رعایت کپی‌رایت داخلی و بهبود فضای ترجمه/ به فهرست کتاب رشد مراجعه کنید
یک نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان گفت: اقدام مؤثری که دولت می‌تواند در گام نخست در این زمینه انجام دهد، رعایت کپی‌رایت در سطح داخلی و نه بین المللی است تا فضای ترجمه بهبود پیدا کند.
سیدعلی کاشفی خوانساری، نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به آشفتگی ترجمه در حوزه کتاب‌های کودک و نوجوان گفت: پذیرش کپی‌رایت راه‌حل اصلی آشفتگی در فضای ترجمه‌هاست و همین امر باعث آسیب به حوزه تولید محتوا هم شده است و وقتی این اتفاق رخ دهد در داخل کشور نیز برنامه‌ریزی‌های خاص خودمان را می‌توانیم داشته باشیم، مثلاً بسیاری از ناشران اثری بدون کپی‌رایت منتشر نمی‌کنند. اگر ناشران به خرید کپی‌رایت اقدام کنند، قطعاً این مسئله به بهبود وضعیت ترجمه کمک می‌کند. در واقع این یک روش اختیاری است که از توان ناشران هم خارج نیست و به مرور می‌تواند فضای کتاب‌های کودک و نوجوان را بهبود ببخشد.
وی افزود: اقدام مؤثری که دولت می‌تواند در گام نخست در این زمینه انجام دهد، رعایت کپی‌رایت در سطح داخلی و نه بین‌المللی است. وقتی یک کتاب به زبان فارسی در یک انتشارات منتشر می‌شود، ناشر دیگر حق ندارد آن را چاپ کند، در واقع حق نشر با ناشر اول است و در غیر این صورت ناشر اول می‌تواند شکایت کند. در حالی که در رابطه با ترجمه این گونه نیست، اما می‌توان حق ناشری که کپی‌رایت یک اثر را خریداری کرده، رعایت کرد.
- بیشتر بخوانید
- بی‌انگیزگی مترجمان و مؤلفان در نبود کپی‌رایت
کاشفی خوانساری ادامه داد: در دوره‌های قبل مسئولیت احمد مسجدجامعی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، این مسئله به تصویب رسیده بود، اما شکل اجرایی پیدا نکرد، اما اکنون که خرید حق رایت ناشران ایرانی از ناشران و نویسندگان خارجی بیشتر شده است، حتماً باید این مسئله رعایت شود و همین مسئله به کاهش آشفتگی‌های ترجمه منجر خواهد شد و ناشران را به سمت خرید کپی‌رایت به صورت اختیاری سوق می‌دهد.
این نویسنده تصریح کرد: با رعایت کپی‌رایت از انتشار آثار بی‌ارزش نیز جلوگیری می‌شود و ناشران آثار ارزشمندتری را خریداری خواهند کرد، چون بابت آن مبلغی را پرداخت می‌کنند، همچنین ترجمه‌های تکراری و موازی از یک اثر وجود نخواهد داشت و کیفیت ترجمه ارتقا پیدا خواهد کرد و نسبت ترجمه و تألیف اصلاح خواهد شد.
کاشفی خوانساری در ادامه درباره محتوای نامناسب برخی از ترجمه‌ها بیان کرد: وزارت ارشاد مسئولیت خود را درباره صدور مجوز و ممیزی کتاب‌ها انجام می‌دهد البته ممکن است نواقصی وجود داشته باشد، اما نمی‌توان از بخش ممیزی بیش از این انتظار داشت. زیرا سخت‌تر شدن ممیزی تبعات منفی بسیاری خواهد داشت.
این پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان افزود: نابسامانی ترجمه و عدم رعایت کپی رایت در فضای امروز باعث شده، همه ناشران به فهرست پرفروش‌های آمازون اکتفا کنند و آثار ترجمه‌ای را از میان آن‌ها انتخاب و ترجمه کنند، در صورتی که اگر قرار باشد برای یک اثر حق کپی‌رایت بالایی را پرداخت کنند در انتخاب آن دقت خواهند کرد و اثری را انتخاب می‌کنند که با شرایط فرهنگی کشورمان متناسب باشد و مترجمان نیز به ترجمه آثار ارزشمند به ویژه در میان آثار کشورهایی غیر از آمریکا دست خواهند زد، همه این مسائل از بی‌سامانی وضعیت نشر و ترجمه است که آسان‌ترین راه برای ترجمه انتخاب می‌شود.
وی در باره چگونگی انتخاب کتاب برای کودک و نوجوان از میان آثار انبوه گفت: در این زمینه می‌توان به فهرست‌های معتبر مانند فهرست کتاب رشد مراجعه کرد که مسائل گوناگونی را در انتخاب اثر در نظر می‌گیرند و می‌توان از میان این آثار انتخاب کرد. همچنین والدین باید اهل مطالعه باشند تا بتوانند اثر مناسب برای فرزندان خود انتخاب کنند.
انتهای پیام
