عزت نفس؛ عامل تقویت‌ عفاف/ برخی سیاست‌ها عزت نفس مردم را لکه‌دار می‌کند

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست تخصصی ابعاد زیست عفیفانه از نگاه اسلامی به همت کارگروه مد و لباس کشور با سخنرانی حجت‌الاسلام مهدی بیاتی، پژوهشگر سبک زندگی عفیفانه امروز سه‌شنبه ۲۳ آذرماه در بستر فضای مجازی برگزار شد.

حجت‌الاسلام مهدی بیاتی، پژوهشگر سبک زندگی عفیفانه در ابتدای این نشست از ضرورت تفکیک دو واژه حجاب و عفاف سخن به میان آورد و گفت: اساساً ما درک روشنی از معنی عفاف نداریم و خیلی از افراد جامعه فکر می‌کنند عفاف همان حجاب است. البته به دلیل اینکه دو واژه عفاف و حجاب در کنار یکدیگر بسیار فراوان استفاده می‌شوند مردم درک صحیحی از معنی واحد این دو واژه پیدا نمی‌کنند. در ادبیات دینی لفظ عفاف به تنهایی و پرتعداد‌تر از حجاب به کار رفته است. متأسفانه امروز عفاف را به اشتباه به حجاب و حجاب را به عفاف تعبیر می‌کنند؛ لذا بر همین اساس موضوع زیست عفیفانه مطرح می‌شود تا نگاه مردم از حجاب و عفاف خارج شود.

وی در ادامه با طرح این پرسش که «چه ضرورتی دارد در مورد حجاب صحبت کنیم زمانی که کشور درگیر شرایط سخت اقتصادی است؟» به سخنان خود ادامه داد و گفت: این پرسش که برخی از مردم مطرح می‌کنند، منطقی و دقیق نیست البته گویا این حرف طرفداران خاص خود را دارد. اما این سؤال بسیار اشتباه است و در پاسخ به کسانی که این سوال را مطرح می‌کنند باید گفت، هر یک از دستگاه‌های جامعه در شرایط کنونی اقتصادی وظایف خود را انجام می‌دهند. شما نمی‌توانید از یک نانوا بخواهید که پخت نان را به دلیل مشکلات اقتصادی متوقف کند یا نمی‌توانیم عنوان کنیم که در شرایط کنونی وزارت ارشاد را باید تعطیل کنیم؛ البته که مسئله اقتصادی بسیار مهم است، اما این مسئله دلیل نمی‌شود تا به سایر ابعاد جامعه توجه نکنیم.

 

پژوهشگر سبک زندگی عفیفانه سه عنوان کلی تقویت‌کننده‌های عفاف، تخریب‌کننده‌های عفاف و نمایشگر‌های عفاف را برای زیست‌عفیفانه تعریف کرد و گفت: اصطلاحی داریم به نام زیست عفیفانه که این مسئله به تمام جنبه‌های عفاف توجه دارد، اینکه برخی می‌گویند من در دلم عفت دارم کافی نیست بلکه این عفاف باید در زیست وی و تمام زندگی‌اش بروز داشته باشد. یکی از تقویت‌کننده‌های عفاف که امیرالمؤمنین هم به آن اشاره می‌کند عزت‌ نفس است؛ امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: هر چقدر انسان‌ها احساس کرامت و عزت نفس کنند، امور جنسی برایشان کم‌اهمیت می‌شود. گاهی دیده می‌شود که فردی کافر است، اما خانواده‌اش دارای شأن و شخصیت هستند و فرزند خود را همان‌طور که خودشان هستند پرورش داده‌اند، این فرد به خودش اجازه نمی‌دهد که برای مثال، لباسی بپوشد که جلب توجه کند، چون این مسئله را به دور از شأن و شخصیت خود و خانواده‌ می‌داند؛ در واقع این فرد از روی ایمان به خدا این کار را نمی‌کند بلکه عزت نفس است که اجازه نمی‌دهد دست به چنین کاری بزند.

 

بیاتی اظهار کرد: یکی از خطا‌ها در حوزه اجتماعی که چند سال اخیر اتفاق افتاده این است که به شدت عزت نفس مردم را لکه‌دار کرده‌اند، برای مثال می‌گویند هر کس حقش را می‌خواهد باید اقرار کند که فقیر است تا یارانه دریافت کند، برای سبد کالا باید صف ببندند، برای گرفتن مرغ باید کارت ملی نشان دهند، مردم را برای حق‌شان ذلیل کردند، وقتی این سیاست اشتباه در سطح کلان مدیریتی در حال اجراست ما هم در عزت نفس دچار مشکل می‌شویم.

