واکاوی کاهش چشمگیر شرکت‌کنندگان مؤسسات قرآنی
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ امروزه با کاهش چشمگیر آمار قرآنآموزان مؤسسات قرآنی مواجه هستیم که از دلایل آن میتوان به مشکلات اقتصادی مؤسسات، گرایش جوانان و نوجوانان به فعالیت‌های فرعی، نقل و انتقال‌های مکرر مؤسسات قرآنی و سبک سنتی فعالیت‌های قرآنی اشاره کرد.
به گزارش ایکنا از لرستان، یکیاز مشکلات جدی که امروزه دارالقران‌ها، مؤسسات و خانه‌های قرآنی با آن مواجه هستند کاهش چشمگیر آمار شرکت‌کنندگان مؤسسات قرآنی است که نیاز است در این زمینه فعالان قرآنی و همچنین مدیران مؤسسات قرآنی و همچنین مسئولان فرهنگی به‌دنبال ریشه‌یابی و واکاوی باشند.
در این بین مدیران مؤسسات قرآنی، این امر را ناشی‌از مواردی ازجمله روی آوردن خانواده‌ها به کلاس‌های غیرقرآنی، مشکلات اقتصادی مؤسسات، گرایش جوانان و نوجوانان به‌سمت فعالیت‌های فرعی، نقل و انتقال‌های مکرر مؤسسات قرآنی، عدم توانایی خانواده‌ها در هزینه کردن برای قرآن، عدم حمایت دستگاه‌های فرهنگی و قرآنی از مؤسسات قرآنی و ... میدانند.
کاهش چشمگیر حمایت‌های دولتی از فعالیت‌های قرآنی
با وجودیکه مدیران مؤسسات قرآنی دغدغه‌های خاص خود را دارند و خواستار حمایت دستگاه‌های فرهنگی و قرآنی به‌ویژه سازمان تبلیغات و وزارت ارشاد از مؤسسات و فعالیت‌های قرآنی هستند اما در مقابل با توجه به مشکلات اقتصادی موجود در کشور شاهد هستیم که روزبه‌روز حمایت‌های دولتی از فعالیت‌های قرآنی کم و کمتر می‌شود و مسئولان فرهنگی و قرآنی بر این نکته پافشاری دارند که فعالیت‌های قرآنی باید مردمی باشد و دستگاه‌های فرهنگی و قرآنی فقط در طرح و برنامه از مؤسسات قرآنی حمایت دارند.
البته با توجه به رشد چشمگیر مؤسسات، خانه‌های قرآن و دارالقرآن‌ها که طی سال‌های اخیر در کشور شاهد بودیم و با توجه به اینکه رشد جمعیت در کشور ما نسبت به سال‌ها و دهه‌های قبل کم شده نمیتوان گفت مردم رغبت و انگیزه حضور در کلاس‌های قرآنی را ندارند؛ چراکه در آمارهایی که از تعداد قرآنآموزان مؤسسات قرآنی ارائه می‌شود میتوان گفت خیل عظیمی از جمعیت کشور ما در کلاس‌های آموزشی مؤسسات قرآنی شرکت کردهاند و نباید انتظار داشت یک کودک، نوجوان و یا جوان سراسرعمرش را فقط منحصر به شرکت در کلاس‌های آموزش قرآن کند.
علاوه‌بر این مؤسسات قرآنی هم برای جذب مخاطب از روش‌های جدید و باجاذبه غافل بوده‌اند و اکثراً فعالیت آن‌ها محدود به آموزش روخوانی، روان‌خوانی و حفظ با استفاده از همان سبک قدیمی و سنتی هستند که امروزه دیگر برای جذب مخاطب کارایی ندارد و لازم است مؤسسات قرآنی نیز از شیوه‌های جدید برای جذب مخاطب استفاده کنند.
کشش فعالیت‌های فرعی برای جوانان و نوجوانان
مهتاب سیاه‌تیری، مدیرمسئول مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین الیگودرز در گفت‌وگو با ایکنا بزرگ‌ترین مشکل مؤسسات قرآنی را عدم استقبال قرآنآموزان دانست و گفت: در این روزها شاهد هستیم که جوانان و نوجوانان بیشتر از گذشته به‌سمت فعالیت‌های فرعی کشیده می‌شوند و کمتر به سمت قرآن کشش دارند.
