ضرورت عبرت‌گیری از پیام‌های نهضت مشروطه/ از دین علیه دین استفاده شد
گروه سیاسی: در جریان مشروطه از دین علیه دین استفاده شد، امروز نیز باید از این جریان‌ها درس عبرت بگیریم و مواظب باشیم کسانی به اسم دین به آن ضربه نزنند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، جنبش مشروطیت بدون شک از رویدادهای مهم و تأثیرگذار در تاریخ تحولات سیاسی ایران محسوب می‌شود، اثرات این رویداد در زندگی فرهنگی و سیاسی مردم، از سایر حوادثی که تا آن تاریخ در کشورمان پدید آمده بود، عمیق‌تر بوده است.
بسیاری نارضایتی عمیق جامعه ایران در سال‌های حکومت قاجار را ریشه اصلی اعتراض‌های مردمی علیه دولت و زمینه‌ساز شکل‌گیری نهضت مشروطیت می‌دانند، به عبارت دیگر هرج و مرج و فساد در دستگاه اداری، تهی شدن خزانه مملکت بر اثر اسراف و ولخرجی‌های شاهان و درباریان، انجام مسافرت‌های مکرر و غیر ضروری مظفرالدین‌شاه به فرنگ از طریق دریافت وام با شرایط سنگین از دولت‌های خارجی و تحمیل مالیات‌های کمرشکن بر مردم، قحطی فزاینده در تهران و شهرستان‌ها، تسلط روزافزون بیگانگان بر کشور، افزایش بهای ارزاق عمومی، ظلم و تعدی مأموران قاجاری نسبت به مردم، بی‌حرمتی به علما و زیر پا نهادن احکام اسلامی، بحران مالی و سقوط اقتصادی کشور و اعطای امتیازات گوناگون به قدرت‌های استعماری، همه و همه مواردی است که به‌عنوان ریشه‌های انقلاب مشروطیت مطرح می‌شوند.
در این میان عواملی نیز بودند که سبب تسریع روند انقلاب شدند و در مسیر نهضت به منزله عامل محرک ایفای نقش کردند، این عوامل که در پیشبرد اهداف جنبش مشروطه سهم بسزایی داشتند عبارت بودند از؛ افزایش ارتباط مردم ایران با کشورهای خارج، به‌ویژه با ممالکی که حکومت‌های آن‌ها ناشی از آرای مردم بوده و براساس قانون اداره می‌شدند، تأسیس دارالفنون و توسعه مدارس جدید، ایجاد پست و تلگراف در کشور به‌عنوان راهی برای انتقال افکار جدید میان مردم، انتشار روزنامه‌های دولتی و غیردولتی و نشر اخبار ایران و جهان میان مردم، گسترش اطلاعات مردم درباره انقلاب‌های فرانسه و آمریکا و دیگر کشورهای جهان، توسعه صنعت چاپ و انتشار آثار بعضی نویسندگان آزادی‌خواه، بیدار شدن اذهان مردم نسبت به اعمال ناشایست دولت به‌وسیله وعاظ، علمای مذهبی و... .
ورود انقلابیون منطقه قفقاز به ایران، در اشاعه تفکر انقلابی در کشور بی‌‌تأثیر نبود
آن ریشه‌های بنیادین و این عوامل محرک سبب شکل‌گیری هسته‌ها و انجمن‌های ضد حکومتی در کشور و سرآغاز نهضت مشروطه شد؛ در این میان انقلاب ۱۹۰۵ روسیه که هم‌زمان با شکل‌گیری نهضت مشروطه به‌وقوع پیوست و به تأسیس مجلس «دوما» منجر شد و ورود انقلابیون منطقه قفقاز به ایران، در اشاعه تفکر انقلابی در کشور بی تأثیر نبود و برای مردم ایران که به تازگی جنبش غرور آفرین تحریم تنباکو را پشت سر نهاده بودند، انگیزه ایجاد کرد.
مرحله جدی و تعیین‌کننده نارضایتی‌های مردمی در ایران در دوران صدارت شاهزاده عبدالمجید میرزا عینالدوله و در ماه‌های میانی سال ۱۲۸۴ آغاز شد. تشدید بحران اقتصادی کشور همراه با بی‌حرمتی عینالدوله به بازاریان، بازرگانان و علمای روحانی سبب تشکیل اجتماعات مردم در مساجد و حرم حضرت عبدالعظیم(ع) و درخواست آنان مبنی بر کناره‌‌گیری عینالدوله شد.
