ازدواج و حاشیه‌هایی بیشتر از متن / رسوم پُرهزینه دامن‌گیر زوج‌ها

ازدواج در اسلام مقدس است اما متاسفانه طی دهه‌های اخیر شاهد هستیم برخی از مردم با تعیین مهریه‌ و جهیزیه سنگین و خرج‌های هنگفت برای اجاره هتل و خرید لباس و مراسم عقد و عروسی این امر مقدس را برای جوانان سخت کرده‌اند.

این در حالی‎ است که تنها دينی كه در مسئله ازدواج يک نگاه الهی و مقدس دارد و ازدواج را يک امر مقدس و عبادت تلقی می‌كند اسلام است. انسان با ازدواج به‌سوی كمال حركت می‌كند و این در حالی‌است که به‌تنهايی نمی‌تواند به اين مهم دست يابد، خداوند انسان را به‌صورت زوج آفريده تا آن‌ها در كنار هم به كمال برسند.

آسايش و آرامش انسان در گرو ازدواج است؛ چراكه ازدواج برای حفظ و تقويت معنويت، ايمان و تقوای انسان است. يكی‌ از راه‌های ترويج ازدواج و جلوگيری از منكرات و فساد در جامعه ازدواج به هنگام و آسان است؛ لذا باید با برداشتن موانع ازدواج در جامعه در راستای ترویج ازدواج‌های ساده تلاش کنیم.

یکی ‌از عوامل و موانعی که باعث شده ازدواج جوانان با مشکل مواجه شود مسئله مهريه‌های سنگين است، این در حالی‎است که مهريه سنگين نه نشانه شخصيت بوده و اهرمی برای تحت فشار قرار دادن مرد است بلكه عاملی برای بازداشتن جوانان از ازدواج و گرفتار كردن آن‌ها در برابر وسوسه‌های شيطانی است و اگر بخواهيم به اهداف اسلام و ازدواج دست پیدا کنیم بايد مهريه‌ها را متعادل و منطقی در نظر بگيريم؛ چراكه اسلام با قرار دادن مهريه در امر ازدواج پيوند بين زن و مرد را مستحكم كرده است و اگر بخواهيم مشكل جوانان را حل و آن‌ها را از فساد و تباهی نجات دهيم بايد امر ازدواج آسان و مهريه كم را در جامعه ترويج دهيم.

معمولاً قبل از عقد و طی مراسم خواستگاری خانواده دختر از پسر و خانواده‌اش چیزی را به‌عنوان مهریه مطالبه می‌کنند، میزان این مهریه دغدغه‌های بسیاری را برای هر دو خانواده به همراه دارد، ازجمله نگرانی‌هایی که ممکن است برای خانواده پسر پیش بیاید این است که اگر دختر بلافاصله پس ‌از ازدواج مهریه خود را طلب کند چه می‌شود؟ یا اگر این وصلت به طلاق بینجامد آیا امکان پرداخت آن وجود دارد؟ همچنین مشغولیت‌های ذهنی برای خانواده دختر پیش خواهد آمد، مثلاً‌ اگر دخترشان طلاق بگیرد آیا این میزان مهریه جوابگوی زندگی او خواهد بود؟ یا این‌که این مقدار مهریه مانع خوبی برای طلاق او در آینده است؟ دخترشان می‌تواند پس از ازدواج مهریه خود را طلب و دریافت کند؟ آن‌چه برای هر دو خانواده اهمیت دارد میزان مهریه یعنی ناچیز یا سنگین بودن آن است و متأسفانه برداشت‌های غلطی در هر دو مورد وجود دارد و در ذهن افراد میزان مهریه برابر با ارزش دختر و یا عشق واقعی پسر به اوست.

انتخاب همسر مناسب اصل موضوع است، یعنی کسی ‌که از هر لحاظ مادی و معنوی توانایی خوشبخت کردن دختر را داشته باشد وگرنه چه مهریه‌های سنگینی که هرگز نتوانسته رنگ خوشبختی و آرامش را به زندگی دختران بزند و چه مهریه‌های بسیار کمی که در سایه آن هم زوجین خوشبخت زندگی کرده‌اند.

