به گزارش خبرنگار ایکنا، یاور عباس کشمیری؛ پژوهشگر و دانشجوی دکتری در رشته ادبیات فارسی در دانشگاه علیگر هند است. موضوع رساله دکتری این دانشجوی هندی بررسی شخصیت ادبی امام خمینی (ره) است. به همین منظور گفتوگوی کوتاهی با وی داشتیم که از نظر مخاطبان میگذرد.
چطور با شخصیت امام خمینی (ره) آشنا شدید؟
به مذهب اهل بیت(ع) اعتقاد دارم و به همین سبب در منطقه ما درباره انقلاب اسلامی در محافل و مجالس گوناگون به ویژه در ایام محرم در هیئتهای عزاداری درباره انقلاب اسلامی و امام خمینی سخنرانیهای بسیاری انجام میشود و من به سبب شرکت در این محافل و مجالس با ایشان آشنا شدم، اما شناخت من نسبت به شعر ایشان از طریق جستجو در فضای مجازی بوده است.
چرا بررسی شخصیت ادبی امام خمینی (ره) را به عنوان موضوع رساله دکتری انتخاب کردید؟
به نظر میرسد نه تنها مردم هند و کشمیر، بلکه در ایران هم بسیاری از افراد با شخصیت ادبی امام خمینی آشنا نیستند و من نیز آشنایی چندانی نداشتم تا اینکه در دوره فوق لیسانس با غزلی از امام خمینی مواجه شدم، درباره شعر ایشان جستوجو کردم و متوجه شدم ایشان دیوان شعر دارند و بر شعر و شاعری مسلط هستند. به همین دلیل تصمیم گرفتم این موضوع را در دوره دکتری مورد بررسی قرار دهم.
آیا در کشور شما منابع مکتوب کافی درباره امام خمینی و پیرامون شخصیت ادبی ایشان وجود دارد؟
درباره شخصیت مذهبی و سیاسی ایشان کتابهای بسیاری وجود دارد، اما درباره شخصیت ادبی ایشان منابع کافی وجود ندارد. به همین دلیل چندبار به ایران رفتم و تلاش کردم به منابعی در این زمینه دست یابم، اما در ایران هم این منابع کافی نبود و به نظر میرسد درباره این موضوع چندان کار نشده است و همین مسئله باعث شد انگیزهام در انتخاب این موضوع قویتر شود.
در مطالعه و پژوهش خود به چه نکات مهمی درباره سهم امام خمینی در ادبیات فارسی رسیدید؟
به این نتیجه رسیدم که امام خمینی در ادبیات فارسی سهم بزرگی دارند. امام خمینی یک دیوان شعر و چندین اثر نثر ادبی دارند، اما این سهم و نقش بسیار مهم و برجسته است. زیرا به واسطه انقلاب اسلامی تحول بزرگی در گرایش ادبی به وجود آوردند. همچنین ادبیات انقلاب و پایداری یک گونه ادبی جدید است که پیش از انقلاب در ادبیات فارسی دیده نمیشود. امام خمینی و انقلاب اسلامی عامل اصلی در به وجود آمدن ادبیات انقلاب و مضامین متعالی مانند مفاهیم معنوی، ظلمستیزی، مردمگرایی، پدید آمدن عفت در کلام شاعران و نویسندگان و طهارت زبان و قلم نویسندگان است.
راز گرایش امام خمینی به ادبیات چیست؟
تا جایی که من مطالعه و پژوهش کردم، معتقدم راز گرایش امام خمینی (ره) به سمت ادبیات در شخصیت عرفانی ایشان پنهان است. زیرا امام روح لطیفی داشتند و هیچ وقت دنبال شعر و شاعری نبودند و خود را شاعر نمیدانستند و برای انتقال اسرار معنوی و رازهای عرفانی زبان شعر را انتخاب کردند.
اگر بخواهید درباره ایشان یک تعریف داشته باشید، این تعریف چگونه است؟
این سؤال سخت است و نمیتوان یک پاسخ کوتاه به آن داد و شاید بتوان ساعتها در این باره حرف زد. زیرا شخصیت امام تکبعدی نبود. اصل و محور شخصیت ایشان خدا بود. در واقع یک مرد خداشناس و مخلص بود که خلوص نیت در جایجای زندگی ایشان دیده میشود و به همین دلیل از کسی نمیترسید.
به نظرتان شخصیت کاریزماتیک امام خمینی در وقوع انقلاب چقدر نقشآفرین بوده است؟
اگر شخصیت امام خمینی پشت و پناه این انقلاب نبود، وقوع این انقلاب نیز غیرممکن بود. چون شخصیت امام از عوامل و عناصری برخوردار بود که توجه و روح مردم را به سمت خود جذب کنند و هر سخنی که میگفتند مردم با کمال میل میپذیرفتند و حرفهایش را بدون، چون و چرا باور داشتند. در غیر این صورت انقلاب پیش از انقلاب میمرد؛ بنابراین شخصیت امام در انقلاب نقش مهمی داشت و مانند روح در بدن انقلاب بود. از طرفی هم شخصیت کاریزماتیک امام خمینی در نویسندگان و شاعران انگیزه ایجاد کرد و دهها مجموعه شعر درباره امام و انقلاب منتشر شد. این سهم مهم امام خمینی در ادبیات فارسی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
گفتوگو از سمیه قربانی
انتهای پیام