دانشگاه هنر اصفهان؛ از جایگاه برتر کشوری تا بی‌توجهی مسئولان شهری

به گزارش ایکنا از اصفهان، جمعی از دبیران، خبرنگاران و عکاسان خبرگزاری‌های ایسنا و ایکنا شعبه اصفهان به منظور آشنایی با ظرفیت‌های دانشگاه‌ هنر اصفهان از این دانشگاه بازدید کردند. این بازدید در قالب سه بخش‌ گفت‌وگو با هیئت‌رئیسه دانشگاه، گفت‌وگو با جمعی از دانشجویان و بازدید از بخش‌های آموزشی دانشگاه هنر برگزار شد.

در نشستی که به گفت‌وگو با هیئت‌رئیسه دانشگاه اختصاص داشت، ابتدا علیرضا خواجه احمد عطاری، رئیس دانشگاه هنر اصفهان ضمن اشاره به جایگاه برتر این دانشگاه در بین دانشگاه‌های هنر کشور، از تعامل نداشتن و کم‌توجهی مسئولان استانی به این مجموعه و دیده نشدن همه قابلیت‌های آن ابراز گلایه کرد.

زاهد شفیعی، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر و رئیس جهاددانشگاهی واحد اصفهان نیز که در این نشست حضور داشت، شهر‌ را مدیون دانشگاه هنر دانست و افزود: هر شهری فلسفه‌ای وجودی دارد و فلسفه وجودی شهر اصفهان بر مبنای هنر و فرهنگ است. قرار بر این بود که فرهنگ و هنر مبنای گفتمان توسعه این شهر باشد و هنگامی که در سال ۱۳۳۷، اولین طرح جامع شهر اصفهان تنظیم می‌شد، توسعه هنر و گسترش صنایع خلاق، مأموریت اصلی این شهر تعریف شد؛ اما متأسفانه این مأموریت در طی سال‌ها از یاد رفت، تغییر مسیر داد و به سمت توسعه صنعتی حرکت کرد.

در ادامه، بهنام افشاری، سردبیر خبرگزاری ایسنا منطقه اصفهان حفظ هویت فرهنگی شهر را یکی از دغدغه‌های اصلی مجموعه جهاددانشگاهی واحد اصفهان دانست و اضافه کرد: متأسفانه هویت فرهنگی اصفهان رو به زوال است و باید در این خصوص چاره‌اندیشی شود. در شهری که شاخص اصلی آن هنر و فرهنگ محسوب می‌شود، دانشگاه هنر باید در هرم اصلی تصمیم‌گیری‌های فرهنگی و هنری آن قرار گیرد.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به آمادگی رسانه‌های وابسته به جهاددانشگاهی برای جریان‌سازی مثبت رسانه‌ای در راستای احیای هویت فرهنگی اصفهان اشاره کرد و گفت: هویت فرهنگی این شهر شامل تاریخ، هنر، فرهنگ عمومی و خرده‌فرهنگ‌های آن است که با مسائلی همچون بحران آب، فرونشست زمین، آلودگی هوا، حاشیه‌نشینی و جمعیت تهدید می‌شود.

سردبیر خبرگزاری ایسنا از آمادگی این رسانه برای برگزاری دوره آموزشی ژورنالیسم هنر ویژه دانشجویان این دانشگاه و تعریف پروژه‌های رسانه‌ای در حوزه چالش‌ها و دغدغه‌های مشترک جهاددانشگاهی و دانشگاه هنر همچون نحوه تقابل اصفهان سنتی و اصفهان مدرن خبر داد و اظهار کرد: خبرگزاری ایسنا می‌تواند صدای دانشگاه‌های استان در جامعه باشد.

سپس محبوبه فرهنگ، دبیر خبرگزاری ایکنا در اصفهان به موضوع ترویج آموزه‌های قرآنی با ابزار هنر اشاره کرد و افزود: استفاده از ابزار هنر برای ترویج آموزه‌های دینی همواره به‌صورت کلی و کلیشه‌‌ای مطرح می‌شود؛ اما هیچ نظریه‌پردازی منسجم و عملیاتی در این خصوص صورت نگرفته است. آیا یکی از رسالت‌های دانشگاه هنر می‌تواند تعریف و تدوین نظام‌مند مباحث در این زمینه باشد؟

