مردم لبنان مدیون حزب‌الله هستند / تحلیل اوضاع بغرنج لبنان
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان گفت: مردم لبنان مدیون حزب‌الله هستند، چون حزب‌الله در برابر رژیم صهیونیستی مقاومت کرد و نیروهای آن را مجبور ساخت که خاک لبنان را ترک کنند.
علی امیدی، عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، درباره انفجار بندر بیروت، اظهار کرد: شواهد و قرائن نشان می‌دهد که این حادثه بیشتر به دلیل سوءتدبیر، سوءمدیریت و بی‌مسئولیتی در نگه‌داری طولانی مدت این محموله خطرناک رخ داد، تا اینکه تعمد و سناریویی در کار باشد یا کشورهایی مثل رژیم صهیونیستی باعث آن شده باشند. رئیس‌جمهور لبنان نیز دستور بررسی ریشه‌های حادثه را داده است تا اگر تعمدی در کار بوده، مشخص شود.
وی افزود: در بعد داخلی، نوعی طغیان خشم علیه وضع موجود در مردم لبنان متجلی شده است و دولت فعلی لبنان به ریاست «حسان دیاب»، استعفای خود را به رئیس‌جمهور این کشور تقدیم کرد و ایشان نیز آن را پذیرفت. از طرف دیگر، ارزش پول ملی لبنان نسبت به ارزهای بین‌المللی شدیدا سقوط کرده است. اگر ارزش پول ملی یک کشور سقوط کند، ولی درآمد آن افزایش نیابد، باعث فقر و بیکاری و مشکلات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی می‌شود. علاوه بر این، کشورهایی مثل عربستان که دستی گشاده داشته و به لبنان کمک می‌کردند، کمک‌های خود را به خلع سلاح حزب‌الله یا در واقع، برچیدن حضور سیاسی نظامی حزب‌الله از صحنه سیاسی لبنان مشروط کرده‌اند.
عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان اضافه کرد: کشورهای مرتجع عرب برنامه‌ریزی کرده بودند که در جنگ داخلی سوریه، وقتی بشار اسد سقوط کند، حزب‌الله نیز سقوط خواهد کرد، ولی تحولات سوریه به گونه دیگری رقم خورد و این کشورها کمک‌های خود به لبنان را مشروط کردند. این مسئله، اوضاع اقتصادی لبنان را پیچیده‌تر ساخت و کرونا نیز به عنوان متغیر میانجی به بدتر شدن اوضاع دامن زد. مردم نیز دنبال راه میانبری هستند تا مشکلات را به گردن فرد یا گروه یا حزبی بیندازند، بنابراین نوعی چنددستگی در لبنان وجود دارد و بخش زیادی از معترضان، سازمان‌ها و احزاب سیاسی داخلی را مقصر وضع موجود تلقی می‌کنند و عده‌ای نیز حزب‌الله را نشانه رفته‌اند و تحلیل‌شان این است که می‌خواهند دولتی همسو با خودش روی کار بیاید.
اوضاع داخلی لبنان پیچیده و بغرنج است
امیدی ادامه داد: در مورد سایر احزاب نیز همین تلقی وجود دارد و معترضین حتی به کاروان سعد حریری که برای بازدید از منطقه تخریب شده آمده بود، حمله کردند. در واقع اوضاع داخلی لبنان شدیدا بغرنج است و مردم دنبال تحولی اساسی هستند تا از این وضعیت نجات پیدا کنند. عده‌ای حزب‌الله را مقصر ایجاد این وضعیت می‌دانند و طرفداران جنبش اسلامی نیز احزاب وابسته به عربستان و آمریکا از جمله حزب متعلق به سعد حریری را عامل بن‌بست سیاسی تلقی می‌کنند.
وی بیان کرد: در بعد بین‌المللی، همه کشورها با انفجار بندر بیروت به تکاپو افتادند، اظهار همدردی کرده و غیرمستقیم اظهار داشتند که تحولات سیاسی یک‌جانبه را در لبنان برنمی‌تابند، از جمله رئیس‌جمهور فرانسه که در موضع‌گیری خود اعلام کرد اگر احزاب داخل لبنان به تصمیم سازنده‌ای نرسند، فرانسه وارد عمل خواهد شد. آمریکا و اسرائیل نیز مثل همیشه حزب‌الله و ایران را سپر بلای مشکلات داخلی لبنان قرار دادند. جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده این حق مردم لبنان است که سرنوشت خود را تعیین کنند و هیچ کشوری حق دخالت در مسائل سیاسی لبنان را ندارد و چندین کاروان کمک‌رسانی را نیز روانه لبنان کرده است.
عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان با ذکر اینکه لبنان به لحاظ داخلی و بین‌المللی دوره سختی را پشت سر می‌گذارد، گفت: مشکلات و گره‌های این کشور آن‌قدر زیاد است که با یک فرمول باز نمی‌شود و پیش‌بینی من این است که با توجه به وجود موانع ساختاری در لبنان، التهابات سیاسی این کشور تا آینده‌ای نزدیک ادامه یابد.
