مرحوم آیتالله محمدتقی مصباح یزدی، فقیه و فیلسوف معاصر در طول حیات خود، دغدغه تبیین و ترویج دین و معارف دینی را داشت و در این زمینه آثار متعددی تألیف و شاگردان زیادی تربیت کرد و سالها در حوزه علمیه قم به تدریس پرداخت و موسسه پژوهشی امام خمینی(ره) را تاسیس کرد. خبرنگار ایکنا در اصفهان به مناسبت درگذشت این فقیه و عالم معاصر، گفتوگویی با حجتالاسلام سیدمحمد علی فقیهی، پژوهشگر دینی و استاد حوزه داشته که متن آن را در ادامه میخوانید:
ایکنا ـ آیتالله محمدتقی مصباح یزدی در طول زندگی خود منشأ چه خدمات و دستاوردهایی برای انقلاب و حوزه علمیه بودند؟
مرحوم آیتالله مصباح یزدی از همان اوایل انقلاب، یعنی از سال 42 که حرکت امام(ره) پایهگذاری شد، به عنوان یک فرد انقلابی در جریان امور بودند و از زمان پیروزی انقلاب تا پایان حیاتشان، در مقاطع حساس سینه خود را سپر قرار داده بودند و عدهای که مواضع ایشان را خوش نمیداشتند، حتی به ایشان ناسزا میگفتند، ولی ایشان تا آخر محکم و استوار پای انقلاب و رهبری آن ایستاده بودند. وی در همه دورهها پشتیبان انقلاب بودند و در هر صحنهای که نیاز بود، حضور داشتند. دشمن نیز از وجود ایشان واهمه داشت و یکی از موانع اقدامات خود را ایشان میدانست.
همچنین ایشان به لحاظ علمی، جامعیت فوقالعادهای در علوم مختلف داشتند؛ هم فقیه بوده و در علم فقه به درجه اجتهاد رسیده بودند، هم فیلسوف محسوب میشدند و در سفرهای خارجی که به دعوت دانشگاههای مختلف میرفتند و سخنرانی میکردند، تمام فیلسوفان حاضر در آن جلسات جذب سخنان ایشان میشدند. مرحوم آیتالله مصباح یزدی مفسر قرآن نیز بودند و مطالب بسیار زیبایی در این خصوص در آثار ایشان به چشم میخورد که در مطالب دیگران کمتر یافت میشود. مطالبی هم که در خصوص کلام و عقاید مطرح کردهاند، کاملاً مستدل و منطقی و بدون شک و شبهه است. از طرف دیگر، ایشان برای اینکه نسل جوان در زمینه عقاید رشد کند، برنامهای مثل اردوی ولایت را برای دانشجویان ترتیب دادند و ابتدا خود ایشان و در سالهای بعد، شاگردانشان در این طرح برای دانشجویان سخنرانی میکردند که حتی بعضاً باعث تغییر جهت در میان آنها میشد.
ایشان با تشکیل مؤسسه امام خمینی(ره)، در واقع علوم مختلف را در حوزه پایهگذاری کردند و با این اقدام، علوم حوزوی به تفسیر و عقاید و فلسفه محدود نشد، بلکه روانشناسی، اقتصاد، علوم اجتماعی و ... نیز در این مؤسسه مورد تدریس قرار گرفت. در حال حاضر، تربیتیافتگان مؤسسه امام خمینی(ره) در همه حوزهها حرف برای گفتن دارند و این از برکات وجودی علامه مصباح یزدی است. برخی که این عظمتها را میدیدند و احساس میکردند حیثیت ظاهریشان دارد لطمه میبیند، در مقابل ایشان جبههگیری کردند و اجازه ندادند ارزش و اعتبار ایشان در جامعه آشکار شود، هر چند ارزش و اعتبار ایشان برای طلاب مشخص بود. ایشان در عرفان نیز از شاگردان نزدیک آیتالله بهجت بودند و در زمان حاضر، بعد از رهبر انقلاب، بالاتر از علامه مصباح یزدی در عرفان سراغ نداشتیم.
ایکنا ـ کدام یک از وجوه جامعیت علمی ایشان برجستهتر بود و چگونه این وجوه را با هم در شخصیت علمی خود جمع کرده بودند؟
در واقع عنایت الهی سبب میشود که برکت وجودی یک نفر بیشتر شود و آن مقدار که دیگران تلاش میکنند تا به مرحلهای برسند، خداوند در زندگی آن فرد برکت قرار میدهد و وجودش ده برابر ارزش پیدا میکند و خدا به کارش برکت میدهد، به دلیل خلوص نیتی که داشته و منیت و مطرح کردن خودش در کار نبوده است، در اثر آن خدا برکتی به وی میدهد که سبب میشود بیش از مقداری که دیگران پیشرفت میکنند، در علوم و فنون مختلف پیشرفت کند. از آیتالله مصباح یزدی، کتابهای زیادی در علوم مختلف منتشر شده که به حدود 130 عنوان میرسد و ممکن است مجموعه گفتارهای ایشان نیز به چاپ برسد. 130 عنوان کتاب عدد کمی نیست، به خصوص اینکه همه آنها دارای محتواست. برخی کتاب مینویسند، ولی در کل کتاب لفظپردازی کردهاند، در صورتی که کتابهای ایشان سرشار از نکات علمی و دقیق است. خداوند به زندگی ایشان برکت داده بود و اگرچه فقیه و متکلم نیز بودند، ولی فیلسوف بودنشان نسبت به علوم دیگر تبلور بیشتری داشت.
ایکنا ـ آیتالله محمدتقی مصباح یزدی، چه نوع فهم و برداشتی از مسئله دین و دینداری وجود داشت؟
ایشان معتقد بود که دین در همه ابعاد زندگی حرف برای گفتن دارد، برخلاف اینکه عدهای میگویند دین فقط مخصوص نماز و روزه و امثال اینهاست، نظر ایشان این بود که همه ابعاد زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی را میتوان از دین به دست آورد و با این دیدگاه بود که مؤسسه امام خمینی(ره) را تشکیل دادند و علوم مختلف را در آن راهاندازی کردند. در واقع ایشان یک دید کلی نسبت به دین داشتند و معتقد بودند اینطور نیست که دین مثلا در اقتصاد یا روانشناسی حرفی برای گفتن نداشته باشد و باید به علوم غربی مراجعه کنیم، بلکه همه اینها در دین موجود است و اهل فن باید این مطالب را استخراج کنند. البته در مؤسسه امام خمینی(ره)، علوم انسانی غربی نیز تدریس میشد تا طلاب از این علوم نیز آگاهی پیدا کنند و به اشکالات آنها پی ببرند.
انتهای پیام