نگاهی به زندگی‌نامه حمید ایزدپناه، نویسنده لرستانی متخلص به «صفای لرستانی»
گروه اجتماعی: حمید ایزدپناه، شاعر، پژوهشگر و نویسنده لرستانی دوشنبه، ١٩ بهمن‌ماه در سن ٨٤ سالگی درگذشت. پیکر وی ٢٤ بهمن‌ماه به ایران انتقال داده خواهد شد و بنا بر وصیتش در زادگاهش خرم‌آباد به خاک سپرده می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، حمید ایزدپناه، پژوهشگر و شاعر لرستانی از طایفه ساکی، ٢٦ آبان‌ماه ١٣١١ خورشیدی در خرم‌آباد دیده به جهان گشود. وی در خردسالی پدرش «میرزا قاسم» را از دست داد. حمید دوره‌های تحصیلی دبستان و دبیرستان را در همان شهر تا سال چهارم دبیرستان گذراند ولی به‌منظور اشتغال، ناچار به ترک تحصیل شد و آن‌گاه آموزگاری در مدارس را پیشه کرد. ضمن کار آموزگاری، گواهی‌نامه کلاس‌های پنجم و ششم دبیرستان را به‌صورت آزاد و با شرکت در امتحان‌های سالیانهدر تهران به دست آورد.
سال ١٣٤٢ تحصیلات دانشگاهی را در مقطع لیسانس از دانشگاه تهران به پایان برد. پایان‌نامه او «فرهنگ واژه‌های لری» در سال ١٣٤٥ از سوی انجمن فرهنگ ایران چاپ و منتشر شد.ایزدپناه سال ١٣٤٤ به‌عنوان سرپرست یک گروه موسیقی از لرستان به خوانندگی زنده‌یاد «رضا سقایی» راهی تهران شد و از رادیو ملی صدای موسیقی لرستان را طنین‌انداز کردند.
به همت او بود که برای نخستین بار موسیقی لرستان در سال‌های نخستین دهه ٤٠، گردآوری و نت‌نویسی شد، آموزشگاه موسیقی تاسیس و گروه‌های موسیقی لری تشکیل گردید. با حمایت او بود، که چندین گروه تئاتر در لرستان فعالیت می‌کردند.
ایزدپناه از سال ١٣٣٩ کار گردآوری موسیقی بومی لرستان را انجام داد. این مجموعه، در سال ١٣٤٣ با نام «آهنگ‌ها و ترانه‌های لری» چاپ و منتشر شد.سال ١٣٤٦ به دعوت انجمن آثار ملی به پژوهش و شناسایی آثار باستانی و تاریخی لرستان پرداخت. نخستین گزارش این بررسی با نام جلد نخست «آثار باستانی و تاریخی لرستان» سال ١٣٥٠ منتشر شد و از جمله کتاب‌های برگزیده در آن سال بود که به دریافت جایزه نیز نایل آمد.
بیش از ١٥ جلد کتاب و بیش از ٣٠ مقاله در موضوعات فرهنگی و هنری و اجتماعی در زمینه ایران‌شناسی و لرستان‌شناسی از ایشان در دست است که بعضی از این کتاب‌ها چند بار به چاپ رسیده‌اند.
مرحوم ایزدپناه سال ١٣٤٨ از آموزش و پرورش به وزارت فرهنگ و هنر رفت و مامور تشکیل فرهنگ و هنر در لرستان شد و مدیر کل این نهاد در لرستان گردید. وی تا پایان سال ١٣٥٧ به مدت ٩ سال و ٦ ماه مدیر کل این نهاد بود. (از سال ١٣٥٩ فرهنگ و هنر به ٢ شاخه‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی تفکیک شد)
وی در پست تازه، گروه‌های موسیقی و تئاتر و انجمن شعر را در لرستان به‌وجود آورد و مهم‌تر آن که دژ فلک‌الافلاک را که تا آن زمان در اختیار لشکر پنجم ارتش بود تحویل گرفت و مرمت اساسی کرد.این دژ پس از تعمیر و باز‌سازی، در سال ١٣٥٦ به نام «موزه شاپور‌خواست» در بخش‌های مرکز اسناد و مردم‌شناسی و آثار مفرغی لرستان گشایش یافت.