مظفرالدین شاه بی‌آن‌که عینالدوله را عزل کند، تأسیس «عدالتخانه» را به مردم وعده داد، بیماری شاه و بداندیشی اطرافیان وی، اجرای وعده شاه را نه تنها متوقف ساخت بلکه خشونت و تعدی عینالدوله را نسبت به مردم بیش از پیش ساخت. اعتراض مردم افزایش یافت و موجب شد عده زیادی از علما و روحانیان از جمله آیت‌الله سیدعبدالله بهبهانی و آیت‌الله سیدمحمد طباطبایی به قم مهاجرت کنند، گروه زیادی از کسبه و بازرگانان تهران نیز در تیر ۱۲۸۵ در سفارت انگلیس متحصن شده، عزل عینالدوله و بازگشت علما به تهران و بالاخره تأسیس عدالتخانه و قصاص قاتلان مردم و رفع موانع بازگشت تبعیدشدگان را خواستار شدند، شاه عینالدوله را برکنار کرد و فرمان تأسیس عدالتخانه و چندی بعد دستور شکل‌گیری مجلس شورای ملی را امضا کرد.
آنچه که در تاریخ، مبنای شکل‌گیری مشروطه شناخته شده، صدور فرمان تأسیس مجلس در مرداد ۱۲۸۵هجری شمسی است. تحصن مشروطه‌خواهان در تیرماه این سال ابعاد گسترده‌ای یافت، آن‌چنان‌که مظفرالدین شاه قاجار در ۱۴ مرداد، فرمان برقراری حکومت مشروطه را صادر کرد، در این فرمان که خطاب به مشیرالدوله صدراعظم صادر شد، آمده است: «... در این موقع که رأی همایون ملوکانه ما بدان تعلق گرفت که برای رفاهیت و آسودگی قاطبه اهالی ایران و تشیید و تأیید مبانی دولت، اصلاحات مقتضیه به مرور در دوایر دولتی و مملکتی به موقع اجرا گذارده شود، چنان مصمم شدیم که مجلسی از منتخبین شاهزادگان و علما و اعیان و اشراف و ملاکین و تجار و اصناف به انتخاب طبقات مرقومه در دارالخلافه تهران تشکیل و تنظیم شود... و در کمال امنیت و اطمینان عقاید خودشان را در خیر دولت و ملت و مصالح عامه و احتیاجات مهمه قاطبه اهالی مملکت به توسط شخص اول دولت به عرض برسانند که به صحه مبارکه موشح و به موقع اجرا گذارده شود...».
دو روز پس از این فرمان، مظفرالدین شاه دستور تشکیل اولین مجلس شورای ملی را صادر کرد؛ در این دستور که مکمل فرمان مشروطیت بود آمده است: «جناب اشرف صدر اعظم، در تکمیل دستخط سابق خودمان مورخه ۱۴ جمادی‌الثانی ۱۳۲۴ که صریحاً امر در تأسیس مجلس منتخبین ملت نموده بودیم، مجدداً برای آن‌که عموم مردم از توجهات ما واقف باشند مقرر می‌داریم که مجلس مزبور را صریحاً دائر نموده و بعد از انتخاب اجزای مجلس، فصول و شرایط نظام مجلس شورای ملی را براساس امضای منتخبین به طوری که شایسته مملکت باشد مرتب نمایند که به شرف عرض و با امضای همایون این مقصود مقدس صورت پذیرد».
کار تدوین نظامنامه انتخابات نیز توسط مجلسی مرکب از نمایندگان شاهزادگان، علمای قاجاریه، اعیان و اشراف، مالکین، تجار و اصناف آغاز شد. این مجلس هفته‌ای دو بار در دارالخلافه ـ میدان ۱۵ خرداد فعلی ـ تشکیل جلسه می‌داد و پس از ۳۳ روز موفق شد نظامنامه انتخابات را آماده کند و آن را به امضای شاه برساند، به موجب این نظامنامه که با ۵۱ اصل در ۱۷ شهریور ۱۲۸۵ تدوین و به تأیید شاه رسید، ۱۵۶ نماینده انتخاب شدند که ۶۰ نفر از آنان نمایندگان تهران بودند. اولین جلسه مجلس شورای ملی بدین ترتیب در ۱۷ مهر این سال تشکیل شد.
