فصلنامه «پژوهش‌های نهج‌البلاغه» در ایستگاه 57
گروه اندیشه ــ پنجاه و هفتمین شماره از فصلنامه «پژوهش‌های نهج‌البلاغه» به صاحب امتیازی بنیاد بین‌المللی نهج‌البلاغه و مدیرمسئولی سیدجمال الدین دین‌پرور به زیور طبع آراسته شد.
به گزارش ایکنا؛ در این شماره از فصلنامه «پژوهش‌های نهج‌البلاغه» مقالاتی با عناوین «مفهوم سازی دو گانه اعتدال در اندیشه امام علی (علیه السلام)» نوشته محمود شریعتی و عباسعلی رهبر؛ «خوانش بینامتنی مفهوم یقظه در نهج‌البلاغه و تعالیم عرفانی امام خمینی (رحمت الله علیه)» تالیف فاطمه علایی رحمانی، صدیقه لبانی مطلق و فهیمه غلامی نژاد؛ «تحلیل تطبیقی خطبه شقشقیه از منظر ابن‌ابی‌الحدید و ابن‌میثم بحرانی» به قلم محسن رفعت؛ «توحید در نهج‌البلاغه و مقایسه آن با توحید وهابیت» تالیف حسین اسماعیلی و «قالب‌های منطقی استدلال علی علیه السلام در جانشینی خود از منظر نهج‌البلاغه» نوشته عبدالعلی شکر و آیسودا هاشم پور منتشر شده است.
همچنین مقالات «به گزینی و خلق واژگان و تعابیر خاص در نهج‌البلاغه» نوشته محمدرضا پیرچراغ و عبدالهادی فقهی زاده؛ «مبانی نظری وحدت امت اسلامی از منظر امیر المومنین علی علیه السلام» تالیف محمدرضا بهدار؛ «پاسخگویی کارگزاران از دیدگاه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه» نوشته حفیظ‌الله فولادی و عباس شفیعی نیز از دیگر مقالات منتشر شده در این شماره هستند.
مفهوم سازی دو گانه اعتدال در اندیشه امام علی (علیه السلام)
در چکیده مقاله «مفهوم سازی دو گانه اعتدال در اندیشه امام علی (علیه السلام)» آمده است مبنای اندیشه امام علی(ع) بر پایه الگوی اعتدال بنیان نهاده شده است. حقیقت دوگانه اعتدال، یعنی اعتدال به مثابه «روش» و اعتدال به مثابه «بینش»، با ماهیت توازن بخش و تقارن آمیزش، گاه در میانه و گاه در طرف صورت‌بندی خواهد شد. با تکیه بر نظریه تشکیک، فهم دوگانه اعتدال در تناسب با مدرج سازی پدیده‌ها و امکان راهیابی به معنای اعتدال و چگونگی مفهوم سازی آن برای کاربست مفید و مؤثر در عرصه جامعه و سیاست فراهم خواهد شد. مدعای نوشتار حاضر بر آن است که اعتدال چارچوبی مشروعیت بخش در اندیشه امام علی(ع) است که بر محور، اجتناب از «افراط گرایی» و در مسیر «توحید» قرار گرفتن هدف‌گذاری شده است. عناصر سه گانه عقلانیت، دیانت و اخلاق، امکان صورت‌بندی اعتدال به مثابه بینش را فراهم خواهد نمود. با در نظر گرفتن این سه عنصر به صورت پیوسته و مدرج، اعتدال به مثابه بینش انتظام خواهد یافت. این سه عنصر، سه جزء و رکنِ وجودشناسانه، قوام بخش و تفکیک ناپذیر اعتدال در اندیشه امام علی(ع) به شمار می روند.
توحید در نهج‌البلاغه و مقایسه آن با توحید وهابیت
نویسنده مقاله «توحید در نهج‌البلاغه و مقایسه آن با توحید وهابیت» در چکیده مقاله خود آورده است در این پژوهش توحید ازدیدگاه امام علی(ع) درنهج‌البلاغه مورد بررسی قرار گرفته، که مقایسه بین نظر آن حضرت و آنچه وهابیت به عنوان توحید مطرح کرده است بیان شده، تا تفاوت این دو دیدگاه روشن گردد به طوری که حضرت ساحت قدس الهی را، از هرگونه شرک در ذات و صفات و افعال خداوند تبارک و تعالی دور دانسته است. و ذات او را منزه، از جسمیت و ترکیب و حلول در اجسام توصیف کرده است، اما وهابیت معنایی ازتوحید ارائه داده است که، ساحت قدسی خداوند را در حد یک موجود جسمانی، دارای مکان و از آسمان به زمین می‌آید که بر روی کرسی کنار پیامبر(صل الله علیه) می‌نشیند، و با مردم صحبت می‌کند بر این اساس خدا را، هم ردیف انسان ذکر کرده است. این پژوهش، به روش تحلیلی توصیفی، تفاوت‌های این دو دیدگاه را بررسی می‌کند و امتیاز مهم دیدگاه حضرت علی(ع) را بر دیدگاه وهابیت بیان کرده است.
به‌گزینی و خلق واژگان و تعابیر خاص در نهج‌البلاغه
در چکیده مقاله «به گزینی و خلق واژگان و تعابیر خاص در نهج‌البلاغه» می‌خوانیم یکی از مهمترین جنبه‌های شاخصه‌های ادبیـ بلاغی زبان نهج‌البلاغه اشتمال آن بر واژگان، ترکیب‌ها و تعابیر خاص است. این مقوله در دو سطح به‌گزینی‌ها و خلق واژگان و تعابیر خاص در کلام امام(ع) قابل بررسی است. به‌گزینی‌های نهج-البلاغه اختصاص دارد به به‌گزینی در انتخاب واژگان و کلمات و انتخاب تعابیر و عبارات خاص که امام(ع) از بین انواعی از واژگان دارای معنای نزدیک به هم و یا هم‌معنا، به‌گزینی کرده و یک واژه را به بهترین صورت و مناسب‌ترین وجه از نظر معنا و ظاهر انتخاب می‌نماید که با بررسی فروق‌اللغوی می‌توان دقت این انتخاب و گزینش امام(ع) را کشف نمود. خلق تعابیر و واژگان جدید در نهج‌البلاغه، استخراج آن دسته از کلمات و تعابیر خاص در نهج‌البلاغه است که امام(ع) آنها را برای اولین بار به‌کار برده و یا در معانی خاصی که قبلاً استعمال نمی‌شده به کار گرفته‌اند، در وجهی دیگر از خلق واژگان و تعابیر در نهج‌البلاغه، نوگزینی‌های امام علی(ع) است که در آن فرایند یک وا‌ژه‌ی موجود در زبان عربی را انتخاب شده و مفهوم جدیدی به آن اعطا می‌شود که بی‌ارتباط با مفهوم اولیه نیست و این فرایند از شاهکارهای نهج‌البلاغه محسوب می‌شود. غرابت واژگان و عباراتی که امام(ع) را در استفاده از آنها منفرد کرده و پس از استفاده ایشان رایج شده نیز از نمونه‌های دیگر خلق تعابیر و واژگان در نهج‌البلاغه است که نشانه‌ای بر مرجعیت ادبی امام علی(ع) می‌باشد.
انتهای پیام