استاد ایزدپناه در زمینه شعر نیز از نوجوانی دارای استعدادی ذاتی بود. گاهی غزل‌های او در روز‌نامه «ندای گلشن» خرم‌آباد چاپ و منتشر می‌شد و با آن که چند دفتر از سروده‌های او در دست است، اما او هیچ‌گاه خود را به‌عنوان شاعر معرفی نکرد.وی بیش از ١٤ سال ساکن پاریس در کشور فرانسه بود و زمانی نیز به تدریس بخش‌های تاریخ ایران در برخی از دانشگاه‌های این کشور پرداخت.
کتاب‌ها و آثار استاد ایزدپناه عبارت از آهنگ‌ها و ترانه‌های لری، فرهنگ لری، کتیبه‌های لرستان، آثار باستانی و تاریخی لرستان، داستان‌ها و زبان‌زد‌های لری و کتاب‌شناسی مثل‌های فارسی (از سده ششم تا کنون)، فرهنگ لکی، تاریخ جغرافیایی و اجتماعی لرستان (مقدمه‌ای بر آثار باستانی و تاریخی لرستان)، شاعران در اندوه ایران، شاه‌نامه لکی، لرستان در گذرگاه زمان و تاریخ هستند.
پیکر وی ٢٤ بهمن‌ماه به ایران انتقال داده خواهد شد و بنا بر وصیتش در زادگاهش خرم‌آباد که بسیار به آن علاقه‌مند بود به خاک سپرده می‌شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان در پیامی به‌مناسبت درگذشت زنده‌یاد استاد حمید ایزدپناه، نویسنده، پژوهشگر و شاعر پیشکسوت لرستانی گفت: «با نهایت تأثر و تألم، پرواز روح مرحوم استاد حمید ایزدپناه، نویسنده، پژوهشگر و شاعر پیشکسوت استان لرستان به سرای باقی و کوتاهی دست دنیایی ما از این شخصیت والا و ارزشمند موجب اندوه فراوان شد.
بدون تردید فقدان این استاد فقید و نام‌آشنای فرهنگ و هنر، خسارت بزرگی برای اصحاب فرهنگ و هنر در استان لرستان است، اما یاد ایشان همچون آثارش تا ابد برای این سرزمین و جامعه فرهنگ و هنر کشور، به‌ویژه استان لرستان جاودانه است.
ضمن عرض تسلیت به جامعه فرهنگ، هنر و ادب و دوستداران ایشان و به خاندان معزز آن مرحوم که بی‌تردید دل‌هایشان آشیانه‌ی حزنی مضاعف است، آرزوی غفران الهی و علو درجات برای آن عزیز سفرکرده، و صبر جمیل و اجر جزیل بازماندگان استاد ایزدپناه را از محضر خداوند منان مسئلت می‌نمایم».
سال ١٣٤٢ تحصیلات دانشگاهی را در مقطع لیسانس از دانشگاه تهران به پایان برد. پایان‌نامه او «فرهنگ واژه‌های لری» در سال ١٣٤٥ از سوی انجمن فرهنگ ایران چاپ و منتشر شد.ایزدپناه سال ١٣٤٤ به‌عنوان سرپرست یک گروه موسیقی از لرستان به خوانندگی زنده‌یاد «رضا سقایی» راهی تهران شد و از رادیو ملی صدای موسیقی لرستان را طنین‌انداز کردند.
به همت او بود که برای نخستین بار موسیقی لرستان در سال‌های نخستین دهه ٤٠، گردآوری و نت‌نویسی شد، آموزشگاه موسیقی تاسیس و گروه‌های موسیقی لری تشکیل گردید. با حمایت او بود، که چندین گروه تئاتر در لرستان فعالیت می‌کردند.
ایزدپناه از سال ١٣٣٩ کار گردآوری موسیقی بومی لرستان را انجام داد. این مجموعه، در سال ١٣٤٣ با نام «آهنگ‌ها و ترانه‌های لری» چاپ و منتشر شد.سال ١٣٤٦ به دعوت انجمن آثار ملی به پژوهش و شناسایی آثار باستانی و تاریخی لرستان پرداخت. نخستین گزارش این بررسی با نام جلد نخست «آثار باستانی و تاریخی لرستان» سال ١٣٥٠ منتشر شد و از جمله کتاب‌های برگزیده در آن سال بود که به دریافت جایزه نیز نایل آمد.