ضعیف شدن توکل بر خدا

حجت‌الاسلام اصغر دانشی، از کارشناسان مذهبی لرستان در گفت‌وگو با ایکنا، در رابطه ‌با ازدواج آسان، گفت: ازجمله موانع سر راه ازدواج آسان می‌توان از موانع فردی، خانوادگی و فرهنگی نام برد.

وی در تعریف ازدواج افزود: ازدواج یک قرارداد بین دو نفر (زن و مرد) است که با رضایت یک تعهد را با بستن صیغه عقد بین خود ایجاد می‌کنند و متعهد می‌شوند یک‌سری وظایف را در قبال هم انجام دهند.

دانشی با بیان این‌که زن و مردی که با هم ازدواج می‌کنند باید مایه آرامش خود و خانواده باشند، ادامه داد: با وجودی‌که احادیث و روایات فراوانی دال بر امر و توصیه به وساطت در امر ازدواج داریم اما متاسفانه امروزه تا حدودی وساطت در امر ازدواج کم‌رنگ شده است.

وی با تأکید بر این‌که برای رسیدن به ازدواج آسان باید موانع سر راه ازدواج شناسایی شوند، اظهار کرد: یکی ‌از مشکلات سر راه ازدواج آسان بالا بودن مهریه‌هاست که لازم است در زمینه پایین آوردن مهریه‌ها فرهنگ‌سازی شود.

دانشی با یادآوری این‌که لازم است موانع ازدواج آسان شناسایی شود، ادامه داد: با توجه به این‌که ایران اسلامی در بسیاری از زمینه‌ها الگوست لازم است از نظر ازدواج آسان که در سیره ائمه اطهار(ع) و معصومین(ع) نیز به آن سفارش شده نیز برای دنیا الگو باشد.

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: یکی ‌از موانع سر راه ازدواج آسان بحث اقتصاد است، باید توجه داشت این مشکل مخصوص جامعه امروزی نیست همواره بحث اقتصاد یک مشکل بر سر راه ازدواج بوده اما بوده‌اند افرادی ‌که دست خالی و با کمترین امکانات اقدام به ازدواج کرده‌اند اما توانسته‌اند بر مشکلات فائق آمده و به یک زندگی ایده‌آل برسند.

وی افزود: وقتی یک جوان به خواستگاری دختری می‌آید دختر و خانواده دختر نباید به این نگاه کنند که آن پسر جوان چقدر مال و ثروت و امکانات زندگی دارد باید به  این توجه کنند که آیا وی مرد زندگی است یا نه؟ خانواده‌ها باید به جوانان خود اعتماد داشته باشند و به این باور برسند که جوان آن‌ها می‌تواند روی پای خود بایستد.

دانشی اظهار کرد: متأسفانه توکل بر خدا تا حدودی ‌بین مردم کم‌رنگ شده است این در حالی‎است که ما احادیث دینی فراوانی داریم که در آن ذکر شده جوانی که میل به ازدواج دارد نباید از ترس فقر از آن ممانعت کند؛ چراکه خداوند خودش مشکلات آن‌ها را حل می‌کند.

وی سنگین بودن جهیزیه و همچنین این اعتقاد غلط که تهیه جهیزیه باید به‌تنهایی برعهده خانواده دختر و یا خانواده پسر باشد را نیز یکی دیگر از موانع سر راه ازدواج آسان بیان کرد و گفت: ضرورتی ندارد جهیزیه عروس شامل تمامی وسایل مدرن باشد همین‌که حداقل‌ها تهیه شود، کافی است و همچنین لازم است خانواده دختر و پسر هر دو با هم برای تهیه جهیزیه عروس و داماد مشارکت داشته باشند.

حجت‌الاسلام دانشی کم‌رنگ شدن ارتباطات فامیلی، کاهش میهمانی‌ها و کم شدن احساس مسئولیت‌ها را از موانع سر راه ازدواج آسان دانست و افزود: لازم است دختران با رعایت حجاب و عفاف و حفظ شئونات اسلامی و پرهیز از رفتارهای سبک و همچنین حفظ آراستگی ظاهری خود در مکان‌های عمومی مثل دانشگاه‌ها و مساجد حضور یابند تا زمینه ازدواج برای آن‌ها مهیا شود.

