نتیجه تحقیقات حوزه به زبان حکمرانی تبدیل نشده است
معاون پژوهش حوزه علمیه قم با بیان اینکه چرا نتایج تحقیقات ما در حوزه علمیه در سطح جامعه دیده نمی‌شود و برای حل مسائل مفید نیست، گفت: نیازمند حلقه واسط پژوهشی هستیم تا بتواند یک پژوهش را به زبان حکمرانی تبدیل کند.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی؛ معاون پژوهش حوزه علمیه قم، 5 دی ماه در همایش تجلیل از پژوهشگران برتر مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه این مؤسسه میراث ارزشمند حضرت آیت‌الله مصباح یزدی است، گفت: امتداد تفکر و اندیشه ایشان مستمر و جاری است تا این نسل و نسل‌های آتی بتوانند از اندیشه ناب ایشان و آثارشان بهره ببرند.
وی افزود: سال‌ها است ما در پژوهش در مقام سیاستگذار خدمت عزیزان هستیم و این دغدغه در معاونت پژوهش حوزه وجود دارد که چرا نتایج تحقیقات ما در حوزه در سطح جامعه دیده نمی‌شود و برای حل مسائل مفید نیست.
مقیمی حاجی تصریح کرد: یک جواب این است که چون ما به حل مسائل مورد نیاز جامعه نمی‌پردازیم میان تحقیقات و نیازها فاصله وجود دارد؛ پاسخ دیگر اینکه تحقیقات در سطح بنیادین باقی می‌ماند و حلقه واسط برای اتصال آن به جامعه باید وجود داشته باشد تا در حصار مبانی باقی نماند لذا نقدهایی متوجه پژوهشگاه‌ها است که باید به حلقه‌های بنیادین توجه کنند و آن را از طریق حلقه‌های واسط به جامعه و مسائل آن پیوند بزنند.
معاون پژوهش حوزه گفت: عدم همراهی و همفکری حکمرانان با تحقیقات می‌تواند یکی از عللی باشد که میان تحقیقات بنیادی و نیازها فاصله ایجاد می‌کند ولی فرض بنده این است که حکمرانان علاقه‌مند به تحقیقات ما و همراه ما باشند زیرا با این فرض هم باز نتایج تحقیقات ما مورد استفاده نیست.
مقیمی حاجی اظهار کرد: فرض کنید در عرصه اجتماعی مطالعه‌ای میدانی و موردی در یک مطلب و مقوله داشتیم ولی پایان این تحقیق میدانی بیان یک سری عوامل و موانع در فلان آسیب است ولی آیا باز هم با این تحقیقات به بحث اثربخشی در جنبه عینیت و تحقق می‌رسیم؟ خیر زیرا نیازمند حلقه واسطه پژوهشی هستیم تا بتواند یک پژوهش را به زبان حکمرانی تبدیل کند.
وی افزود: نیازی نیست در هر مرکزی این حلقه واسطه وجود داشته باشد ولی مراکز بزرگ می‌توانند این حلقات را ایجاد کنند تا نتیجه پژوهش به زبان مدیریت و تقنین و آئین‌نامه درآید. زمانی پژوهشکده و پژوهشگاه نداشتیم ولی با تلاش عده‌ای این کار انجام شد و حالا نوبت به حلقات واسطه برای اتصال این تحقیقات به مدیریت و اجرای کشور است و باید در این مسیر از تجارب دیگر کشورها هم استفاده کنیم.
لزوم ایجاد حلقه واسط بی نتحقیقات و نیازهای جامعه
معاون پژوهش حوزه علمیه تصریح کرد: باور ما این است که چون دولتمردان به تحقیقات حوزه توجه نمی‌کنند تلاش‌ها به نتیجه عینی نمی‌رسد ولی این، همه واقعیت نیست و باید برای حلقه واسط، زیرساخت ایجاد کرده و آن را نهادینه کنیم؛ الان مقداری رها شده است و نهادسازی رسمی ندارد. حتی تلقی افراد از اندیشکده‌هایی که در حوزه داریم همان تلقی پژوهشکده است و فقط نام آن عوض شده است.
مقیمی حاجی بیان کرد: نمی‌شود از پژوهش‌های بنیادی خرده گرفت زیرا اگر این تحقیقات نباشد حلقه واسط چه چیزی را می‌خواهد به آئین‌نامه و قانون تبدیل کند و تحقیق را به خدمت مدیریت بگیرید لذا این تقسیم وظایف لازم است و این مؤسسه ظرفیت خوبی برای این کار دارد.
وی با تاکید بر اینکه باید عینیت‌بخشی را در حوزه به گفتمان تبدیل کنیم تا به بلوغ لازم برسد، اضافه کرد: باید مجوز اندیشکده با تعریف دقیق صادر شود در حالی که چنین چیزی هم‌اکنون وجود ندارد.