در هشتم دی ۱۲۸۵، اولین قانون اساسی ایران با عنوان «نظامنامه سیاسی» مشتمل بر ۵۱ اصل تدوین شد و به امضای شاه رسید، این قانون در حقیقت گزیده‌ای از قوانین اساسی کشورهای بلژیک، فرانسه و بلغارستان بود، این قانون با امضای شاه، صورت قانونی یافت و 10 روز پس از این رویداد مظفرالدین شاه در ۱۸ دی ۱۲۸۵ درگذشت.
مجلس اول مشروطه توسط نظامیان روس و حکومت وقت به توپ بسته شد و از این تاریخ تا کودتای رضاخان که به منزله مرگ مشروطیت بود طی یک دوره ۱۵ ساله، ایران شاهد حوادث فراوانی بود.
مجلس اول مشروطه دو سال پس از شروع در ۱۲۸۷ توسط نظامیان روس و به یاری حکومت وقت که مشروطیت را تهدیدی علیه پایه‌های قدرت خود می‌دانست به توپ بسته شد، سپس در فضای اختناق ایجاد شده بسیاری از رجال آزادی‌خواه و روحانیان دلسوز و معتمدان جامعه از جمله روزنامه‌نگاران به دار آویخته شدند.
در مرحله بعد از یکسو تهران به تصرف مشروطه‌خواهان درآمد و از سوی دیگر وقوع جنگ اول جهانی سبب گسترش مداخلات قوای بیگانه در شمال و جنوب و غرب ایران شد، قراردادهای ۱۹۰۷ و ۱۹۱۵ نیز ایران را به مناطق تحت نفوذ آن‌ها تبدیل کرد.
نفوذ جریان شبه دینی سبب شهادت شیخ فضل‌الله نوری شد
حجت‌الاسلام سیداحمد میرعمادی، نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه خرم‌آباد در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، با بیان اینکه نهضت مشروطه دارای درس‌ها و پیام‌های فراوانی است، افزود: نهضت مشروعه یکی از وقایع مهم تاریخ ایران است و مطالب فراوانی در رابطه با آن وجود دارد.
وی با بیان اینکه مسئله‌ای که در رابطه با نهضت مشروطه مطرح بوده این است که شیخ فضل‌الله نوری مشروطه‌طلب مشروعه‌خواه شد و بعد هم به‌طور عجیبی بالای دار رفت، ادامه داد: علت اصلی مشروعه‌خواه شدن شیخ فضل‌الله نوری و بعد هم بالای دار رفتن او نفوذ جریان شبه دینی، سکولارها و روشنفکرهای غرب‌زده بود.
نماینده ولی‌فقیه در استان لرستان با اشاره به اینکه شیخ فضل‌الله نوری را یک روحانی‌نما اعدام کرد، گفت: زمانی‌که شیخ فضل‌الله نوری را به سمت چوبه دار بردند عمامه ایشان را از سرش برداشتند و شیخ فضل‌الله نوری در آن زمان گفت که امروز عمامه را از سر من گرفتند و فردا عمامه را از شما می‌گیرند.
حجت‌الاسلام میرعمادی با بیان اینکه در این جریان از دین علیه دین استفاده کردند، تصریح کرد: امروز ما باید از این جریان‌ها درس عبرت بگیریم و مواظب باشیم که کسانی به اسم دین به دین ضربه نزنند.
وی با تأکید بر اینکه در جریان مشروطه یک عده سکولار، روشنفکر غرب‌زده و جریان شبه دین یک مرتبه ورق را آن چنان عوض کردند که رهبر مشروطه به بالای دار رفت، افزود: شیخ فضل‌الله نوری در سخنان خود اظهار کرده‌اند که نباید به استعمار و استکبار تنها از یک زاویه سیاسی نگاه کرد بلکه باید از زاویه‌های دیگر مثل فرهنگی نیز به آن نگاه کرد.
نماینده ولی‌فقیه در استان با اشاره به اینکه استکبار گاهی از زاویه فرهنگی و گاهی از زوایه سیاسی ضربه می‌زند، اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب نیز در این رابطه دغدغه دارند و هشدار داده‌اند.