وی به کاهش آمار قرآنآموزان مؤسسات قرآنی اشاره کرد و افزود: متأسفانه به‌دلیل سرگرمی‌هایی که برای کودکان، نوجوانان و جوانان در قالب ماهواره، اینترنت، موبایل و ... ایجاد شده، رغبت و انگیزه آن‌ها برای حضور در کلاس‌ها و فعالیت‌های قرآنی پایین آمده و این مسئله باعث شده در برخی از مؤسسات قرآنی کاهش ۵۰ درصدی آمار قرآنآموزان را داشته باشیم. برای جذب کودکان و نوجوانان به فعالیت‌ها و برنامه‌های قرآنی لازم است قرآنآموزان خردسال و نوجوان مورد تشویق قرار بگیرند؛ لذا می‌طلبد مؤسسات قرآنی مورد حمایت قرار بگیرند.
بسیاری از مسئولان قرآنی دغدغه قرآن ندارند
مدیرمسئول مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین الیگودرز گفت: البته کاهش آمار قرآنآموزان مشکلی است که اکثریت مؤسسات قرآنی با آن مواجه هستند اما خانواده‌ها باید این نکته را مدنظر قرار دهند که داشتن فرزندانی مؤمن و بااخلاق در گرو توجه و سوق دادن فرزندان‌شان به‌سمت قرآن است.
وی با بیان اینکه متأسفانه امروزه با توجه به شرایط سخت اقتصادی بسیاری از خانواده‌ها ترجیح میدهند هزینه چندانی برای قرآن نکنند و پول آن‌را صرف کارهای دیگر کنند، اضافه کرد: متأسفانه بسیاری از مسئولان قرآنی ما نیز دغدغه قرآن ندارند؛ لذا به‌راحتی بودجه‌ها و اعتبارات قرآنی را حذف می‌کنند این در حالی‌است که هزینه نکردن برای قرآن ضربه‌های مهلکی به جامعه و نسل نوجوان و جوان وارد میکند.
عدم تنوع کلاس‌های قرآنی
مدیر مؤسسه قرآنی نورالثقلین الیگودرز، سرگرم شدن به فضای مجازی، روی آوردن خانواده‌ها به کلاس‌های غیر قرآنی، تنوع کلاس‌های غیرقرآنی و عدم تنوع کلاس‌های قرآنی و بالا بودن شهریه کلاس‌های قرآنی را بخشی‌از عللی دانست که باعث پایین آمدن رغبت و انگیزه در مردم برای شرکت در کلاس‌های دینی و مذهبی می‌شود. متأسفانه برخیاز مربیان با وجود اینکه سال‌های سال است مربی قرآن هستند اما فاقد بیمه هستند و نبود امنیت شغلی و پایین بودن حق‌الزحمه باعث شده آن‌ها انگیزه چندانی برای فعالیت نداشته باشند که می‌طلبد نسبت به بیمه کردن مربیان قرآنی اقدامات جدیتری انجام بگیرد.
زهرا علی‌پور، مسئول دارالقرآن فاطمه‌زهرا(س) خرم‌آباد، نیز در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به کاهش چشمگیر قرآنآموزان در اکثر مؤسسات و مراکز قرآنی، افزود: برای جذب مخاطبان قرآنی لازم است تشویقهایی در نظر گرفته شود و مربیان و مدیران مؤسسات و مراکز قرآنی اخلاق خوب و باعطوفت و مهربانی با مخاطبان خود داشته باشند و برنامه‌های اردویی و تفریحی نیز برای قرآنآموزان لحاظ شود.
وی ابراز کرد: وقتی مدیران مؤسسات قرآنی مجبور هستند برای سر پا نگه داشتن مؤسسات و دارالقرآن‌ها از جیب خود هزینه کنند و علاوه‌بر این نه قران‌آموزان قادر به پرداخت شهریه هستند و نه حمایتی از جانب مسئولان فرهنگی و قرآنی از مؤسسات قرآنی می‌شود چگونه میتوان از مؤسسات انتظار داشت که برای تشویق و جذب مخاطبان هزینه کنند.
زنگ خطر جدی تعطیلی مؤسسات قرآنی
روح‌الدین بلواسی، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی لرستان، نیز در گفت‌وگو با ایکنا کاهش آماری تعداد قرآنآموزان مؤسسات قرآنی را از مشکلات اساسی این مؤسسات عنوان کرد و افزود: مهم‌ترین ضرورت مؤسسات قرآنی استان، آسیب‌شناسی علل مشکلات این مؤسسات و ارائه راهکار برای حل آنان است.