معاون پژوهش حوزه علمیه با طرح این مسئله که چه کنیم تا تبلیغ به معنایی که رهبر معظم انقلاب فرمودند تهاجمی و مؤثر باشد، گفت: چرا ما نمی‌توانیم برای اندیشه‌های رقیب در بیرون مرزها چالش و مسئله ایجاد کنیم. چگونه باید در عرصه گفتمان‌های رقیب حضور داشته باشیم و چالش برای آنان ایجاد کینم؛ باید برنامه و واحد و گروه در این زمینه داشته باشیم و بخشی از هزینه‌ها در اینجا صرف شود.
مقیمی حاجی گفت: برای این کار برنامه و مدیر و ابزار تعریف نکرده‌ایم و هزینه‌ها صرف پژوهش‌های جدید دیگری می‌شود در حالی که امروزه ورود به این عرصه ضرورت جدی دارد. حداقل کاری که برای انتقال تولیدات به عرصه بین‌المللی می‌توان انجام داد این است که چکیده مطالب به عربی و انگلیسی ترجمه شود ولی این هم امروز انجام نمی‌شود.
وی اضافه کرد: یک تحقیق با هزینه چند ده میلیونی انجام می‌شود ولی حتی مراکزی که بین‌المللی هستند حداقل ترجمه چکیده را به زبان‌های دیگر ندارند تا مخاطب بیرون از مرزها استفاده کند لذا خیلی از تولیدات در عرصه داخلی می‌ماند.
دغدغه مقام معظم رهبری
وی با بیان اینکه رهبر انقلاب دغدغه زیادی برای اثربخشی آثار دارند و در جلسه‌ای ابراز نگرانی کرده‌اند و مکررا در چند ماه اخیر این مسئله را فرمودند، ادامه داد: ایشان از علامه طباطبایی و شهید مطهری به عنوان الگو نام بردند که یک تنه خلأهای فکری زمان خود را پر کردند ولی امروز با نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم.
مقیمی حاجی اظهار کرد: ایشان از نگاه کسی که اشراف به جامعه دارد این نقد را دارند که چرا این همه تولیدات، اثربخشی لازم را ندارد و ما دست نیاز به سوی همه دراز می‌کنیم تا در این عرصه تامل شود و باید برای رفع این دغدغه جدی رهبری تلاش بیشتری داشته باشیم. از منظر رهبر انقلاب، مجموعه تحقیقات پژوهشگاه‌ها مفید و خوب و لازم است ولی در راستای میدان‌داری و جهت‌دهی به افکار عمومی نیست. این مسئله از نظر ایشان فوریت هم دارد و چندین بار در طول این چندماه بر این مسئله تاکید فرموده‌اند.
معاون پژوهش حوزه علمیه تصریح کرد: همکاری بین معاونت پژوهش حوزه و دبیرخانه تحقیقات مورد نیاز نظام در دو سال اخیر با رصد میدانی و نامه‌نگاری و کمک نخبگانی سبب شده است به مجموعه اولویت‌هایی رسیده‌ایم و مطالعات اجتماعی، رجال و هنر و ... اولویت‌های دانشی ما است همچنین در دبیرخانه تحقیقات مورد نیاز نظام 10 تا 20 کلان محور تحقیقات مورد نیاز جامعه بررسی و تدوین شد.
وی افزود: ما تمام مطالعات 20 سال اخیر 50 مرکز بین‌المللی را رصد کرده‌ایم تا ببینیم آنها روی چه موضوعی کار می‌کنند و این دبیرخانه هم به عنوان حلقه واسطه برای شتاب به پژوهش‌های مورد نیاز جامعه ایجاد شده است.
وی با بیان اینکه 30 قرارداد همکاری با مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) داریم، افزود: در دو سال اخیر، 4200 طرح ورودی با تاکید بر کاربردی و مورد نیازبودن جامعه داشته‌ایم که بیش از 3 هزار طرح بررسی تفصیلی شده است و تعدادی هم در دست اجرا هستند.
اجرای 272 طرح
همچنین حجت‌الاسلام والملسلمین مهدی ابوطالبی؛ معاون پژوهش مؤسسه امام خمینی(ره) در سخنانی با بیان اینکه در یک سال اخیر 151 طرح پایان یافته در دست انتشار قرار دارد، گفت: 272 طرح در حال اجرا داریم، 103 کتاب منتشر شده چاپ اول داشته‌ایم و 65 نشست و 66 کرسی ترویجی و 15 همایش برگزار شده است.
ابوطالبی تصریح کرد: 12 نشریه علمی پژوهشی داریم که 6 نشریه، علمی ترویجی و یک نشریه هم به زبان انگلیسی است؛ 10 کارگروه کارشان تمام شده و 7 کارگروه فعال و دو کارگروه تازه تاسیس داریم.
وی با تاکید بر تحقیقات کاربردی گفت: اصرار ما در فعالیت‌های پژوهشی آینده بر این است که 50 درصد کارهای تحقیقاتی حتما باید کاربردی باشد و در راستای تبدیل نتایج پژوهش‌ها به سندهای اجرایی هم هم در حال فعالیت و برگزاری جلسات هستیم.
یادآور می‌شود، در خاتمه این مراسم در سه رده پژوهشگران برتر، شایسته تقدیر و شایسته تحسین از استادان تجلیل شد.
انتهای پیام
