ماجرای استناد امام رضا(ع) به مباهله در مناظره با مأمون
کارشناس مذهبی و استاد حوزه علمیه گفت: سرّی که امام رضا(ع) در حدیث مشهور سلسله‌الذهب به آن اشاره می‌کنند، این است که توحید به معنای باور و تسلیم در مقابل خدای به شرط پذیرش امامت معنا می‌یابد، این تبیین حقانیت امامت است، مانند مباهله که سند اثبات حقانیت اهل‌بیت(ع) است.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی و به نقل از آستان‌نیوز، حجت‌الاسلام محمدحسین اجرایی، امام جمعه هرسین و کارشناس مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم و مولف و محقق آثار دینی در خصوص واقعه مباهله اظهار کرد: واقعه مباهله در 24 ماه ذی‌الحجه از سال دهم هجری رخ داد، مباهله به معنای نفرین و لعن کردن یکدیگر است، در این ماجرا عده‌ای از مسیحیان نجران که در اطراف مدینه زندگی می‌کردند، محضر پیامبر(ص) رسیدند و درباره حضرت عیسی(ع) محاجه کردند و پرسیدند: «چطور ممکن است حضرت عیسی(ع) بدون پدر متولد شده باشد و سپس ادعای اولوهیت مسیح(ع) را کردند، آیه نازل شد که مانند ایشان همچون مَثَل حضرت آدم(ع) است که پدر و مادر نداشتند. چون منطق و ادله نبوی(ص) در آنها اثر نکرد، قرار شد مباهله کنند و آنچه می‌دانیم اتفاق افتاد.
وی ادامه داد: اما این واقعه نکات بسیار مهمی دارد، از آیات مهم و درس‌آموز آن آیه 61 سوره مبارکه آل‌عمران است که خداوند می‌فرماید: «فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَ نِسَاءَكُمْ وَ أَنْفُسَنَا وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ؛ پس هرکس با تو درباره عیسی در مقام مجادله برآید بعد از آنکه به احوال او آگاهی یافتی، بگو: بیایید ما و شما فرزندان و زنان و کسانی را که به منزله خودمان هستند بخوانیم، سپس به مباهله برخیزیم (در حق یکدیگر نفرین کنیم) تا دروغگویان (و کافران) را به لعن و عذاب خدا گرفتار سازیم.»
اجرایی عنوان کرد: گاهی به ما شیعیان خرده می‌گیرند، چرا به ائمه(ع) می‌گوییم یابن رسول الله (ص)؟ امام‌حسین(ع) که فرزند پیامبر(ص) نیست، پاسخ ما استناد به این آیه شریفه است که خدای متعال امام‌حسن(ع) و امام حسین(ع) را پسران پیامبر (ص) خطاب کرده است.
کارشناس مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم بیان کرد: اینکه ما شیعیان امام علی(ع) را جان و نفس پیامبر(ص) می‌دانیم نیز به دلیل همین آیه است، علاوه بر اینها، عظمت و فضیلت حضرت زهرای مرضیه(س) نیز در این آیه مشخص می‌شود، اگرچه آیه جمع زنان را به کار برده است اما رسول خدا(ص) تنها حضرت زهرای مرضیه (س) را همراه خود بردند، چراکه تنها یک نفر لیاقت حضور در این واقعه را داشت و این مقام در وجود ایشان حصر بوده است.
وی افزود: درباره حقانیت مباهله در کلام امام رضا(ع) باید گفت، موضوع مباهله در همه ادوار تاریخ مورد بحث بوده در روایت است مامون درباره حضرات معصومان(ع) شبهه کرد و امام رضا(ع) به مباهله متوسل شدند. یکی از راویان نقل می‌کند که در یکی از مناظرات حضرت ثامنالحجج (ع)، مامون به حضرت (ع) عرضه داشت: «چرا مردم شما را «ابن رسول الله» خطاب می کنند و ما را این چنین نمی‌خوانند در حالی که ما سادات عباسی هستیم و شما سادات علوی و جد هر دوی ما پسرعموی پیامبر (ص) بوده‌اند؟» امام رضا (ع) فرمودند: «این را از مردم بپرسید که چرا ما را چنین میخوانند؟» مامون اصرار کرد که شما پاسخ دهید. امام رضا(ع) به آیه شریفه مباهله استناد کردند و فرمودند: «بنابر استدلال آیه ما چنین جایگاهی داریم، اما مامون اشکال کرد که این تعبیر مجاز است.» امام رضا(ع) در ادامه فرمودند: «استدلال تو صحیح است اگر َ"أَنْفُسَنَا" نبود اما این تعبیر دلالت دارد که امیرالمومنین علی(ع) نفس پیامبر (ص)است و حضرت زهرای مرضیه(س) همسر ایشان نیز چنین مقامی دارد.