خواجه احمد عطاری در پاسخ گفت: یکی از رسالت‌های دانشگاه هنر، کتابت قرآن بوده که در دو حوزه خوشنویسی و تذهیب انجام می‌شود. کتابت و نگارگری دو حوزه هنری است که ارتباط مستقیم با آیات وحی دارد. آن هنگام که کاتبان وحی برای تزئین کتاب الهی به هنرمندان مراجعه کردند و خواستار ایجاد تزئیناتی عاری از نقوش انسان و حیوانات شدند، هنرمندان به این اندیشیدند که تزئینات قرآن باید همسو و هم‌راستا با هدف نزول آن باشد که همان تعالی انسان‌هاست. هنرمندان با رجوع به آیات قرآن دریافتند که خداوند در ترسیم نعمت‌ها و بهشت جاودان از درخت و نور بسیار یاد کرده‌ است؛ بنابراین از شجر به‌مثابه نماد رشد و تعالی و از شمسه به‌مثابه نمادی از نور در خلق آثار خود بهره جستند و همین نمادها مبانی هنر تذهیب را تشکیل داد.

امتیازات دانشگاه هنر اصفهان

در ادامه این نشست، مهرناز آزادی، معاون آموزشی دانشگاه هنر اصفهان با اشاره به رتبه نخست این دانشگاه در میان دانشگاه‌های هنر کشور و برخورداری آن از رشته‌های منحصربه‌فرد در مقاطع تحصیلی گوناگون بیان کرد: همین امتیازات سبب شده تا دانشجویان غیربومی این دانشگاه را در اولویت انتخاب‌های خود قرار دهند و حتی با درخواست پذیرش دانشجو از کشور‌های عراق، سوریه، لبنان و افغانستان روبرو باشیم. طبیعتاً این استقبال، دانشگاه هنر را با محدودیت‌های تأمین خوابگاه مواجه کرده‌ است.

وی مجهز بودن این دانشگاه به کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های پیشرفته و به‌روز و کسب مقام از سوی دانشجویان این دانشگاه در المپیادهای کشوری را از دیگر مزایا و افتخارات دانشگاه هنر اصفهان دانست و ادامه داد: یکی از معضلات دانشگاه، پراکندگی دانشکده‌های آن در سطح شهر است که سبب ایجاد مشکلاتی برای دانشجویان و مدرسان شده است.

نیلوفر ملک، معاون پژوهشی دانشگاه هنر اصفهان نیز شناخته شدن این دانشگاه را در وزارت علوم بسیار بیشتر از شناخت مسئولان شهری از این مجموعه دانست و از برجسته نبودن جایگاه دانشگاه هنر در مراکز اداری و تصمیم‌گیری شهری انتقاد کرد.

وی یکی از حوزه‌های فعالیت‌ معاونت پژوهشی این دانشگاه را دفتر ارتباط با صنعت، شهرداری، میراث فرهنگی و دیگر مؤسسات شهری دانست و ضمن اشاره به عقد قراردادهای پژوهشی این دانشگاه در سطح ملی و بین‌المللی ادامه داد: انتشارات این معاونت نیز با انتشار سه مجله علمی پژوهشی در رشته‌های معماری، مرمت و هنر و چاپ کتب تألیفی استادان به عرضه خدمت در این بخش می‌پردازد.

سپس سیدمحمدامین امامی، مدیر روابط بین‌الملل دانشگاه هنر اصفهان ضمن اشاره به مراودات این دانشگاه با دانشگاه فرایبورگ تا دوران قبل‌ از شیوع کرونا و دریافت حمایت‌های مالی، معنوی و دیپلماتیک از این دانشگاه، حجم فعالیت‌های دفتر روابط بین‌الملل را متأثر از سیاست‌های کلی کشور دانست و اظهار کرد: به‌دلیل همین تأثیرپذیری، پیش‌بینی و انجام فعالیت‌های درازمدت قدری پیچیده است؛ اما خوشبختانه دانشجویان بین‌المللی ما در تعامل بسیار خوبی با دفتر روابط بین‌الملل دانشگاه هستند و دانشگاه نیز از ظرفیت‌های بالقوه آنها همچون تسلط بر زبان‌های عربی و... استفاده می‌کند.