وی در ادامه به برخی از عوامل تخریب کننده عفاف اشاره کرد و گفت: عواملی، چون تنها ماندن در مکان محدود و ارتباط صمیمی با نامحرم، محرک‌های چشمی، گفت‌وگو‌های تحریک‌آمیز و دیگر عوامل تحریک جنسی در ارتباط با نامحرمان در انحرافات جنسی سهم بسزایی دارند و سبب تضعیف پایه‌های ایمان و در نهایت تخریب عفت فردی و اجتماعی می‌شوند.

این پژوهشگر حوزه حجاب و عفاف یکی از تخریب‌کننده‌های عفاف را خلوت با نامحرم معرفی کرد و ادامه داد: این خلوت می‌تواند عفیف‌ترین انسان‌ها را به زمین بزند. در حال حاضر زندگی ما مملو از ابزار‌هایی است که دختر و پسر می‌توانند به‌راحتی با هم خلوت داشته باشند. سفره‌های مشترک و معماری منازل از دیگر عوامل تخریب‌کننده عفاف هستند.

وی ادامه داد: زیست عفیفانه تعادل‌بخشی به مناسبات امور جنسی در حوزه منع و ارضا است. باید زیست عفیفانه را در جامعه تحقق ببخشیم، باید دنبال پشتیبانی‌ها و لایه‌های زیرین مسئله عفاف باشیم تا در نهایت نمادی مثل حجاب که نشانگر غیرت مرد و حیا زن است بروز و ظهور پیدا کند.

 

بیاتی در ادامه به بیان مفهوم نمایشگر‌های عفاف پرداخت و گفت: مسئله سوم شاخص‌ها و نمایشگر‌های عفاف است یعنی صفات و ویژگی‌هایی که نشان‌دهنده وجود عفاف در فرد است که مهم‌ترین آن‌ها پوشش است. علاوه بر پوشش غیرت نیز جز مواردی است که میزان عفت مرد را نشان می‌دهد. یعنی مرد‌ها اگر گرسنه جنسی هم باشند، چون دوست ندارند کسی به ناموسشان نگاه اشتباه و گناه داشته باشد، خودشان هم به ناموس دیگران طمع ندارند؛ لذا امیرالمؤمنین(ع) نیز می‌فرماید: «وَ عِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَیْرَتِهِ» عفت مرد به اندازه غیرت اوست؛ هر مقدار غیرت مرد قوت پیدا می‌کند و احساس مسئولیت بیشتری در قبال خانواده‌اش پیدا می‌کند، خویشتن‌دار‌تر می‌شود، چراکه سایر زن‌ها را نیز ناموس خود می‌داند و کلا معادله عوض می‌شود و این همان زیست عفیفانه است.

وی با اشاره به اینکه موضوعی به نام غیرت وجود دارد که خیلی وقت‌ها از آن غافل هستیم، تصریح کرد: غیرت یعنی احساس مسئولیت مهربانانه مرد در قبال ناموسش، اگر این عنصر در وجود یک مرد کمرنگ شود و نگاه کردن به ناموس توسط افراد نامحرم عادی شود، آنگاه مسائل دیگری مانند صحبت کردن و بعد معاشرت بیشتر نیز اتفاق می‌افتد؛ آن مرد در واقع از طریق همسر خود کسب آبرو و شخصیت اجتماعی کرده و احساس توانمندی می‌کند که خانمی با این ویژگی‌ها و صفات و زیبایی همسر من است؛ بعد به جای حس منفی، حس مثبت دارد و به جای اینکه نگاه دیگران به ناموسش او را اذیت کند، اتفاقاً احساس رضایت می‌کند.

بیاتی در پایان این نشست به طرح سوالاتی در زمینه حجاب که ویترینی از عفاف است پرداخت و گفت: باید به این سوال پاسخ دهیم که اساساً ما در کارگروه ساماندهی مد و لباس چه فهمی از حجاب داریم؟ موضوع حجاب که ویترین شهر است نیز باید مورد توجه قرار گیرد و به سمت کار‌هایی حرکت کنیم که بتواند زیست عفیفانه ما را تقویت کند و در نهایت هم باید جزئیات روانشناسانه مخاطب خود را درک کنیم و بر اساس آن حرکت کنیم.