حزب‌الله دوران سختی را پیش رو دارد
وی اظهار کرد: حزب‌الله در لبنان یک گروه یا سازمان مزدور که به وسیله دولتی خارجی تشکیل شده باشد تلقی نمی‌شود، بلکه برون‌داد تحولات لبنان و حاصل رویشی طبیعی در تحولات سیاسی، تاریخی و فرهنگی این کشور است، بنابراین فلان سیاستمدار داخلی یا فلان کشور نمی‌توانند برای این گروه تعیین تکلیف کنند و مردم لبنان مدیون حزب‌الله هستند، چون حزب‌الله بود که در برابر رژیم صهیونیستی مقاومت کرد و نیروهای آن را مجبور ساخت که خاک لبنان را ترک کنند. از طرف دیگر، با توجه به اینکه مشکلات اقتصادی بر زندگی اکثر مردم لبنان تأثیر منفی گذاشته است، حزب‌الله را به عنوان یکی از نمادهای وضع موجود قلمداد می‌کنند. البته این موضوع ناشی از جنگ روانی و رسانه‌ای کشورهای غربی و عربی نیز هست که بر این آتش می‌دمند و فضاسازی رسانه‌ای می‌کنند. به عنوان یکی از نمادهای وضع موجود، به نظر من حزب‌الله دوران سختی را پشت سر می‌گذارد، البته مواضع سید حسن نصرالله بسیار عاقلانه و مدبرانه بوده است و حتی اعلام کرد دست کسانی را که به لبنان کمک می‌کنند می‌فشاریم و مواضع رادیکالی در برابر حضور رئیس‌جمهور فرانسه در لبنان اتخاذ نکرد. فعلا رهبری حزب‌الله در حال مدیریت این بحران به صورت مدبرانه است.
امیدی افزود: در روابط بین‌الملل مفهومی به نام برداشت و سوءبرداشت وجود دارد. منظور از برداشت، درکی است که از واقعیت شکل می‌گیرد و سوءبرداشت آن است که بر اثر عوامل مختلف واقعیت آن‌گونه که هست درک نشود، بلکه وارونه و معیوب درک شود. برداشت یا سوءبرداشت بخشی از مردم لبنان این است که حزب‌الله ترمزی برای تحولات سیاسی و اقتصادی این کشور محسوب می‌شود و به خاطر این گروه، کشورهایی مثل آمریکا و عربستان از کمک به لبنان مضایقه می‌کنند و این کشور همیشه باید در آماده‌باش به سر ببرد، به دلیل تقابلی که میان حزب‌الله و رژیم صهیونیستی وجود دارد.
وی در خصوص موضع‌گیری فرانسه در قبال انفجار بندر بیروت گفت: با توجه به سابقه تاریخی مربوط به توافق «سایکس ـ پیکو» در 1916، لبنان به عنوان منطقه نفوذ فرانسه در خاورمیانه قلمداد می‌شود. یکی از اهداف استراتژیک کشورها این است که متحدینی در خارج از مرزهای خود داشته باشند، آن هم در منطقه‌ای مثل خاورمیانه و کشور با اهمیتی مثل لبنان. تأکید من بیشتر بر نگاه انسان‌دوستانه است. به هر حال این انفجار موجب ناراحتی بخش زیادی از مردم جهان شده و همدردی آنها نسبت به مردم لبنان را برانگیخته است. فرانسه به عنوان یکی از کشورهای محور در روابط خارجی لبنان، احساس وظیفه اخلاقی و انسانی کرده تا در این شرایط بحرانی، به مردم لبنان کمک کند. البته با توجه به اینکه اسرائیل نیز به نوعی پایگاه سیاسی و نظامی آمریکا در خاورمیانه قلمداد می‌شود، فرانسه مایل است که لبنان کماکان در محور این کشور باقی بماند. اگرچه ممکن است فرانسه تقابل‌هایی با آمریکا داشته باشد، ولی از سیاست خارجی ایران در منطقه نیز دل خوشی ندارد؛ در نتیجه نمی‌خواهد میدان را خالی بگذارد تا ایران و حزب‌الله حرف اول را در لبنان بزنند. این موضوع حتی در مکالمه تلفنی رؤسای‌جمهور فرانسه و آمریکا نیز مطرح شده و امانوئل مکرون اعلام کرده که اگر لبنان را کماکان تحت فشار و تحریم قرار دهید، فقط میدان را برای ایران و حزب‌الله باز می‌گذارید. ایران قصد دخالت و کشورگشایی ندارد، ولی آنها چنین اتهاماتی را وارد می‌کنند و چنین سوءبرداشت‌هایی نسبت به ما دارند، در نتیجه با حضور بیشتر در لبنان می‌خواهند نفوذ ایران و حزب‌الله را در این کشور کاهش دهند.
انتهای پیام
