تقویت محتوا و توجه به ماهیت معرفت‌افزا؛ ابزار تحول فرهنگی در هیئت‌های مذهبی

حسام سیروس، عاشوراپژوه و مترجم کتاب شعائر حسینی، در گفت‎وگو با ایکنا، درباره وظیفه مداحان و هیئت‌‎های مذهبی در تبیین فرهنگ و سبک زندگی اسلامی و اصول کاهش آسیب‎هایی که جامعه را تهدید می‎کند، گفت: یکی از برکات مکتب تشیع و انقلاب اسلامی برخورداری از مناسبت‌های فراوان در طول سال با محوریت اهل بیت پیامبر اکرم(ص) در روز‌های میلاد و وفات آنان است. این مناسبت‌ها زمینه برپایی آیین و مراسمی را در خانه‌ها، مساجد و محافل مذهبی فراهم می‌کند که در پی آن‌ هم پایه‌های اعتقادات دینی و باور‌های مذهبی مردم مستحکم می‏‌شود و هم پیوند معنوی و عاطفی شیعه با اهل بیت عصمت و طهارت(ع) قوی‌تر و عمیق‌تر می‌شود.

وی افزود: این گوهر نفیسی که امروز در اختیار کشور اسلامی ما قرار گرفته، ممکن است تحریف شود و آسیب‌هایی را به این شعائر مذهبی، عزاداری‌ها و مداحی‌ها وارد کند که اگر شناخته نشود، هم آن اهداف متعالی در خطر قرار می‌گیرد و هم از اثرگذاری آن‌ها کاسته می‌شود. اما قطعاً اگر جامع مداحان در این مسیر آنچنان که شایسته این رتبه و مقام است بتواند مسئولیت خود را ادا کند، تحول عظیمی در ارائه فرهنگ اسلامی اتفاق خواهد افتاد.

معاون مدیرکل تشکل‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی کشور با بیان اینکه مداح یعنی کسی که التزام به نشر فضائل اهل بیت(ع) دارد و همچنین بنا به عرق ملی و کشش روحی خود، نسبت به موطن و مردم خود خواستار پیشرفت و بالندگی است، ادامه داد: مداح به معنی ایمان، وظیفه‌شناسی و عمل به فرایض یعنی تکلیف‎مداری است.

مترجم کتاب شعائر حسینی با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب مطالباتی از مجموعه جوانان و مؤمنان پرشور و انگیزه و صاحبان منطق و فکر و تریبون در زمینۀ مسائل اساسی کشور دارند که اگر به درستی محقق شود، فرهنگ و سبک زندگی اسلامی و در واقع وظایف هیئت هم به درستی محقق خواهد شد، گفت: رهبر معظم انقلاب از مجموعه‌های متشکل از مردم و مؤمنین و دلباختگان اهل بیت(ع) انتظار دارند تا روحیه نشاط‌آفرینی، مطالبه‎گری و ایجاد انگیزه برای خواست‎ها، فکرها، پیشنهاد‌ها و انتقاد‌ها به شکلی مطلوب در جامعه تبیین و تبلیغ شود. شکل مطلوب یعنی در همه موارد اخلاق، دیانت و حدود شرعی رعایت شود و از بی‌انصافی پرهیز کنیم.

سیروس تصریح کرد: مطالبه رهبر معظم از مجموعه‌های مردمی مهم است؛ لذا ایشان از هیئتی‌ها، مداحان، میان‌داران، منبری‌ها و شاعران آئینی به عنوان صاحبان تریبون و محلی که صدایشان به مردم می‌رسد و تأثیر می‌گذارد انتظار دارند تا روحیه مطالبه‌گری، انگیزه و نشاط را با قیود آن برشمرده و در میان مردم ایجاد کنند و به نظر می‎رسد این موضوع مهم‌ترین مأموریت مداحان است.

این عاشورا پژوه با ذکر حدیثی از امام رضا(ع) ادامه داد: حضرت می‌فرمایند: «نَحنُ نورٌ لِمَن تَبِعَنا، وَ هُدَىً لِمَن اهتَدَى بِنا؛ برای کسی که از ما پیروی می‎کند، روشنایی و برای کسی که از ما راه را می‌جوید، راه‌گشا‌ترین راهنمایی هستیم». این خصیصه هر مجموعه اجتماعی است که به دنبال خط مشی و تبین آن برود، حال اگر ما برای مجموعه‌ها و هیئت‎های خود خط مشی تهیه و تبیین نکنیم، دیگران برای آن خط مشی تبیین می‌کنند؛ اینجاست که اگر مجموعه‌ها و هیئت‎های مردمی به تعلقات معنوی، خانوادگی و میهنی نپردازند و از آن‌ها در این زمینه استفاده نکنیم، در بهترین و خوش بینانه‌ترین حالت به تعلقاتی غیر از این پرداخته می‌شود.

وی اظهار کرد: در یک مجموعه مردمی و هیئات هم می‌شود انسان را مؤمن به دین و علاقه‏‌مند به میهن و آینده کشور و ملت خود بار آورد و به عکس آن هم ممکن است اتفاق افتد؛ لذا از مداحان انتظار می‌رود که با سخن، منش و رفتار خود موجب دلزدگی و یأس در مردم نشوند.

سیروس با تأکید بر اینکه مداحى کار بزرگ و مهمى است، زیرا مقام معظم رهبری فرمودند: «مداحی می‌تواند مصداق درشت و برجسته‌اى باشد از مجاهدت فى‌سبیل‌اللَّه» گفت: کار مداحان در میدان بودن و مجاهدت، یعنى ارائه سخن اثرگذار و بیان هدایتگر براى دل‌هاست. اگر این وظیفه به درستی عملیاتی شود، قطعاً تحولی عظیم در تبیین فرهنگ و ارائه سبک زندگی اسلامی و قرآنی در جامعه اتفاق خواهد افتاد.

معاون مدیرکل تشکل‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی کشور با تأکید بر اینکه هیئت، محفل نیروسازی و تربیت انسان شایسته عصر تمدن اسلامی است، ابراز کرد: این یعنی هیئات مذهبی وظیفه سنگینی را برعهده دارند که دغدغه‌های اجتماعی و فرهنگی ورود جدی این هیئات به مقوله آسیب‌های اجتماعی را می‎طلبد. در این میان آنچه مدنظر رهبر معظم انقلاب است و باید سرلوحه فعالیت‎های هیئات مذهبی قرار گیرد، لزوم تقویت محتوا و توجه به ماهیت معرفت‎افزای این محتواهاست.

مترجم کتاب شعائر حسینی تصریح کرد: هیئت یک روح کلی دارد که از باطن آن می‌توان به رسالت‎ها و رویکرد‌ها و برنامه‌های آن پی ‎برد که همان مفهوم‎شناسی صحیح از مبحث نیروسازی و جریان‎سازی است. هیئت مذهبی، محفل نیروسازی برای بدنه حرکت عظیم و پیشرو انقلاب اسلامی در سایه نظام اسلامی است که همه این موارد را می‌توان در عبارت عمیق و قابل تأمل تربیت حماسی خلاصه کرد.