بیش از ١٥ جلد کتاب و بیش از ٣٠ مقاله در موضوعات فرهنگی و هنری و اجتماعی در زمینه ایران‌شناسی و لرستان‌شناسی از ایشان در دست است که بعضی از این کتاب‌ها چند بار به چاپ رسیده‌اند.
مرحوم ایزدپناه سال ١٣٤٨ از آموزش و پرورش به وزارت فرهنگ و هنر رفت و مامور تشکیل فرهنگ و هنر در لرستان شد و مدیر کل این نهاد در لرستان گردید. وی تا پایان سال ١٣٥٧ به مدت ٩ سال و ٦ ماه مدیر کل این نهاد بود. (از سال ١٣٥٩ فرهنگ و هنر به ٢ شاخه‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی تفکیک شد)
وی در پست تازه، گروه‌های موسیقی و تئاتر و انجمن شعر را در لرستان به‌وجود آورد و مهم‌تر آن که دژ فلک‌الافلاک را که تا آن زمان در اختیار لشکر پنجم ارتش بود تحویل گرفت و مرمت اساسی کرد.این دژ پس از تعمیر و باز‌سازی، در سال ١٣٥٦ به نام «موزه شاپور‌خواست» در بخش‌های مرکز اسناد و مردم‌شناسی و آثار مفرغی لرستان گشایش یافت.
استاد ایزدپناه در زمینه شعر نیز از نوجوانی دارای استعدادی ذاتی بود. گاهی غزل‌های او در روز‌نامه «ندای گلشن» خرم‌آباد چاپ و منتشر می‌شد و با آن که چند دفتر از سروده‌های او در دست است، اما او هیچ‌گاه خود را به‌عنوان شاعر معرفی نکرد.وی بیش از ١٤ سال ساکن پاریس در کشور فرانسه بود و زمانی نیز به تدریس بخش‌های تاریخ ایران در برخی از دانشگاه‌های این کشور پرداخت.
کتاب‌ها و آثار استاد ایزدپناه عبارت از آهنگ‌ها و ترانه‌های لری، فرهنگ لری، کتیبه‌های لرستان، آثار باستانی و تاریخی لرستان، داستان‌ها و زبان‌زد‌های لری و کتاب‌شناسی مثل‌های فارسی (از سده ششم تا کنون)، فرهنگ لکی، تاریخ جغرافیایی و اجتماعی لرستان (مقدمه‌ای بر آثار باستانی و تاریخی لرستان)، شاعران در اندوه ایران، شاه‌نامه لکی، لرستان در گذرگاه زمان و تاریخ هستند.
پیکر وی ٢٤ بهمن‌ماه به ایران انتقال داده خواهد شد و بنا بر وصیتش در زادگاهش خرم‌آباد که بسیار به آن علاقه‌مند بود به خاک سپرده می‌شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان در پیامی به‌مناسبت درگذشت زنده‌یاد استاد حمید ایزدپناه، نویسنده، پژوهشگر و شاعر پیشکسوت لرستانی گفت: «با نهایت تأثر و تألم، پرواز روح مرحوم استاد حمید ایزدپناه، نویسنده، پژوهشگر و شاعر پیشکسوت استان لرستان به سرای باقی و کوتاهی دست دنیایی ما از این شخصیت والا و ارزشمند موجب اندوه فراوان شد.
بدون تردید فقدان این استاد فقید و نام‌آشنای فرهنگ و هنر، خسارت بزرگی برای اصحاب فرهنگ و هنر در استان لرستان است، اما یاد ایشان همچون آثارش تا ابد برای این سرزمین و جامعه فرهنگ و هنر کشور، به‌ویژه استان لرستان جاودانه است.
ضمن عرض تسلیت به جامعه فرهنگ، هنر و ادب و دوستداران ایشان و به خاندان معزز آن مرحوم که بی‌تردید دل‌هایشان آشیانه‌ی حزنی مضاعف است، آرزوی غفران الهی و علو درجات برای آن عزیز سفرکرده، و صبر جمیل و اجر جزیل بازماندگان استاد ایزدپناه را از محضر خداوند منان مسئلت می‌نمایم».
