جذابیت‌های کلام وحی؛ عامل برجستگی آیات در شعر شاعران لرستان
کارشناس ارشد ادبیات بومی لرستان به برجسته بودن تلفیق آیات قرآن در اشعار شاعران لرستان اشاره کرد و گفت: جذابیت‌های هنری، معنایی و بلاغی کلام وحی، عامل برجستگی آیات در شعر شاعران محلی لرستان است.
همت دارایی، کارشناس ارشد ادبیات بومی لرستان در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، با اشاره به اینکه قرآن منشور زندگی ما مسلمانان، سرشار از آموزه‌های متعالی و مترقی برای هدایت و سعادت افراد بشر است، اظهار کرد: کلام الهی از ابتدای نزول و در طی قرن‌های گذشته تاکنون به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در تمام جنبه‌های مختلف زندگی خداجویان راه یافته و آثار و برکات آن، در گفتار و رفتار مردم نمودی بارز و آشکار دارد.
وی ادامه داد: احادیث منقول از پیامبر اکرم(ص) و معصومان(ع) نیز برای ما شیعیان همین حکم را دارد و به صورت‌های گوناگون در قول و کردار مؤمنان تأثیری شگرف و ملموس داشته است.
دارایی در رابطه با تأثیر قرآن و حدیث بر ادبیات بومی لرستان، تصریح کرد: یکی از مشخص‌ترین این موارد تأثیر قرآن و حدیث در ادبیات فارسی، اعم از منظوم و منثور، است که در اشعار رودکی و در نثرهای غیرعرفانی به وضوح قابل مشاهده است و در دوره‌های بعد به‌ویژه در آثار به جا مانده از عرفا به شکل پررنگ‌تری این اثرپذیری کاملاً نمایان است، به‌گونه‌ای که سرمایه‌ای بزرگ و غنی از آیات و عبارات قرآنی و احادیث در بسیاری از سروده‌ها و دست‌نوشته‌های این بزرگان به گونه‌های اشاره، تلمیح، اقتباس و تضمین به کار رفته است.
کارشناس ارشد ادبیات بومی لرستان بیان کرد: اگر به ادبیات محلی لرستان به‌ویژه شعر نگاهی بیندازیم، می‌بینیم سرایندگان بومی نیز در ادامه روند مبارک تلفیق آیه و حدیث با شعر با استفاده از واژه، عبارت یا بخشی از آیه یا حدیث، سروده‌های خود را زینت داده‌اند و این موضوع در بیشتر اشعار فارسی، لری و لکی سرایندگان بومی به شکلی کاملاً گسترده قابل بررسی است.
وی ادامه داد: یکی از جنبه‌هایی که باعث زیبایی اینگونه آثار شده به‌کارگیری هنرمندانه آیات و احادیث در بافت شعر محلی است و از ارزش زیباشناختی فوق‌العاده‌ای برخوردار است و اهمیت کار شاعران زمانی دو برابر می‌شود که قریب به اتفاق سرایندگان شاگردان مکتب‌خانه‌های قدیمی بوده و با ذوق و قریحه ذاتی و خدادادی خود به آفرینش این سروده‌ها دست زده‌اند.
دارایی افزود: در بیشتر آثار به‌جا مانده از نویسندگان و شعرای بومی به‌ویژه سروده‌های موجود، تأثیرپذیری از آیات و روایات به شکل گسترده قابل مشاهده است، از عمده‌ترین عوامل تأثیرپذیری می‌توان به مواردی مانند جذابیت‌های هنری، معنایی و بلاغی قرآن، آشنایی عمیق و انس و الفت با قرآن، جایگاه رفیع و بلند مرتبه قرآن، اسلامی بودن حاکمان وقت، رونق شب‌نشینی‌ها، وجود مکتب‌خانه و آموزش علوم اسلامی اشاره کرد.
این کارشناس‌ارشد ادبیان بومی لرستان بیان کرد: هر کدام از شعرای محلی از آوردن آیات و احادیث در نوشته‌های خود نیت‌ها و منظورهای خاصی از جمله تبرک، استناد و استشهاد، حکمت و پند، بیان اعتقادات، تحذیر یا تحریض، تأویل و تفسیر، تزیین و تجمیل داشته‌اند.
وی ادامه داد: به‌عنوان مثال ملامنوچهر کولیوند اینگونه می‌گوید: «از ازل مقصود آدم نقطه توحید اکرم / بای بسم‌الله اعظم بر توهت عنوان کار» یا ترکه میر می‌گوید: «یگانه واحد تنیا طاقتی / هم رب و هم رحمن دویر ژ آفتی» که این ابیات در ابتدای شعر و در جهت تبرک و تیمن آورده شده‌اند.
دارایی تصریح کرد: میرزا حسین بنان در باب پند و اندرز از آیات و روایات بهره گرفته و می‌گوید: «از حشمت جلال سلیمان اگر خبر / داری دگر چرا به جهان داری اعتبار» و گاهی نیز شاعر به‌دلیل داشتن اعتقادات خاص خود تلاش می‌کند افکار و اندیشه‌های خود را در قالب شعر بیان کند، به‌عنوان نمونه نقی آزاد می‌گوید: «به پیغمبر واتن ریشه دین پنجه / خارج ژ او پنجه ار گنجه رنجه» و نمونه‌هایی از این دست که در ادبیات بومی لرستان به وفور دیده می‌شود.
انتهای پیام