وی تصریح کرد: از حدیث سلسله‌الذهب استفاده می‌شود که توحید بدون محوریت اهل‌بیت(ع) ارزش و قیمتی ندارد، به نقل تاریخ 24 هزار نگارنده این حدیث را مکتوب کرده‌اند و حضرت ثامن‌الائمه(ع) در آن فرمودند: «کَلِمَةُ لا إلهَ إلّا اللّهُ حِصنی فَمَن دَخَلَ حِصنی اَمِنَ مِن عَذابی بِشُروطِها» یعنی شرط توحید امام حی است و امروز این مقام به حضرت صاحب الزمان(عج)اختصاص دارد.
کارشناس مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم بیان کرد: سرّی که امام رضا(ع) در حدیث مشهور سلسله‌الذهب به آن اشاره می‌کنند، این است که توحید به معنای باور و تسلیم در مقابل خدا به شرط پذیرش امام معنا می‌یابد، این تبیین حقانیت امامت است مانند مباهله که سند اثبات حقانیت اهل‌بیت(ع) است.
اجرایی بیان کرد: مباهله درس‌های بسیاری برای همه بشریت دارد؛ اولا اینکه مباهله ختم به تاریخ حیات رسول خدا(ص) نشده، بلکه اثبات سلسله امامت است و اعتقاد داریم تا خاتم‌الاوصیاء(ص) حضرت ولیعصر (عج) ادامه دارد و مسیر هدایت و کمال را برای طالبان حق روشن می‌کند. همانطور که پیامبر(ص) در روز مباهله دست در دست امیرمومنان، حضرت زهرای مرضیه، امام حسن و امام حسین(ع) تبعیت از ائمه(ع) را به مسلمین آموخت امروز هم ما می گوییم امام زما (عج) تنها راه نجات است چنان که در زیارت حضرت صاحبالامر(عج) می‌خوانیم: «السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا سَبِيلَ اللَّهِ الَّذِي مَنْ سَلَكَ غَيْرَهُ هَلَكَ».
وی افزود: باید توجه داشت بنابر روایات بشر در هر زمانی نیازمند وجود ولی و حجت خدا است، چه در زمان حضور چه در عصر غیبت؛ چرا که به تعبیر امام صادق(ع)، زمین هیچگاه از حجت الهی خالی نمی‌ماند. اگر به تشکیل مدینه فاضله ایمان داشته باشیم آن گاه از مهمترین وظایف منتظران همین ایمان به امام غایب (عج) و استقامت در مسیر انتظار است که سبب امید در جامعه می‌شودو مردم را بیدار می‌کند.
کارشناس مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم تصریح کرد: امروز با تبیین ماجرای مباهله برای مستضعفان افقی روشن ترسیم شده که روح امید و نشاط را برای آنها به ارمغان می‌آورد، چنان که خداوند در سوره مبارکه انبیاء آیه 105می‌فرماید: «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ». در سوره مبارکه نور آیه 55 هم این مهم اشاره شده است: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ...»، از این رو، مباهله ارتباط نزدیک و جدی با موضوع مهدویت و حکومت جهانی حضرت حجت (عج) دارد.
اجرایی گفت: مباهله مهمترین سند حقانیت اهل‌بیت(ع) و غدیر ثمره نبوت و میوه رسالت است، واقعه غدیر که در آخرین سال حیات پیامبر(ص) رخ داد حادثه‌ای تاریخی نیست که در کنار دیگر حوادث نگریسته شود بلکه غدیر یک تفکر است. در ماجرای مباهله نیز حضرت رسول(ص) جایگاه مهم و انحصاری اهل‌بیت(ع) نزد خدا و پیامبر(ص) را تبیین کردند. اما متاسفانه، به مباهله بهعنوان یکی از مصادیق اثبات حقانیت امیرالمومنین(ع) پرداخته نمی‌شود، در حالی که بین غدیر و مباهله ارتبطی وثیق و عمیق است که تنها راه نجات بشریت یعنی مسیر امامت را تبیین می‌کند.
انتهای پیام
