جواد منصوری، کارشناس مسائل سیاسی و سفیر پیشین ایران در چین و پاکستان، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا درباره ضرورت جوانگرایی در مدیریت کشور و مطالبه این مسئله از سوی عالیترین مقام نظام در بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان یکی از راهکارهای حل مشکلات پیش رو گفت: ایجاد تحولات اساسی نیازمند تصمیمات و سیاستهای سنجیده و متناسب با واقعیتها و اهداف است و ممکن است برای ایجاد یک تحول چند اقدام ضروری به شکل همزمان انجام شود به گونهای که اگر یکی از این اقدامات انجام نشود تحول مدنظر محقق نشود.
دو نکته در مقوله جوانگرایی که نباید از آن غفلت کرد
وی اظهار کرد: بنابراین تصور اینکه برای تغییر و بهبود شرایط تنها با یکی دو اقدام و بدون شناخت دقیق واقعیتها و ریشهها و علل مشکلات و فقدان مطالعه و تحقیق برای برونرفت از مشکلات موجود میتوان تحول اساسی در کشور ایجاد کرد اشتباهی بزرگ است.
منصوری اظهار کرد: برای خروج از مشکلات فعلی کشور اولین قدم آن است که ابعاد وضعیت موجود به طور دقیق شناخته شود، دوم اینکه علل و ریشه این وضعیت موجود شناسایی شده و سوم اینکه راههای حل مشکلات براساس درک واقعیتها و ریشههای آن واکاوی شده در قالب راهکارهای اجرایی درآید.
این کارشناس مسائل سیاسی بیان کرد: قطعاً یکی از عوامل تحول و تحرک در هر سازمان و نظامی، وجود نیروهای توانا، پرانرژی و باانگیزه بالاست که غالباً این خصلتها در جوانان مشاهده میشود، زیرا جوانان به دلیل داشتن انرژی بالا هم انگیزه فراوانی برای تحول دارند و هم اینکه آینده متفاوتی را نسبت به نسل قدیمیتر مد نظر دارند. به طور قطع این مقوله یکی از عوامل اصلی تحول بنیادین است.
وی با بیان اینکه در مسئله جوانگرایی نباید از دو نکته غافل شد، گفت: اولین مسئله، سن است. در عین اینکه معیار جوانگرایی نباید محدود و منحصر به سن شود، از طرف دیگر ممکن است یک مجتهد چهل ساله جوان باشد، در حالی که یک ورزشکار سی ساله پیر باشد. لذا باید حوزههای مدنظر برای جوانگرایی تفکیک شده تا جوانی براساس شاخصهای آن حوزه تعریف شود. دوم اینکه در کنار این اقدام، باید اتفاقات دیگری به طور همزمان بیفتد و الا به صرف جوانگرایی مشکلات کشور حل نمیشود و گاهی این افراط و تفریطها مشکلات را بیشتر میکند.
حل مشکلات کشور را نباید به جوانگرایی منحصر کرد
اولین فرمانده سپاه افزود: متأسفانه مسائلی که کمتر به آن توجه شده ریشهها و علل اصلی وضعیت موجود کشور است. برای نمونه معضل قانونگریزی در وضعیت فعلی کشور تأثیرگذار بوده یا خیر؟ اگر تأثیرگذار بوده آیا جوانگرایی راهکار حل این مشکل است؟ ضعف روحیه کار جمعی در مشکلات امروز کشور نقش داشته یا خیر؟ اگر بوده برای حل آن چه اقداماتی میتوان انجام داد؟ بر این اساس در تحلیلها و راهکارهایی که ارائه میشود باید ابعاد مختلف قضایا دیده شده و راه حلهای متناسب و متوازن تعریف شود.
منصوری یادآور شد: از این جهت یک راه حل منحصربهفرد و هرچند ضروری، نمیتواند به تنهایی تحولآفرین باشد. براین مبنا جوانگرایی نیز نمیتواند تنها راه حل آسیبها و معضلات امروز کشور باشد. از سوی دیگر اجرای طرحها و برنامههای تحولآفرین بدون شناخت علل وضعیت موجود، درصد عدم موفقیت را بالاتر میبرد، زیرا این اقدامات بدون برطرف کردن ریشههای معضلات بوده است. در واقع به موازات جوانگرایی، معضلات دیگری همچون قانونگریزی، فردگرایی، تنبلی و ... نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.