وی با اشاره به تعیین مهریه‌های سنگین گفت: متاسفانه برخی از مردم به‌درستی نمی‌دانند مهریه یعنی چه، باید در این خصوص راهنمایی‌های لازم به مردم داده شود؛ چراکه برخی از مردم به‌دلیل این‌که نمی‌دانند مهریه چیست در هنگام تعیین مهریه سر آن دعوا می‌کنند.

ازدواج مقید و محدود به مسائل اقتصادی و معیشتی نشود

حجت‌الاسلام محمد بیرانوند، از کارشناسان مذهبی لرستان نیز در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان این‌که بخشی از موانع ازدواج جوانان به مشکلات فرهنگی ـ اجتماعی و بخشی به موانع اقتصادی جامعه برمی‌گردد، گفت: در بحث فرهنگی ـ اجتماعی باید بحث ازدواج آسان را باب کنیم تا سطح توقعات پایین آید.

وی افزود: همچنین در این بخش باید جوانان را تشویق به امر ازدواج کنیم و آن ‌را یک سنت الهی و ضرورت الهی بدانیم و تاکید داشته باشیم که اصل تکمیل خانواده یک ضرورت عقلی و روحی ـ روانی است و نباید آن ‌را مقید و محدود به مسائل اقتصادی و معیشتی کرد.

این کارشناس مذهبی با بیان این‌که یکی ‌از مهم‌ترین موانع ازدواج جوانان مشکلات اقتصادی است که دولت در این حوزه وظیفه دارد به بحث اقتصاد خانواده کمک کند، ادامه داد: باید نگاه و فکر به ازدواج را عوض کرد و این‌قدر حاشیه‌های آن‌را بزرگ نکرد.

بیرانوند با تاکید بر این‌که بحث ازدواج بسیار مهم است، اظهار کرد: مسکن بخشی مهمی در بحث ازدواج است که باید دولت در این قضیه به جوانان کمک کند همچنین دولت در بحث کلان باید وارد شود و در بخش وام مسکن، وام ازدواج و اشتغال جوانان را حمایت کنند.

وی با بیان این‌که بخش دیگری از علل بالارفتن سن ازدواج  به همت جوانان برمی‌گردد، گفت: جوانان نباید انتظار داشته باشند که اول زندگی همه چیز برای زندگی فراهم باشد بلکه باید با آرامش در کنار یکدیگر به بسیاری از موارد برسند.

این کارشناس مذهبی افزود: خیران هم می‌توانند به بحث ازدواج جوانان ورود کنند و فرهنگ وقف را می‌توان به سمت ازدواج برد.

ازدواج به موضوعی دست و پاگیر تبدیل شده است

حجت‌الاسلام‌ محمد سوری، از کارشناسان فرهنگی و مذهبی لرستان نیز در گفت‌وگو با ایکنا، با تاکید بر ضرورت ازدواج آسان، گفت: اساس اسلام بر سادگی است و والدین نباید زندگی را برای جوانان سخت و مشکل کنند.

وی با بیان این‌که امیدواریم مسئولان موانع سد راه جوانان برای تسریع در تشکیل زندگی مشترک را برطرف کنند، اضافه کرد: اسلام اساس ازدواج را بر سادگی گذاشته است اما متأسفانه امروز ما ازدواج را به موضوعی دست و پاگیر تبدیل کرده‌ایم.

سوری اظهار کرد: این شرط ‌و شروط و سخت‌گیری‌ها، جوانان را از زندگی زده می‌کند و این چشم و هم‌چشمی‌ها برای ما مشکل ایجاد می‌کند، چه دلیلی دارد که وام بگیریم و پول قرض کنیم که می‌خواهیم ارکستر بیاوریم.

وی گفت: خانواده‌ها با آسان‌گیری ازدواج، شرایط زندگی را برای جوانان فراهم کنند و جوانان از ازدواج‌های خیابانی، اینترنتی و ازدواج‌های مجازی پرهیز کنند و با عقل سلیم و شناخت کامل از زوج خود تصمیم صحیح را برای زندگی آینده خود بگیرند.

