نگاهی به چرایی کاهش تمایل به فرزندآوری در ایران
در سال‌های گذشته تمایل به فرزندآوری در جامعه کاهش محسوس و نگران‌کننده‌ای داشته است و هر وقت صحبت از فرزندآوری در میان زوجین می‌شود دلایل زیادی برای تصمیم خود می‌آورند.
از گذشته‌های دور خانواده‌های ایرانی باور داشتند فرزند شیرینی زندگی و میوه عشق زن و مرد است که با آمدنش شادی و خوشحالی و فرصت تجربه یک حس بی‌نظیر و تکرارنشدنی یعنی حس پدری و مادری را برای والدین به ارمغان می‌آورد. اما در سال‌های اخیر تمایل به فرزندآوری در جامعه کاهش محسوس و نگران‌کننده‌ای داشته است و هر وقت صحبت از فرزندآوری در میان زوجین می‌شود، می‌گویند تصمیم گرفته‌اند بچه‌دار نشوند، دلایل زیادی هم برای تصمیم خود می‌آورند. اما دلیل اصلی این کاهش تمایل به فرزندآوری در چیست؟ برای یافتن پاسخ این سؤال خبرنگار ایکنای آذربایجان غربی، گفت‌وگویی با رضا حسینی، متخصص روانشناسی داشته است که در ادامه می‌خوانید:
ایکنا ـ آیا مشکل اقتصادی مهم‌ترین مانع بر سر راه فرزندآوری است؟
در حال حاضر اغلب زوج‌های در سن باروری می‌گویند شما مشکلات اقتصادی را حل کنید تا ما صاحب فرزند شویم، در حالی که این دیدگاه نادرست است چرا که براساس تحقیقات انجام شده در سطح کشور در شهرهای ثروتمند تعداد فرزندان بسیار کمتر از شهرهای فقیر است. حتی در صورتی که مشکلات اقتصادی در کشور وجود نداشته باشد عده‌ای تمایل به فرزندآوری نخواهند داشت چرا که این موضوع به تفکر غلط خانواده‌ها در این ارتباط برمی‌گردد که از الگوگیری نادرست از یک زندگی غربی گرفته شده است.
در کشوری مثل سوئد که یکی از کشورهای ثروتمند و با درآمد بالا محسوب می‌شود حتی دولت با اجرای برنامه‌های مشوق افزایش جمعیت نیز موفق نشده تا جمعیت این کشور را افزایش دهد، در نتیجه مجبور به پذیرش مهاجر برای تأمین نیروی کار شده‌اند.
ایکنا ـ چرا در تفکر غربی فرزندآوری اهمیت چندانی ندارد؟
در تفکر غربی رفاه بیشتر، پول بیشتر و لذت بیشتر حاکم است که داشتن فرزند در این تفکر جایگاهی ندارد اما چون انسان به‌صورت فطری به داشتن فرزند تمایل دارد در کشورهای غربی برای پاسخ به این نیاز فطری نیز تک‌فرزندی را تبلیغ می‌کنند که با تحقیقات انجام شده مشخص شده است که پیامدهای تک‌فرزندی به مراتب کمتر از نداشتن فرزند نیست.
ایکنا ـ لطفاً به پیامدهای تک‌فرزندی هم اشاره‌ای داشته باشید.
در تحقیقات انجام شده در کشورهای غربی مشخص شد کودکان تک‌فرزند در ارتباط با دیگران دچار مشکل بوده و نمی‌توانند به‌راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند و آزمایشات علمی در این ارتباط نشان داد که لوب گیج‌گاهی این کوکان به حد کافی رشد نکرده است. برای همین منظور در این کشورها سعی می‌کنند بچه‌های یتیم را برای سرپرستی به خانواده‌های دارای فرزند واگذار کنند تا آنها بتوانند با کودکان دیگر ارتباط برقرار کرده و به خوبی رشد کنند.
متأسفانه در ایران این موضوع برعکس بوده و فرزندان یتیم به خانواده‌هایی واگذار می‌شوند که توانایی داشتن فرزند را ندارند.