سفیر اسبق ایران در چین و پاکستان بیان کرد: اگر در بیانیه گام دوم دقت کنید مشاهده میکنید که رهبر معظم انقلاب مسائل را چندبعدی دیدهاند و جوانگرایی یکی از این ابعاد و محورهاست و در کنار آن نظام آموزشی و علمی نقش بالایی در ایجاد تحولات آتی کشور دارد؛ اما آیا نظام آموزشی کشور متناسب با نظام اعتقادی و ارزشی است؟ اگر این دو تناسبی با هم ندارند قطعاً باید نظام آموزشی اصلاح شود چون اگر این اصلاح انجام نشود آن تحول اساسی رخ نخواهد داد.
نقش مهم بسیج در کادرسازی
وی با تأکید بر اینکه تا تحول جدی در نظام آموزشی اتفاق نیفتد نمیتوان به تربیت مدیران تحولآفرین در آینده امیدوار بود، گفت: همچنین برنامهها و محتوای نظام آموزشی حوزههای علمیه نیازمند تغییر به تناسب شرایط روز است تا اساتید، روحانیون، مبلغان و محققان با کیفیتهای متناسب با شرایط روز تربیت شوند و از این منظر مسئولیت حوزههای علمیه سنگین است.
منصوری اظهار کرد: البته بسیج به منزله یک سازمان تشکلدهنده به نیروهای دانشآموزی، دانشجویی و جوان کشور و تربیت آنها، در زمینه کادرسازی نقشآفرین است و به عقیده من نقش بسیج به عنوان یک نیروی مردمی انقلابی بسیار تعیینکننده است. علاوه بر این موارد، در دانشگاهها باید تغییر وضعیت موجود جدی گرفته شود. دانشگاههای فعلی ما با استانداردها و تراز نظام اسلامی فاصله دارند. وقتی جوان ما در دانشگاه تقریباً با روشهای التقاطی و سکولاریستی تربیت میشود نمیتوانید از او انتظار داشته باشید خدمتگزار نظام اسلامی باشد.
نظام آموزشی کشور نظام «آب و نان» است
منصوری درباره اینکه با این اوصاف راهکارهای کوتاهمدت نمیتواند به تحول جدی منجر شود، گفت: راهکارهای ضربتی و کوتاهمدت در صورت اجرا هر چند برخی مشکلات را رفع میکنند اما نمیتوانند به تحول بنیادی و پایدار منجر شود. وقتی نظام آموزشی کشور نظام «آب و نان» است تحصیلکردگان این نظام هم به دنبال آب و نان و منافع شخصی میروند و خدمت به مردم و اسلام را دنبال نخواهند کرد و خروجیهای این نظام در پی این هستند که در کجا چه سمتی با چه میزان حقوق و مزایایی وجود دارد تا آن را به دست بیاورند. به طور طبیعی با این نظام آموزشی نمیتوان جوانی را تربیت کرد که خدمتگزار مستضعفان و محرومان باشند.
این کارشناس مسائل سیاسی با تأکید براینکه نظام آموزشی ما یک نظام مادی و رفاهطلب است، گفت: چنین نظامی نه تنها نمیتواند پایهگذار تحولات اساسی در کشور باشد، بلکه خود یکی از علل اصلی وضعیت امروز کشور است و اگر این وضعیت تغییر نکند آینده نیز به همین منوال خواهد بود. وجود این میزان فساد، ناکارآمدی و سوء مدیریت در کشور از محصولات و خروجیهای نظام آموزشی و فرهنگی کشور است و ادامه این وضعیت به تربیت افرادی مشابه همین افراد خواهد انجامید.
منصوری در پایان بیان کرد: حضرت امام(ره) در وصیتنامه خود میفرمایند وضع امروز مملکت حاصل دانشگاههای دیروز است و وضع آینده مملکت محصول دانشگاههای امروز است و این سخن ایشان خلاصه صحبتهای من در جهت تبیین راهکار اساسی حل مشکلات کشور است.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام