کتابخانه بدون تعطیلات
به باور حجت‌الاسلام رسول جعفریان، تکلیف کتابخانه‌ها فراهم کردن زمینه مناسب برای تهیه منابع برای استادان است. برای این کار، همان‌طور که بارها گفته شده، مشکلات حقوقی مانع اصلی و مشکل نرم‌افزاری، مشکل گاه بزرگتر و اصلی‌تر است. در این زمینه باید کار کرد و اصلا و ابدا معلوم نیست چه کسی مسئول است.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام رسول جعفریان یادداشتی درباره فعالیت کتابخانه‌ها در دوران کرونا به رشته تحریر درآورده که متن آن از نظر می‌گذرد؛
«پیش از کرونا، تا آنجایی که به کتابخانه‌ها مربوط می‌شد، مطالعه کتاب، یا امانت در محل بود یا امانت گرفتن و بردن به منزل؛ و، اما کرونا، تا اندازه‌ای ما را وادار کرده است تا بخشی از کار‌های اداری و همین طور مطالعه و تحقیق را در منزل انجام دهیم و به نظرم، در باره کتابخانه، می‌توان و باید این کار را با وسعت بیشتری انجام داد.
با کمتر شدن رفت و آمد، دانشجویان و استادان ما وقت بیشتری برای مطالعه در منزل دارند، و کتابخانه‌ها باید ابزار لازم برای آنان را فراهم کنند. انتظار این که هر استادی کتاب‌های مورد نیاز را خریداری کند، نادرست است، پس الزاما یا باید از راه امانت، منابعش را تأمین کرد یا با کمک ارسال فایل. و، اما متاسفانه هم امانت محدودیت عددی دارد، و هم ارسال فایل هر کتابی ناممکن است.
استادان در برخی از رشته‌ها می‌توانند فایل کتاب‌هایی را که مشکل حقوقی ندارد تهیه کنند و کتابخانه‌ها هم در این جهت با تقویت کتابخانه‌های دیجیتال خود آنان را کمک کنند. این قدم مهمی است که باید عملی شود. در کنار آن بسیاری از دانشجویان رشته‌های فنی و ریاضی و پزشکی هم می‌توانند از پایگاه‌های اطلاعاتی، مقاله و کتاب بردارند، به شرط آن که دانشگاه‌ها حق اشتراک خود را برای گرفتن این پایگاه‌ها بپردازند و فقیر نباشند.
از تلاش خود دانشجو و استاد که بگذریم، تکلیف کتابخانه‌ها فراهم کردن زمینه مناسب برای تهیه منابع برای استادان است. برای این کار، همان‌طور که بارها گفته شده، مشکلات حقوقی مانع اصلی و مشکل نرم‌افزاری، مشکل گاه بزرگتر و اصلی‌تر است. در این زمینه باید کار کرد و اصلا و ابدا معلوم نیست چه کسی مسئول است.
در کشور‌هایی مثل کشور ما که در ذهن مردم، مسوول هر کاری دولت است، این مشکل هست که سیاستمداران ما چندان اهل کتاب و فرهنگ نیستند و کاری نمی‌کنند، و کار زمین مانده است. و، اما در کشور‌هایی که نظام‌های متفاوتی دارند این کار در قالب عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد. شرکت‌های خصوصی این کار‌ها را انجام می‌دهند. آنجا که مسأله پرداخت هزینه است، دانشگاه‌ها با خرید اشتراک و گاه خود اشخاص هزینه را متقبل می‌شوند، و آنجا که مجانی است البته توسط موسسه مردمی کار‌ها تا حدودی انجام می‌شود.
هر چه هست، ما باید از زمان آزادی که در اختیار دانشجویان و استادان ما هست، استفاده بهینه‌ای داشته باشیم. روز‌های آینده تعطیلات عید را در پیش داریم که اندکی بعد به رمضان هم وصل می‌شود. بنابر این این مساله نه فقط به خاطر کرونا و حتی تعطیلات، بلکه به خاطر این است که اهل تحقیق ممکن است شب تا صبح بیدار و مشغول مطالعه باشند، ضرورت دارد. ما به عنوان کتابخانه چه کمکی می‌توانیم در تهیه منابع به آن‌ها بکنیم؟
به نظرم، کمترین وظیفه متوجه مدیران کتابخانه هاست که این امور را مراعات کنند و اگر رؤسای آن‌ها خیلی اهل این امور نیستند، معاونین کتابخانه ها، در این باره برنامه ریزی کنند.