تک‌فرزندی سلامت جسمی و اعصاب فرزند را زیر سؤال می‌برد و در تربیت فرزندان لازم است که آنها هم‌بازی یا خواهر و برادر داشته باشند تا بتوانند فردی مسئولیت‌پذیر به بار آیند، متأسفانه امروزه مشاهده می‌شود تک‌فرزندانی که با امکانات رفاهی بزرگی می‌شود در آینده فردی بی‌مسئولیت بوده و حتی از عهده انجام کارهاش شخصی خود برنمی‌آیند.
ایکنا ـ به نظر شما دلیل اصلی عدم تمایل خانواده‌ها به فرزندآوری چیست؟
امروزه متأسفانه این سبک زندگی و تفکر غلط در بین خانواده‌های ایران رخنه کرده است که هرکسی فرزند کمتر داشته باشد باکلاس محسوب می‌شود، در حالی که ما خودمان اغلب در خانواده‌های با تعداد فرزند بیشتری بزرگ شده‌ایم و سؤال از این افراد این است که مگر خانواده‌های پرجمعیت ما در گذشته بی‌کلاس بودند؟ بهترین خاطرات امروزی نسل دهه ۶۰ و ماقبل برمی‌گردد به همان زمانی که با خواهر و برادرهای خود هم‌بازی بوده و تمام روز را با همدیگر سپری می‌کردیم که این بازی‌ها و دوستی‌ها نیز موجب تقویت سلامت روانی خانواده‌ها شده و اجتماعی شدن فرزندان می‌شد.
همچنین باید اشاره کرد امروزه یکی دیگر از اصلی‌ترین موانع در کاهش فرزندآوری تنزل دادن نقش مادری در جامعه است و زنان برای انجام فعالیت اجتماعی و ... چنان گاردی را در برابر نقش مادری می‌گیرند که حذف این نقش رفته رفته در جامعه آغاز می‌شود.
ایکنا ـ پیامد افزایش سن جمعیت یک کشور چیست؟
کاهش جمعیت حتی برای کسانی که ادعا دارند مشکل اقتصادی مانع از فرزندآوری بوده یک تهدید در آینده محسوب می‌شود چراکه کاهش جمعیت در آینده مشکلات اقتصادی را در کشور تشدید کرده و جمعیت سال خورده شده و و توان کار کردن و درآمدزایی را نخواهد داشت.
پیامد دیگر کاهش جمعیت ناامنی است که اتفاق کمی نیست و دشمن با تمام بغض و کینه خود از ایران پروژه کاهش جمعیت را از سال‌ها پیش در کشور پیاده کرده است.
ایکنا ـ چرا باید خانواده‌ها صاحب فرزند بیشتری شوند؟
جاودانگی یکی از آرزوهای بشر از دیرباز بوده است، یکی از بسترهای لازم برای جاودانگی، تربیت نسل صالح است که فرزند صالح نیز این جاودانگی را تداوم می‌بخشد. همچنین در خانواده‌های پرجمعیت رشد شخصیتی فرزند و خانواده تکمیل می‌شود اگر در احادیث گفته می‌شود: «بهشت زیر پای مادر است» دلیل آن این است یک زن تا زمانی که مادر نشود به آن تکامل نمی‌رسد.
همچنین در خانواده‌های پرجمعیت فرزندان از همان کودکی یاد می‌گیرند که اسباب‌بازی، غذا و خوردنی‌ها و لباس‌های خود را با خواهر و برادران‌شان تقسیم کنند و این روحیه تعاون، برابری، ایثارگری، مهربانی و اجتماعی بودن را در فرزندان تقویت می‌کند.
و در یک کلام باید گفت تا زمانی که یک فرد رفاه و راحتی را با دیگران تقسیم نکند معنای زندگی و اجتماعی شدن را نخواهد چشید و مزیت دیگر پرجمعیت بودن خانواده شادی و شادکامی بوده که این امر در خانواده‌های پرجمعیت بیشتر است و فرزند شادی را به ارمغان می‌آورد و مشکلات خانواده با به دنیا آمدن فرزند حل می‌شود.
گفت‌وگو: سمیرا محمدی
انتهای پیام