دانشگاهی کم‌برخوردار در شهری پربرخوردار

محمدتقی طغرایی، معاون اداری مالی دانشگاه هنر اصفهان نیز با بیان اینکه این مجموعه، دانشگاهی کم‌برخوردار در شهری پربرخوردار است، اضافه کرد: تلقی همگان از جایگاه دانشگاه هنر در شهر این است که این مجموعه به‌ سبب قرار گرفتن در شهر هنرپرور اصفهان، امکانات و جایگاه والایی دارد؛ اما مع‌الاسف این‌گونه نیست.

وی افزود: هم‌اکنون دانشگاه هنر اصفهان توانسته است با استفاده از منابع مالی محدود خود، ۱۸ ساختمان و ابنیه قدیمی را به‌ خوبی حفظ و حراست و اکثر بودجه عمرانی‌اش را صرف نگهداری از این آثار تاریخی کند. این دانشگاه از برترین دانشگاه‌های هنر در سطح کشور است و بعضی از دانشکده‌های آن از جمله دانشکده حفاظت و مرمت با حوزه علمی حفظ و مرمت کشور ایتالیا قابلیت رقابت دارد.

معاون اداری مالی دانشگاه هنر اصفهان ادامه داد: مشکلاتی که در تأمین نیازهای اولیه دانشجویان این دانشگاه وجود دارد، سبب می‌شود تا دانشگاه هنر به‌ جای اینکه تمام ظرفیت خود را برای رسالت وجودی‌اش یعنی تعالی، تجلی و اقتصاد هنر صرف کند، زمان و انرژی خود را برای رفع مشکلات سطح پایینی همچون تأمین خوابگاه و تغذیه دانشجویان به کار گیرد؛ برای نمونه در سفر سال گذشته رئیس‌جمهور به اصفهان حدود ۵۰۰ میلیارد به دانشگاه‌ها اختصاص داده شد که سهم دانشگاه هنر از این بودجه صفر بود.

برگزاری دوسالانه جایزه شهید بهروز مرادی

در ادامه نشست مژگان فضل‌الهی، مدیر امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه هنر اصفهان به این جمله از کتاب «عشق‌شناسی ملاصدرا» اشاره کرد که «در خلق هر اثر هنری، شهود زیبایی صورت می‌گیرد» و ادامه داد: امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه هنر از ۲۳ انجمن علمی در رشته‌های گوناگون، ۱۲ کانون فرهنگی هنری، هیئت هنری علی‌اکبر(ع) از هیئت‌های فعال و قدیمی شهر اصفهان، بسیج دانشجویی و انجمن خیریه‌ مهر تشکیل شده‌ است.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: در سال گذشته، بیش‌ از ۳۰۰ عنوان برنامه فرهنگی در دانشگاه هنر اصفهان اجرا شد و هم‌اکنون مهم‌ترین رویداد فرهنگی این دانشگاه، برگزاری دوسالانه جایزه شهید بهروز مرادی، تنها شهید دانشگاه هنر و خالق و طراح تابلوی «به خرمشهر خوش آمدید؛ جمعیت ۳۵ میلیون نفر» است که با همکاری منطقه آزاد اروند در سطح ملی و در بخش هنری شامل رشته‌های عکاسی، گرافیک، نقاشی و خوشنویسی و در بخش پژوهشی با موضوع هنر پایداری برگزار می‌شود و علاقه‌مندان تا ۱۲ اردیبهشت می‌توانند آثار خود را برای شرکت در این رویداد هنری ارسال کنند.

در پایان این نشست، خبرنگاران ایسنا و ایکنا سؤالات خود را درباره مسائل و معضلات فرهنگی و اجتماعی شهر و نقش دانشگاه هنر در بهبود و رفع آنها مطرح کردند و مسئولان این دانشگاه به بیان پاسخ پرداختند.

در دومین بخش این بازدید، نشستی با حضور جمعی از دانشجویان فعال دانشگاه هنر برگزار شد و آنها به بیان نظرات، دیدگاه‌ها و دغدغه‌های خود پرداختند. مسافت طولانی بین خوابگاه دختران و دانشگاه، نامناسب بودن مکان خوابگاه به‌دلیل قرار گرفتن در حاشیه شهر، در اختیار نداشتن فضای نمایشگاهی برای ارائه آثار هنری، دعوت نشدن برای حضور در پروژه‌های هنری سطح شهر، واگذار نشدن پروژه‌های مرمت آثار باستانی به متخصصان این دانشگاه، توجه نکردن مسئولان شهری به ظرفیت‌های دانشگاه هنر و...، مشکلاتی بود که در این نشست به آنها اشاره شد.

مدرسه فرانسوی‌ها

بخش عصرگاهی شامل بازدید از دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر اصفهان بود. در این بازدید، افسانه ناظری، رئیس دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر اصفهان با بیان اینکه قدمت ساختمان این دانشکده به دوره قاجار مربوط می‌شود، گفت: این بنا که به مدرسه‌ فرانسوی‌ها شهرت دارد، به دست میسیونرهای فرانسوی و برای اقامت دانش‌آموزان فرانسوی مقیم ایران در دو طبقه ساخته شده است. در کنار این مدرسه، کلیسایی کاتولیک نیز ساخته شد. معماری بنا آمیخته‌ای از معماری ایرانی و اروپایی است. ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که در دوران جنگ جهانی دوم، این مدرسه به مکانی برای اسکان مهاجران لهستانی تغییر کاربری داده بود.

وی به رشته‌های آموزشی موجود در این دانشکده اشاره کرد و افزود: چهار گروه آموزشی نقاشی، تصویرسازی، موسیقی و عکاسی در دانشکده هنرهای تجسمی فعالیت می‌کنند. البته در راستای اجرای طرح راهبردی پنح ساله، این دانشکده به‌ دنبال تأسیس دانشکده موسیقی به‌طور مستقل است. همچنین مجوز پذیرش دانشجو در مقطع دکترای هنرهای تجسمی از وزارتخانه اخذ شده و از اول مهر سال جاری شاهد حضور دانشجویان در این مقطع تحصیلی هستیم.

رئیس دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر اصفهان اصلی‌ترین مشکل این دانشکده را کمبود فضای فیزیکی بیان کرد و گفت: به‌دلیل کمبود فضا، طرح‌های راهبردی افزایش رشته‌ها با کندی پیش می‌رود. کمبود فضا سبب شده‌ تا بعضی از کارگاه‌های این دانشکده همچون کارگاه چاپ، نقاشی دیواری و... در مجموعه ایثار برگزار شود که تقریباً در حاشیه شهر قرار دارد. علاوه بر این، برخی از دانشجویان دانشکده در ساختمان‌های مجاور مشغول به تحصیل هستند. همچنین می‌توان به توجه محدود مسئولان شهری به دانشگاه هنر اشاره کرد.

حمیدرضا روحانی، معاون آموزشی و استادیار دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر اصفهان نیز در جریان این بازدید، توجه اندک جامعه به مقوله هنر را مشکلی ریشه‌دار دانست و تصریح کرد: در مدارس معمولاً زنگ هنر برای آموزش دروس دیگری همچون ریاضی، علوم و... استفاده می‌شود؛ زیرا نتایج و تأثیرات حوزه فرهنگ و هنر، با وجود تأثیراتی عمیق و اثرگذار بودن، بسیار زمان‌بر است و در درازمدت خود را نشان می‌دهد. اگر فضای حاکم بر جامعه، نگاهی نتیجه‌گرا و مقطعی داشته باشد، قطعاً راغب است تا به‌ جای سرمایه‌گذاری در حوزه فرهنگ و هنر به حوزه‌های زودبازده‌تری همچون کشاورزی، صنعت و... وارد شود.

وی به اهمیت و جایگاه مطلوب دانشگاه‌های هنر در سراسر دنیا اشاره کرد و گفت: در بعضی از شهرهای بزرگ جهان، شهرداران از طبقه هنرمندان انتخاب می‌شوند؛ چراکه بخش اعظمی از وظایف شهرداری‌ها در حوزه فرهنگ و هنر تعریف می‌شود؛ اما این درست خلاف فضای اجرایی در ایران است، چراکه سهم عمده وظایف شهرداران در کشور ما را پرداختن به امور عمرانی تشکیل می‌دهد و سهم اندکی از ظرفیت‌ها و منابع آنها صرف امور فرهنگی هنری می‌شود.

در پایان این بازدید، سردبیر خبرگزاری ایسنا منطقه اصفهان آمادگی رسانه‌های جهاددانشگاهی را در فراهم آوردن فرصت کارورزی برای دانشجویان رشته‌های عکاسی، فیلم‌سازی و... اعلام کرد.

الهه‌سادات بدیع‌زادگان