رعایت زهد و تقوا، کار و تلاش و دوری از طمعورزی، مخالفت با هوای نفس از عوامل آزادگی بهشمار میروند که اینگونه امام علی(ع) به آنها اشاره کرده است.
1- «هر کس به دنیا پشت کند و به آن بیرغبت باشد، نفس خویش را آزاد کرده و پروردگار خود را راضی و خوشنود ساخته است».(غررالحکم)
2 - «همانا پرهیزگاری و تقوای الهی کلید هر در بسته و ذخیرهای برای روز بازگشت و رستاخیز و عامل آزادگی و هرگونه بردگی و نجات از هرگونه هلاکت است».(نهجالبلاغه، خطبه 230)
3 - «طمعکاری، بندگی دائمی و همیشگی است؛ زیرا صاحب طمع همیشه خود را بهمنزله بنده کسانی قرار میدهد که از ایشان طمع دارد». (نهجالبلاغه، حکمت 180)
4 - «از هر کسی که خواهی بینیاز باش تا همانند او باشی و احسان کن به هر کس که خواهی تا امیر او باشی».(شیخ مفید، الارشاد، ج 1، ص 303) زیرا هر کس که حاجتی به کسی داشته باشد و برای آن تملق و فروتنی کند مانند کسی است که اسیر او باشد و در بند او افتد.
بنابراین، انسانها اگرچه در پرستش و بندگی آزاد هستند لکن بندگی غیر خداوند متعال عین اسارت و بردگی است. از نظر اسلام آزادی تنها در بندگی خداوند حاصل است و تن دادن به گناه و شهوات، عین اسارت و بردگی است.
در برخی روایات اسلامی حریت و آزادگی انسان منوط به ترک شهوت قلمداد شده و بندگی شهوت را بدترین و شدیدترین نوع بردگی و ضدآزادی دانستهاند، چنانکه امیرمؤمنان علی(ع) در وصیتش به امام حسین(ع) در این رابطه میفرماید: «هر کس خواهشهای نفسانی را فروگذارد، آزادمرد است». (بحارالانوار، ج 74، ص 237)؛ چراکه بندگی شهوت باعث خواری در آخرت میشود، به خلاف این بندگی مملوک است.
امام علی(ع) همچنین در روایت دیگری میفرماید: «بنده شهوت و خواهشهای نفسانی اسیری است که اسارتش دائمی است و از آن خلاصی نمییابد». (غررالحکم، ح 4701)
انتهای پیام