وی با ذکر اینکه دستگاه‌هایی که مشخصاً متولی برنامه‌های قرآنی هستند باید به تحلیل و تبیین علل کاهش و تعطیلی مؤسسات قرآنی استان بپردازند، تعطیلی مؤسسات قرآنی را زنگ خطر جدی دانست و افزود: اگر ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی و تبلیغات اسلامی لرستان مجوز ایجاد مؤسسه قرآنی را صادر کردهاند پس پذیرفته‌اند که این مؤسسه و مدیر آن صلاحیت فعالیت دارند پس باید آنان را مورد حمایت مادی و معنوی قرار دهند.
بلواسی با تأکید بر لزوم سوق دادن خیّران و واقفان به‌سمت حمایت از مؤسسات قرآنی و قرآنآموزان، ادامه داد: نباید مؤسسات قرآنی را رها کرد بلکه باید به‌طور مرتب از این مؤسسات بازدید کرد و آنان را مورد حمایت فکری، مشاوره‌ای و آموزشی قرار داد.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی لرستان اضافه کرد: متأسفانه در برهه‌ای از زمان شاهد افزایش بیرویه آمار مؤسسات قرآنی بودیم که همین پرداختن به کمیت باعث شد تا حدود زیادی از کیفیت غافل شویم این در حالی‌است که امروز پنجاه درصد مؤسسات قرآنی که طی سال‌های گذشته مجوز فعالیت گرفتند تعطیل شده‌اند.
والدین مشارکت کم‌رنگی دارند
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه متأسفانه بسیاری از والدین به آموزش قرآن به کودکان خود اهمیت چندانی نمی‌دهند، آموزش و پرورش را مهم‌ترین نهاد در بحث آموزش نکات و آموزه‌های دینی و همچنین ضعیف‌ترین نهاد در این زمینه دانست و ادامه داد: متأسفانه آموزش و پرورش فقط در یک بُعد آموزش می‌دهد که باعث گریز کودک از این مبحث می‌شود و همچنین نظارتی بر مدرک مربیان ندارد، این در حالی‌است که مربی این دوره‌ها باید در گرایش علوم تربیتی و علوم قرآنی تحصیل کرده باشد که متأسفانه مربیانی با چنین تحصیلاتی در این اداره کم است.
بلواسی گفت: ادارات آموزش و پرورش، تبلیغات و حتی شهرداری‌ها هم در این زمینه تأثیرگذار هستند، مثلاً شهرداری‌ها با فضاسازی مناسب شهربازی‌ها و مکان‌هایی که کودکان حضور دارند، اجرای موسیقی‌های مرتبط چه از نظر فیزیکی و چه معنوی سبب ایجاد علاقه در کودکان می‌شوند و این فرهنگ‌سازی عمومی مستلزم هماهنگ شدن ادارات مرتبط است، یا اینکه یک نهاد، رهبری بقیه نهادها را به‌عهده بگیرد.
نقل و انتقال‌های مکرر اعتبار مؤسسات قرآنی را کاهش داده است
مینا هاشمی، مدیرمسئول مؤسسه قرآنی تبیان پلدختر، در گفت‌وگو با ایکنا به کاهش قرآنآموزان مؤسسات قرآنی در این شهرستان به‌دنبال وقوع سیل فروردین‌ماه امسال اشاره کرد و گفت: یکیاز مشکلاتی که باعث کاهش آمار قرآنآموزان مؤسسات قرآنی می‌شود جابجایی‌های زیاد مؤسسات قرآنی به‌دلیل نداشتن مکان مستقل است.
وی افزود: متأسفانه همین نقل و انتقال‌های هر ساله یا دو و سه سال یک‌بار باعث می‌شود اعتبار مؤسسات پایین بیاید و علاوه‌بر این چون مؤسسات قرآنی توان پرداخت اجاره‌بهای سنگین ساختمان‌ها در مناطق خوب را ندارند مجبور هستند در مناطق حاشیه‌ای و همچنین ساختمان‌های قدیمی و کهنه که اجاره آن‌ها پایین است، مؤسسه را دایر کنند که همین موضوع مشکلاتی را در زمینه جذب قرآن‌آموز ایجاد میکند.
