پاسداشت آداب قضاوت در سیره علوی

به گزارش ایکنا؛ در کانال تلگرامی مصطفی دلشاد تهرانی، پژوهشگر برجسته نهج‌البلاغه مطلبی با عنوان «لوازم عدالت قضایی» منتشر شده که در ادامه از نظر می‌گذرد؛

پاسداشت آداب قضاوات؛ پاسداشت برابری میان طرفین دعوا

از مهم‌ترين شكل‌هاى پاسداشت برابرى ميان طرفين دعوا، رعايت برابرى دور و نزديك، خويش و بيگانه، و دوست و دشمن است، چنان كه اميرمؤمنان على(ع) در عهدنامه مالك اشتر فرموده است : «وَ أَلْزِمِ الْحَقَّ مَنْ لَزِمَهُ مِنَ الْقَرِيبِ وَ الْعَبيدِ؛ وَ كُنْ فِي ذلِکَ صَابِرًا مُحْتسِبًا؛ وَاقِعًا ذلِکَ مِنْ قَرَابَتِکَ وَ خَاصَّتِکَ حَيْثُ وَقَعَ، وَ ابْتَغِ عَاقِبَتَهُ بِمَا يَثْقُلُ عَلَيْکَ مِنْهُ، فَإِنَّ مَغَبَّةَ ذلِکَ مَحْمُودَةٌ».(نهج البلاغه، نامه ۵۳). و حق را درباره هر كس از كسان دور و نزديك كه بايد اجرا شود، به اجرا درآور؛ و در آن كار پايدار باش، و اين پايدارى را به حساب خدا بگذار. در اجراى حق به نزديكان و ويژگانت هر چه مى‌خواهد برسد، و در برابر پيامدهاى سنگينى كه دچار مى‌شوى، خواستار سرانجام آن شو؛ زيرا سرانجام آن ستوده است.

همچنين آن حضرت در سخنرانى‌اى كه در آن به حقوق مردمان بر حكومت پرداخته، فرموده است : «إِنَّ أَحَقَّ مَا يُتَعَاهَدُ الرَّاعِي مِنْ رَعِيَّتِهِ أَنْ يَتَعَاهَدَهُمْ بِالَّذِي لِلّهِ عَلَيْهِمْ فِي وَظَائِفِ دِينِهِمْ؛ وَ إِنَّمَا عَلَيْنَا أَنْ نَأْمُرَكُمْ بِمَا أَمَرَكُمُ اللهُ بِهِ، وَ أَنْ نَنْهَاكُمْ عَمَّا نَهَاكُمُ اللهُ عَنْهُ؛ وَ أَنْ نُقِيمَ أَمْرَ اللهِ فِي قَرِيبِ النَّاسِ وَ بَعِيدِهِمْ، لاَ نُبَالِي فِيمَنْ جَاءَ الْحَقُّ عَلَيْه».(الغارات، ابن هلال ثقفی، ص ۳۴۲). بى‌گمان شايسته‌ترين چيزى كه زمامدار درباره شهروندان بايد پاسدارى كند، مواظبت بر انجام دادن امورى است كه خداوند بر آنان، در حوزه وظايف دينى حق دارد؛ و همانا بر ماست كه به شما فرمان دهيم بدانچه خداوند، بدان فرمان داده است، و شما را باز داريم از آن‌چه خداوند، بازداشته است؛ و اين كه فرمان خداوند را بر مردمان نزديك و دور، به پا داريم، و پروا نكنيم كه حق، درباره چه كسى جارى مى‌شود.

و نيز از آن حضرت چنين روايت شده است :«مِنْ أَفْضَلِ الاِخْتِيَارِ وَ أَحْسَنِ الاِسْتِظْهَارِ أَنْ تَعْدِلَ فِي الْقَضَاءِ وَ تَجْرِيَهُ فِي الْخَاصَّةِ وَ الْعَامَّةِ عَلَى السَّوَاءِ».(عیون الحکم و المواعظ، لیثی واسطی، ص ۴۷۱). از برترين گزيدن‌ها و بهترين پشتيبان‌ها اين است كه در قضاوت، عدالت به كار بندى و آن را در بين ويژگان و همگان يكسان اجرا نمايى.