(ع) را بشناسی یا نشناسی؛ تاریخ و حقیقت گواهی می‌دهند که او وجدان بیدار و قهار، شهید نامی، پدر و بزرگ شهیدان، صوت عدالت انسانی، شخصیت جاویدان شرق است و چه می‌شد بر تو ای دنیا؛ اگر نیروهای خود را جمع می‌کردی و در هر زمانی یک علی می‌آوردی با عقلش و قلبش و با زبان و ذوالفقارش.»