کند بودن تحقیق در بین ما، بخشی به خاطر همین تعلل هاست. دیدید، کشور‌های نیرومند، چندین نوع واکسن ساختند و استفاده هم کردند. کشور‌های پول دار هم مثل امارات خریدید و زدند، و ما هنوز اندر خم یک کوچه هستیم. بقیه امور هم همین طور است. این تحقیق و پژوهش است که در کنار مدیریت می‌تواند این سرعت را بیشتر کند. دنیای جدید، دنیای سرعت است، اما ما هنوز با ماشین‌های دیزلی در حال پیمودن راه هستیم.»
انتهای پیام با کمتر شدن رفت و آمد، دانشجویان و استادان ما وقت بیشتری برای مطالعه در منزل دارند، و کتابخانه‌ها باید ابزار لازم برای آنان را فراهم کنند. انتظار این که هر استادی کتاب‌های مورد نیاز را خریداری کند، نادرست است، پس الزاما یا باید از راه امانت، منابعش را تأمین کرد یا با کمک ارسال فایل. و، اما متاسفانه هم امانت محدودیت عددی دارد، و هم ارسال فایل هر کتابی ناممکن است.
استادان در برخی از رشته‌ها می‌توانند فایل کتاب‌هایی را که مشکل حقوقی ندارد تهیه کنند و کتابخانه‌ها هم در این جهت با تقویت کتابخانه‌های دیجیتال خود آنان را کمک کنند. این قدم مهمی است که باید عملی شود. در کنار آن بسیاری از دانشجویان رشته‌های فنی و ریاضی و پزشکی هم می‌توانند از پایگاه‌های اطلاعاتی، مقاله و کتاب بردارند، به شرط آن که دانشگاه‌ها حق اشتراک خود را برای گرفتن این پایگاه‌ها بپردازند و فقیر نباشند.
از تلاش خود دانشجو و استاد که بگذریم، تکلیف کتابخانه‌ها فراهم کردن زمینه مناسب برای تهیه منابع برای استادان است. برای این کار، همان‌طور که بارها گفته شده، مشکلات حقوقی مانع اصلی و مشکل نرم‌افزاری، مشکل گاه بزرگتر و اصلی‌تر است. در این زمینه باید کار کرد و اصلا و ابدا معلوم نیست چه کسی مسئول است.
در کشور‌هایی مثل کشور ما که در ذهن مردم، مسوول هر کاری دولت است، این مشکل هست که سیاستمداران ما چندان اهل کتاب و فرهنگ نیستند و کاری نمی‌کنند، و کار زمین مانده است. و، اما در کشور‌هایی که نظام‌های متفاوتی دارند این کار در قالب عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد. شرکت‌های خصوصی این کار‌ها را انجام می‌دهند. آنجا که مسأله پرداخت هزینه است، دانشگاه‌ها با خرید اشتراک و گاه خود اشخاص هزینه را متقبل می‌شوند، و آنجا که مجانی است البته توسط موسسه مردمی کار‌ها تا حدودی انجام می‌شود.
هر چه هست، ما باید از زمان آزادی که در اختیار دانشجویان و استادان ما هست، استفاده بهینه‌ای داشته باشیم. روز‌های آینده تعطیلات عید را در پیش داریم که اندکی بعد به رمضان هم وصل می‌شود. بنابر این این مساله نه فقط به خاطر کرونا و حتی تعطیلات، بلکه به خاطر این است که اهل تحقیق ممکن است شب تا صبح بیدار و مشغول مطالعه باشند، ضرورت دارد. ما به عنوان کتابخانه چه کمکی می‌توانیم در تهیه منابع به آن‌ها بکنیم؟
به نظرم، کمترین وظیفه متوجه مدیران کتابخانه هاست که این امور را مراعات کنند و اگر رؤسای آن‌ها خیلی اهل این امور نیستند، معاونین کتابخانه ها، در این باره برنامه ریزی کنند.
کند بودن تحقیق در بین ما، بخشی به خاطر همین تعلل هاست. دیدید، کشور‌های نیرومند، چندین نوع واکسن ساختند و استفاده هم کردند. کشور‌های پول دار هم مثل امارات خریدید و زدند، و ما هنوز اندر خم یک کوچه هستیم. بقیه امور هم همین طور است. این تحقیق و پژوهش است که در کنار مدیریت می‌تواند این سرعت را بیشتر کند. دنیای جدید، دنیای سرعت است، اما ما هنوز با ماشین‌های دیزلی در حال پیمودن راه هستیم.»
مطالب مرتبط