این کارشناس مذهبی اضافه کرد: از پدر‌ها و مادر‌ها می‌خواهم که راه ازدواج جوانان را هموار سازند تا این سرمایه‌های نظام اسلامی گرفتار دام شیاطین نشوند.

آرامش؛ مهم‌ترین ثمره سبک زندگی اسلامی

حجت‎الاسلام مراد هادیان، از کارشناسان مذهبی لرستان نیز در گفت‌وگو با ایکنا، یکی‎از آفت‌های زندگی امروز را روزمرگی افراد دانست و افزود: ما باید درک درستی از مفهوم و هدف از آفرینش و زندگی در دنیا داشته باشیم تا دچار آفت روزمرگی که با آموزه‌های دین منافات دارد، نشویم.

وی با اشاره به این‌که یکی ‌از مهم‌ترین ثمرات سبک زندگی اسلامی آرامش است، اظهار کرد: خداوند متعال در سوره نساء هدف از آفرینش زن و مرد را ایجاد مودت و آرامش بیان می‎کند؛ لذا برای تحقق این مهم شایسته است که معیار زندگی ما بر پایه دستورات قرآن و عترت باشد.

هادیان ازدواج پیامبر اکرم(ص) با حضرت خدیجه(س) و زندگانی امام علی(ع) با حضرت فاطمه(س) و زندگی سایر علما را که به تأسی از این بزرگواران بنا شده را از الگوهای برتر خانواده‌های قرآنی برشمرد و اظهار کرد: طبق سفارشات دین اسلام و سیره اهل‌بیت(ع) گفتار و کردار و برخوردهای طرفین ازدواج باید مبنی بر احترام متقابل باشد، همچنین زن و مرد درک صحیحی از یکدیگر داشته و از مادی‌گرایی و توجه بیش از حد به ظواهر و تجملات دنیوی بپرهیزند.

این کارشناس مذهبی با بیان این‌که ازدواج و سبک زندگی دو مقوله مرتبط و تفکیک‌ناپذیر هستند، گفت: ازدواج اسلامی مقدمه‌ای برای تحقق سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی است.

وی با تأکید بر لزوم اهتمام متعادل و هم‌زمان به امور مادی و معنوی، اظهار کرد: دنیا و آخرت مکمل و لازم و ملزوم یکدیگرند، کمااینکه زندگی یک‌طرفه نیست و در دو بُعد مادی و معنوی جریان دارد و اتفاقاً عاملی که سبک زندگی اسلامی را از غربی متمایز می‎کند نیز همین است به‌نحوی که در زندگی غربی توجه محض به مادیات وجود دارد، ولی در سبک زندگی اسلامی مسائل مادی و معنوی با هم در زندگی لحاظ می‎شوند.

وی ادامه داد: وقتی زن و مرد در جامعه درک درست و متقابلی از یکدیگر نداشته باشند فضای خانواده نه تنها آرامش‎بخش نیست بلکه به عرصه‌ای برای نزاع و کشمکش‎ها تبدیل می‎شود که آسیب‎های روحی و روانی زیادی را به فرزندان وارد می‎کند و به تبع آن مدرسه، محیط و اجتماع ناآرام و ناسالمی خواهیم داشت و متاسفانه گاهی باید ریشه شرارت و خشونت‎های موجود در جامعه را در خانواده‎ها جست‌وجو کرد.

این مدرس حوزه و دانشگاه در رابطه‌با راهکارهای ترویج سبک زندگی اسلامی در جامعه، تصریح کرد: فراهم کردن کلاس‎های مشاوره زندگی قبل از ازدواج برای آموزش مهارت‎های زندگی مرتبط با دین و معنویت، حضور فعال جامعه روحانیت در عرصه‎های اجتماعی برای بیان مفاهیم دینی به عموم جامعه، اهتمام خانواده‎ها به تربیت اسلامی فرزندان و ورود عامل قدرتمند و تاثیرگذار رسانه خصوصاً صدا و سیما در نهادینه کردن فرهنگ قرآنی مبنی‌بر حقایق، نه اتکا به احساس، ازجمله راهکارهای ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی در جامعه است.

رسومات غیر ضروری و پُر هزینه مانع ترویج ازدواج آسان است