Kurban Bayramı ve fedakârlık
İslam dini terimi olarak Kurban, Allah’a yaklaşmak ve Allah rızasına ermek niyetiyle kesilen, kurban edilen, hayvan demektir. Kur'an'da geçen İbrahim peygamber ve oğlu İsmail ile ilgili kıssadan yola çıkarak, kurban kavramı, çok daha genel bir adanmışlığı, Allah için bireyin her şeyini feda edebilecek olmasını, Allah'a teslimiyeti ve ona karşı şükür içinde olmayı ifade etmektedir.
Kurban Bayramı'nın arka planı ve İslam'daki özel uygulamaları, Kur’an'da bahsedilen harika bir hikaye ile ilgilidir. Bir babaya çocuğunu kurban etmesi emredilir, ancak bu iş Allah’ın emriyle durdurulur, böylece ilahi dinlerin takipçilerine yönelik ebedi bir mesaj tarihe kaydedilir.
Yüzyıllar önce Allah İbrahim Halil'e yaşlılıkta kendisine nasib ettiği oğlu İsmail'i kurban etmesini emretti. Böyle bir eylemin şaşırtıcı doğasına , baba ve oğlunun bu ilahi emre karşı tutumlarına rağmen, hikayenin şaşırtıcılığı burada bitmiyor.
Bu İlahi Peygamberin ihlası farklı dinlerde büyük bir örnek olarak kabul edilir. İbrahim Peygamber İsmail'i kurban edeceği yere götürmüş ve ilahi emri yerine getirmek için gösterdiği gayretli çabası Allah'ın bir sonraki emri tarafından durdurulmuştur. Bu sırada vahiy meleği Cebrail, kendisine bir "koç" ile gelerek Allah'ın bu emrini Peygamber'e iletmiş ve koçu, oğlunun yerine kurban etmesi için kendisine emanet etmiştir.
Bu hikaye Saffât Suresi'nin 99-109. ayetlerinde anlatılmaktadır :
99 - İbrâhim, “Ben rabbime gidiyorum” dedi, “O bana yol gösterecektir.”
100 - “Rabbim! Bana iyilerden olacak bir evlât ver!”
101- Bunun üzerine kendisine akıllı ve iyi huylu bir erkek çocuğu olacağını müjdeledik.
102- Çocuk, babasıyla beraber iş güç tutacak yaşa gelince babası ona, “Yavrucuğum” dedi, “Rüyamda seni kurban ettiğimi gördüm; düşün bakalım sen bu işe ne diyeceksin?” Dedi ki: “Babacığım! Sana buyurulanı yap; inşaallah beni sabredenlerden biri olarak bulacaksın.”
103 -Her ikisi de (ilâhî buyruğa) teslim olunca ve babası onu yüzüstü yatırınca,
104 -“Ey İbrâhim!” diye ona seslendik;
105 -“Tamam, rüyanı gerçekleştirmiş oldun.” İşte iyileri biz böyle ödüllendiririz.
106-Bu, kesinlikle apaçık bir imtihandı.
107- Biz, (oğlunun canına) bedel olarak ona iri bir kurbanlık verdik.
108-109-Onun hakkında, “İbrâhim’e selâm olsun!” ifadesini sonradan gelen nesiller arasında devam ettirdik.
Kesin olan şu ki, bu ilahi emirde ve ardından emrin durdurulmasında gizli bir hikmet vardır ki, bu da kesme eyleminin maksat olmadığını, daha ziyade bu ilahi peygamber ve peygamberin dünyevi bağlarının olmadığı ve ihlasının ortaya konulması için bir imtihan olduğunu göstermektedir.
Arı duru bir tevhid inancına sahip olan Hz. İbrahim’in kalbinde Allah sevgisinden daha büyük bir sevgi olmamıştır. Ancak fedakârlık terazisinde tartılmamış bir muhabbet, kuru bir iddiadan ibaret kalır. Zira Allah’a duyulan gerçek sevginin kantarı fedakârlıktır. Allah sevgisi söz konusu olunca da fedakârlık, O’nun sevgisinden başka diğer bütün sevgilerden ve sevdiklerinden vazgeçmektir.
Bazı kimseler, bu garip olayla, beşeri ayinlerde insan kurbanını bir kenara bırakarak ona manevi ve sosyal yönler vererek bu mesajın insanlığa iletildiğine, böylece bir insanı kurban etmek yerine mal ve çocuklara olan bağımlılığının ortadan kalkacağına inanmaktadır. Bu olayın mesajı insanları öldürmek değil, insanların niyetlerini ve hareketlerini Allah'ın rızayeti ve hoşnutluğunu kazanmak içindir.
Kurban sünneti her yıl Mina diyarında Kurban bayramında hac ibadetinde bu büyük olayın anısına yad edilmektedir. Hac ibadetini yerine getirmek için Allah’ın Evi’ine giden Müslümanlar şartlara göre helal olan hayvanlardan birini kurban etmekle yükümlüdür.
Kurban kesmek diğer Müslümanlara tekid olunmuş müstehabdır ki bazı alimler imkanı olan herkes için bu ameli vacib saymışlardır. Kurban etinin bir miktarının da bayram namazından sonra yenilmesi müstehabdır.
Kurban sırasında şu duanın okunması tavsiye edilir ki En’âm suresinin ayetleridir:
De ki: “Şüphesiz Rabbim beni doğru bir yola, dosdoğru bir dine, Hakk’a yönelen İbrahim’in dinine iletti. O, Allah’a ortak koşanlardan değildi.”
Ey Muhammed! De ki: “Şüphesiz benim namazım da, diğer ibadetlerim de, yaşamam da, ölümüm de âlemlerin Rabbi Allah içindir.”
“O’nun hiçbir ortağı yoktur. İşte ben bununla emrolundum. Ben müslümanların ilkiyim.”
En çok konuşulan başlıklar 