هاشمی به کاهش چشمگیر قرآنآموزان مؤسسه قرآنی تبیان پلدختر در مقایسه با سال‌های قبل اشاره کرد و ادامه داد: بی‌توجهی مسئولان قرآنی و فرهنگی به مباحث قرآنی، سختگیریها در بحث قرآن، غیر کاربردی بودن گواهینامههای قرآنی، رها شدن مؤسسات قرآنی به حال خود، عدم حمایت مالی مؤسسات قرآنی، بی‌اثر بودن مدارک قرآنی در استخدامیها و اینکه این‌طور فرهنگ‌سازی شده که قرآن فقط مربوط به آخرت است و بسیاری مشکلات و دغدغه‌های دیگر، باعث شده انگیزه لازم در مردم و مربیان قرآنی و حتی نخبگان و فعالان قرآنی برای فعالیت‌های قرآنی وجود نداشته باشد.
ناتوانی خانواده‌ها در هزینه کردن برای قرآن
عباس شجاعی، مدیرمسئول مؤسسه قرآنی وحی بروجرد، در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به تعطیل شدن فعالیت‌های قرآنی، اظهار کرد: متأسفانه هر سال شاهد هستیم آمار قرآنآموزان مؤسسات قرآنی روند نزولی دارد و اگر این روند ادامه پیدا کند طولی نمیکشد که بسیاری از مؤسسات قرآنی تعطیل یا دچار رکود خواهند شد. متأسفانه در دولت جدید هیچ حمایتی از مؤسسات قرآنی صورت نمی‌گیرد، این در حالی‌است که با توجه به مشکلات اقتصادی به‌وجود آمده در سال‌های اخیر مؤسسات قرآنی با مشکلات زیادی برای تأمین تجهیزات و امکانات، اجاره مکان، حق‌الزحمه مربیان و... مواجه هستند اما با وجود این مؤسسات قرآنی به حال خود رها شده و مسئولان هیچ‌گونه حمایتی از مؤسسات قرآنی ندارند.
وی با بیان اینکه مدیران مؤسسات قرآنی علی‌رغم تمامی تنگناها و مشکلات مجبورند به هر سختی و مشقت که شده مؤسسه را اداره کنند و اجازه ندهند مُهر تعطیلی بر مؤسسه بخورد، اضافه کرد: در دولت‌های گذشته امتیازاتی به مؤسسات قرآنی داده میشد که طی سال‌های اخیر تمامی آن امتیازات نیز حذف شده است.
مدیر مؤسسه قرآنی وحی بروجرد با اشاره به مشکلات اقتصادی خانواده‌ها و عدم توانایی آن‌ها در هزینه کردن برای قرآن، گفت: به‌خاطر مشکلات اقتصادی که گریبان‌گیر مردم است ما شهریه کلاس‌ها را در قالب کمک قرآنآموزان به مؤسسه دریافت میکنیم و اجباری برای دریافت شهریه نداریم و هر کس به اندازه‌ای که در توان و وسعش است بهعنوان شهریه، مبلغی را به مؤسسه می‌پردازد، بسیاری از قرآنآموزان هم رایگان در کلاس‌های ما شرکت می‌کنند.
شجاعی در ادامه خواستار حمایت مسئولان فرهنگی و قرآنی از مؤسسات و فعالان قرآنی شد و ابراز کرد: نیاز است دولت حمایت بیشتری از مؤسسات قرآنی داشته باشد و در زمینه بیمه مربیان و فعالان قرآنی و همچنین تهیه مکان مناسب برای مؤسسات قرآنی جدیت بیشتری از خود نشان دهد.
فعالیت‌های قرآنی تخصصی شود
حسن‌رضا مرادی، از پیشکسوتان قرآنی لرستان، نیز در گفت‌وگو با ایکنا با بیان اینکه متأسفانه در حال حاضر فعالیت‌های قرآنی در لرستان در وضعیت خوبی قرار ندارد، بر لزوم ورود خیران به فعالیت‌های قرآنی تأکید کرد و افزود: علی‌رغم مشکلات زیادی که در حوزه فعالیت‌های قرآنی در لرستان وجود دارد متأسفانه حمایت‌های مطلوبی نیز از جانب مسئولان قرآنی از فعالیت‌های قرآنی صورت نمی‌گیرد.
وی با ذکر این مطلب که ادارات و دستگاه‌های فرهنگی مانند اوقاف و امور خیریه و تبلیغات اسلامی نیز اعتبارات مصوبی در حوزه قرآن ندارند، نبود وقف قرآنی در لرستان را متذکر شد و ادامه داد: با توجه به اینکه فعالیت‌های قرآنی تخصصی است؛ لذا ضرورت دارد کسانی‌که در حوزه فعالیت‌های قرآنی فعالیت دارند به‌طور تخصصی به مباحث و مفاهیم قرآنی مسلط باشند.
