«معجزه قرن» رادیو قرآن برترین مستندپرتره جشنواره «پژواک» شد + صوت

آئین اختتامیه دومین جشنواره ملی مستند رادیویی «پژواک» با هدف شناسایی و معرفی استعدادهای حوزه مستند با شعار «صدای واقعیت، پژواک حقیقت» و احیای ساختار مستند در برنامه‌های رادیویی روز گذشته، 18 اردیبهشت‌ماه در سالن همایش‌های سازمان صدا و سیما برگزار شد. در بخش مستند پرتره، تندیس بهترین مستند به فاطمه قاسم‌آبادی از رادیو قرآن اختصاص یافت.

فاطمه قاسم‌آبادی، متولد 1360 دارای مدرک کارشناسی ارشد الهیات علوم قرآن و حدیث است و طی یک سال و نیم به صورت فشرده در مؤسسه قرآن‌پژوهان به درجه حفظ کل قرآن نائل شده است. در ادامه گفت‌وگوی خبرنگار ایکنا را با این مستندساز می‌خوانید؛

ایکنا ـ درباره سابقه فعالیت خود با شبکه رادیویی قرآن بگویید.

حدود 12 سال است که در عناوین مختلف شغلی‌ با رادیو قرآن همکاری دارم. کارم را با عنوان هماهنگی آغاز کردم و سال‌ها دستیار تهیه‌کنندگان با تجربه رادیو قرآن بودم و پس از چند سالی پا به عرصه تهیه‌کنندگی گذاشتم. در حال حاضر کار ارزیابی را همزمان با تهیه‌کنندگی انجام می‌دهم.

ایکنا ـ انگیزه‌تان برای ورود به عرصه مستند‌سازی چه بود؟

یکی از ساختارهایی که کمتر در شبکه‌های رادیویی به ویژه رادیو قرآن به آن توجه می‌شود، مستندسازی بود. حدود دو سالی است که به ساختار مستند در معاونت صدا توجه می‌شود و برگزاری جشنواره پژواک در این راستاست. سال گذشته آشنایی با مستندسازی بسیار جدی و گسترده نبود، اما امسال با وجود برگزاری دوره‌ها و کلاس‌های آموزشی جشنواره پژواک برای مستندسازان، هم شناخت عوامل و هم فعالیت در این زمینه بیشتر شد، به طوری که بسته ویژه برای مستند دیده شد.

ایکنا ـ درباره محتوای دو مستند «معجزه قرن» و «تنها در میانه» که به جشنواره ارسال کردید، توضیح دهید.

مستند معجزه قرآن برگرفته از زندگی کربلایی کاظم ساروقی بود که سال گذشته تولید شد. ایشان کشاورززاده بی‌سوادی بود که به انجام واجبات الهی، به ویژه پرداخت زکات اهمیت می‌داد و مورد عنایت حضرت حق قرار می‌گیرد به طوری که بنابر نقلی شبی که از کنار آستان امامزاده ساروق رد می‌شود، دو جوان را می‌بیند که از او می‌خواهند، کتیبه‌های امامزاده را بخواند. ایشان می‌گوید دوست دارم قرآن بخوانم، اما سواد ندارم و آقایان به او می‌گویند: بخوان، می‌تواند و از آن به بعد ایشان حافظ کل قرآن می‌شود.

این معجزه از سوی علمای بزرگ معاصر همچون علامه طباطبایی(ره)، امام خمینی(ره)، آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، آیات عظام مکارم شیرازی، طباطبایی بروجردی، سیداحمد خوانساری، سیدمحمدهادی میلانی، عبدالحسین دستغیب و سبحانی مورد آزمون قرار می‌گیرد و بر همین مبنا که ایشان اذعان داشتند به معجزه بودن وی، اسم اثر معجزه قرن گذاشته شد.

اما درباره مستند دوم باید بگویم، تب و تاب جشنواره در بخش‌های مختلف من را به دنبال سوژه‌های دیگر برد و چون رسالت و محوریت فعالیت در رادیو قرآن مشخص است و از سوی دیگر بخش ویژه جشنواره به عنوان شهدای امنیت، این موضوع به ذهنم رسید که روایت شهادت شهید روح الله عجمیان را کار کنم. هم ادای دینی باشد به جوانانی که مثل شهید عجمیان مظلومانه به شهادت رسیدند و هم بخشی که جاهلانه و ندانسته تحت رسانه‌های غربی این اتفاقات را در کشور رقم زدند. روایت را از قول قاتلان از روز 12 آبان 1401 ارائه کردم.

ایکنا ـ هر دو اثر حائز رتبه شد؟

خیر، هر دو اثر به مرحله فینال راه پیدا کرد و نامزد دریافت جایزه شد، اما «تنها در میانه» از کسب جایزه جاماند و مستند «معجزه قرن» منتخب بخش پرتره شد.

دریافت مستند صوتی «معجزه قرن»

ایکنا ـ مستندسازی آن هم صرفا به صورت صوتی چه ویژگی‌هایی دارد؟

تجربه آنچنانی در این زمینه نداشتم، اما باید بدانیم مستند، روایت حقیقت است. حقیقت را روایت کردن شاید کار سختی نباشد، اما برای اینکه اثرگذار و جذاب باشد، باید نگاه هنرمندانه‌ای داشته باشیم و روایت را به شکلی بگوییم که به دل بنشیند. مخصوصا به صورت صوتی سخت است. تلویزیون قابلیت تصویر دارد و مواردی که نمی‌شود در کلام آورد در تصویر ارائه می‌دهد، اما در صدا این کار پیچیده‌تر و سخت‌تر است و باید دقیق‌تر به این امر توجه داشته باشیم، یعنی طوری این مستند را روایت و از ابزاری استفاده کنیم که آن مستند برای شنونده قابل لمس‌تر باشد و هنگامی که آن روایت را می‌شنود باید بتواند در ذهن خود به خوبی بازسازی کند.

همچنین مستندسازی بر پایه پژوهش است و تا پژوهش و طرح مستند درباره موضوعی نباشد، قطعاً به نتیجه نمی‌رسد، باید ابعاد مختلف یک داستان با توجه به موضوع مستند کاملا مورد بررسی قرار گرفته و صرفاً هم بر پایه حقیقت باشد.

ایکنا ـ آیا درصدد تهیه مستند دیگری هستید؟

در حال حاضر کار خاصی ندارم، اما به فکر این هستم که سوژه‌های دیگری را پیدا کنم تا بتوانم برای حضور در جشنواره آینده پژواک مستندی را ارائه دهم تا افتخاری دیگر بر افتخارات رادیو قرآن بیفزایم.