امام رضا(ع) در تمامی ابعاد زندگی خود تجلی اخلاق الهی بود
گروه معارف ــ عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی گفت: امام رضا(ع) در تمامی ابعاد زندگی خود به‌گونه‌ای رفتار می‌کرد که می‌توان گفت ایشان تجلی اخلاق الهی بودند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدعلی سجادی‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، اظهار کرد: اگر بخواهیم اخلاق را تعریف کنیم، باید بگوییم که یکی از این تعریفات علمی همواره عملی است که انسان بر هوای نفس خود مسلط باشد و بتواند آن را نظارت کند و براساس آموزه‌هایی که در قرآن برای ما سفارش شده نیز هدف بعثت انبیا(ع) هم تهذیب و خودسازی است.
وی بیان کرد: در این راستا نیز همانطور که پیامبر(ص) فرمودند «من آمدم تا مکارم اخلاق را میان مردم تکمیل کنم»، می‌توان دریافت که ائمه(ع) نیز در رفتار، گفتار، عمل، زندگی و ارتباط با دیگران در این راستا در حرکت بودند و نسبت به این امر مهم نیز تأکید داشته‌اند.
سجادی‌زاده تصریح کرد: هنگامیکه اخلاق علمی، عملی شود و براساس آن، انسان نیز خود را نظارت کند و بنا به دستورات ائمه(ع) و همچنین امام رضا(ع) در سخنان، سیره و رفتار خود با دیگران تأکید داشته‌اند، عمل کند، در آن هنگام است که می‌تواند در این راستا حرکت کند و سفارشات این بزرگواران را مورد توجه قرار دهد.
وی گفت: در این میان یکی از موارد اخلاقی که در رفتار و عمل امام رضا(ع) بسیار قابل ملموس بوده و می‌توان به تواضع و فروتنی در برخورد با دیگران و بیانات ایشان که مثال‌زدنی است، اشاره کرد. تواضع و فروتنی ایشان به‌گونه‌ای است که این امام بزرگوار در هنگام صرف غذا خدمتگزاران خانه خود را بر سر سفره دعوت می‌کردند و با آن‌ها غذا را صرف می‌کردند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی اظهار کرد: امام رضا(ع) همواره بر این باور بودند که رفتار مردم با یکدیگر باید گونهای باشد که انتظار همان رفتار را از طرف مقابل خود دارند، همچنین ایشان نیز همیشه بر این امر تأکید داشتند که انسان باید جایگاه خود را بشناسد و خود را باور داشته باشد، اما این در حالی است که امروزه یکی از مشکلاتی که با آن مواجه هستیم این است که انسان قدر خود را نمی‌داند.
سجادی‌زاده عنوان کرد: امام رضا(ع) به‌گونه‌ای رفتار می‌کرد که اگر از فردی رفتار ناپسندی سر می‌زد در مقابل، جواب او را با خوبی و پسندیده می‌دادند، هیچگاه از خواسته مردم خسته نمی‌شدند و از اینکه فردی از ایشان چیزی را طلب می‌کرد ناراحت نمی‌شدند، همیشه ذلت در راه خدا را بر عزت در راه غیر خدا را ترجیح می‌دادند، گمنامی را بیشتر از شهرت و همیشه دیگران را از خود برتر می‌دانستند.
وی ادامه داد: این در حالی است که امام رضا(ع) در مرحله دهم عقل کامل نیز سفارش می‌کنند که رفتار انسان در برخورد با دیگران باید به‌گونه‌ای باشد که هیچگاه خود را برتر از دیگران نداند، از این رو می‌توان اینگونه بیان کرد که امام رضا(ع) در ابعاد مختلف زندگی، رفتار، سخن و عمل خود تجلی اخلاق الهی بودند.
ضعف اخلاقی برخی از مدیران؛ دلیل نابسامانی جامعه
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی گفت: همواره یکی از عوامل مهم نابسامانی‌هایی که امروزه شاهد آن هستیم، ضعف برخی از نکات اخلاقی بین مردم، مدیران و مسئولان جامعه ما است؛ چرا که اخلاق یکی از عواملی است که ما در همه زمان‌ها نیاز به تذکر، یادآوری، دیدن و شنیدن آن هستیم. این در حالی است که در نکات تربیتی، آموزش و پرورش و دانشگاه نیز این مقوله مهم تا حدودی کم‌رنگ و توجه به این مهم که به‌صورت عمومی است، باید تخصصی‌تر شود.
سجادی‌زاده بیان کرد: در واقع برخی از مسئولان، مدیران و حتی مردم با وظیفه اخلاقی خود آشنایی کافی ندارند و این عدم آشنایی عدم رعایت آن از سوی مردم را به‌دنبال دارد که همین امر هم باعث فروپاشیدن جامعه می‌شود.
وی با اشاره به اینکه برخی از افراد امروزه بر این باور هستند شاید مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه مانع از این می‌شود که مردم بتوانند مقوله اخلاق را رعایت کنند، اظهار کرد: در واقع این موضوع را نمی‌توان فقر اقتصادی دانست، بلکه آن را باید یک فقر فرهنگی و ضعف تربیتی دانست؛ چرا که اگر انسان در نهایت فقر هم باشد اگر اخلاق در وجود او درونی و به آن اعتقاد داشته باشد مسائل و مشکلاتی که با آن مواجه می‌شود مانع از این نخواهد شد که اخلاق را از زندگی خود حذف کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی ادامه داد: از این رو آن فرد نمی‌تواند نسبت به اخلاق بی‌توجه باشد و او می‌داند که اخلاق می‌تواند بر زندگی او تأثیرات قابل توجهی را داشته باشد که از جمله این تأثیرات افزایش روزی او خواهد بود.
سجادی‌زاده افزود: اگر با این کارها برای یکدیگر مشکلاتی را ایجاد نماییم و وظیفه خود را نسبت به اخلاق به درستی انجام ندهیم و همگی مشکلات اقتصادی را در این زمینه بهانه کنیم، در نهایت نابودی جامعه را شاهد خواهیم بود.
نقش اخلاق در پیشرفت انسان
وی بیان کرد: بنابراین باید گفت که اخلاق نقش مهمی را چه در جهت پیشرفت و چه در جهت عدم پیشرفت، ایفا می‌کند و اولیای خدا نیز به دلیل اینکه ما انسان‌ها را به سمت پیشرفت و کمال دعوت می‌کنند، هم در گفتار و عمل خود در راستای سعادت‌بخشی مردم، مسائل اخلاقی را به‌صورت جدی رعایت می‌کردند و وظیفه ما مسلمانان نیز در مقابل این تأکیدات این است که باید این امور را رعایت کنیم و امید است که با این کار خود پیروان خوبی برای اولیای خدا باشیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی گفت: اگر مردم براساس اصول اخلاق قرآنی و سیره ائمه(ع) رفتار کنند و رفتار مدیران نیز بر این اساس باشد و به نوعی خود را مدیر مردم بدانند و دیگران را برتر از خود بدانند قطعاً در این صورت می‌توان اخلاق پسندیده و همان اخلاقی که ائمه(ع) نسبت به آن توجه و تأکید داشته‌اند را شاهد خواهیم بود.
انتهای پیام