این پیشکسوت قرآنی لرستان نداشتن مکان ثابت برای فعالیت‌های قرآنی را از دیگر مشکلات جامعه قرآنی استان لرستان برشمرد و با یادآوری این مطلب که گاه جابه‌جایی‌ها و استیجاری بودن برخی مراکز قرآنی موجب ریزش آمار قرآنآموزان می‌شود، گفت: بودجه فعالیت‌های قرآنی استان محدود است و گاه از کمک‌های خیرین برای پیشبرد فعالیت‌های قرآنی استان استفاده می‌شود.
وی با ذکر این مطلب که مؤسسات قرآنی با وجود نداشتن اعتبار با تمام وجود مراکز قرآنی خود را حفظ کردند، ادامه داد: نباید از هزینه‌های جاری مراکز قرآنی، تجهیزات، تعمیرات و خرید وسایل موردنیاز مؤسسه غافل شد؛ چراکه هیچ نهادی مؤسسات قرآنی را حمایت نمی‌کند اما همواره لطف خداوند بزرگ‌ترین حامی در این زمینه است.
ناهید طاهری، مدیرعامل جامعةالقرآن الیگودرز، استقبال از کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی این جامعةالقرآن را نسبت به سال‌های قبل کم‌رنگ دانست و گفت: متأسفانه طی سال‌های اخیر به‌خاطر مشکلات اقتصادی با ریزش آمار قرآنآموزان مواجه بوده‌ایم. بالا رفتن هزینه‌های زندگی، افزایش کرایه ماشین و وسایل آموزشی، شهریه و کتابها باعث شده خانواده‌ها رغبت چندانی برای شرکت فرزندان‌شان در کلاس‌های قرآنی نداشته باشند.
طاهری خواستار حمایت بیشتر مسئولان فرهنگی و قرآنی از مؤسسات قرآنی و مربیان و مدیران مؤسسات قرآنی شد و اظهار کرد: ضرورت دارد اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به بیمه کردن مربیان قرآنی جدیت و تلاش بیشتری به خرج دهد؛ چراکه برخی از مربیان با وجودی که در هفته بیش‌از ۳۰ ساعت فعالیت آموزشی دارند اما نسبت به بیمه شدن آن‌ها اقدامی انجام نگرفته و همین منجر به بیرغبتی و بیانگیزگی آنان شده است و در نتیجه مربی بی‌انگیزه قرآن‌آموز را برای یادگیری بی‌انگیزه میکند.
جای خالی وزارت قرآن
بنا بر این گزارش، البته این نکته مهم باید مورد توجه فعالان قرآنی به‌ویژه مدیران و مربیان قرآنی باشد که نباید به فعالیت و کار قرآنی بهعنوان یک شغل نگاه کرد؛ چراکه قدم نهادن در راه فعالیت‌های قرآنی سختیها و مشکلات زیادی دارد و اگر شخص انگیزه و رغبت لازم را نداشته باشد در این مسیر مأیوس خواهد شد، تاریخ نیز گواه این است که علاقه‌مندان به قرآن همواره به‌صورت خودجوش و بدون هیچ پشتوانه مالی و حمایتی از جانب سلطنت‌ها، حکومت‌ها، دولت‌ها و وزارت‌خانه‌ها به فعالیت‌های قرآنی پرداخته‌اند و همواره در این بخش موفق عمل کردهاند.
وجود خیل عظیمی از پیشکسوتان و اساتید مجرب قرآنی که در قالب همین کلاس‌ها و جلسات قرآن خانگی پرورش یافته‌اند به ما امیدواری می‌دهد که قرآن همیشگی است و خودش حامی دارد، پس نباید انتظار داشته باشیم حال که به‌دلیل مشکلات اقتصادی که کشور اسلامی ما با آن مواجه شده و در نتیجه حمایت دستگاه‌های قرآنی و فرهنگی از فعالیت‌های قرآنی روزبه‌روز در حال کم‌رنگ شدن است فعالیت‌های قرآنی تعطیل شود.
ضرورت داشت در تمام این سال‌ها بین این همه وزارتخانه عریض و طویل یک وزارتخانه نیز برای قرآن اختصاص مییافت؛ اما به هر حال باید برای ترویج فرهنگ قرآن و خارج کردن قرآن از مهجوریت همه ما تلاش خود را به‌کار بگیریم تا قرآن در جامعه اسلامی ما تعطیل نشود؛ چراکه ما هرچه داریم به برکت قرآن است و هرچه نداریم به‌خاطر کوتاهی کردن در حق قرآن است.
انتهای پیام
