پیشنهاد راه‌اندازی رقابت‌های تیمی و شیوه لیگی در مسابقات سراسری قرآن
گروه مسابقات ــ داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن سازمان اوقاف با اشاره به اینکه نبود تنوع و تخصصی شدن بیش از پیش باعث اقبال کم مخاطبان برای حضور در مسابقات قرآن شده است، گفت: نکته مهم‌تر آن است که در این قبیل مسابقات، بیش از حد ممکن به داوران بها داده شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی معتمدی، داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن کریم سازمان اوقاف و امور خیریه، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، در مورد انتظار استقبال بیشتر عموم مردم برای ثبت‌نام در مسابقات قرآن و کم‌رنگ شدن حضور قرآن‌آموزان در این رقابت به تقسیم‌بندی مسابقات در دو دسته بالای 16 سال و زیر 16 سال اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل کاهش استقبال مخاطبان از این مسابقات، تعدد نداشتن رده‌بندی سنی است. زمانی پیشنهاد داده شد تا دسته‌بندی‌های سنی بسیار بیشتری همچون نونهالی، نوجوانی و جوانی، میانسالی و پیشکسوتان به مسابقات اضافه شود.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر براساس آیین‌نامه، کسی که در مسابقات شرکت کرده و رتبه به دست می‌آورد از دور مسابقات خارج می‌شود، افزود: چرا نباید برای افرادی که در مسابقات بین‌المللی رتبه کسب می‌کنند، مسابقات ویژه برگزار کنیم؟ می‌توانیم با طراحی مسابقاتی با عنوان قهرمان قهرمانان، دارندگان رتبه‌های برتر مسابقات بین‌المللی قرآن را نیز برای حضور در مسابقات ترغیب کنیم. به طور حتم طراحی چنین بخش‌هایی، فضا را برای حضور بیشتر متخصصان این رشته فراهم می‌کند.
ایجاد فرصت حضور برای غیرمتخصص‌ها
معتمدی تصریح کرد: موضوع دیگر تعدد و تنوع مسابقات است که می‌تواند متنوع‌تر از زمان فعلی شود. برای مثال در رشته حفظ قرآن، رشته‌های حفظ، تجوید، صوت و لحن، وقف و ابتدا و ... را سخت‌گیرانه لحاظ می‌کنیم، در حالی که برخی حافظان قرآن به صورت حرفه‌ای کار را دنبال نکرده و فقط محفوظات را بدون توجه به صوت و لحن و جزئیات دیگر کامل کرده‌اند. این افراد چون در صوت و لحن و تجوید توانمند نیستند، می‌دانند که اگر در رقابت‌ها حضور پیدا کنند، رتبه‌ای به دست نمی‌آورند. بنابراین اعتقاد دارم که باید رشته‌هایی همچون حفظ، حفظ همراه با صوت و لحن، حفظ همراه با تجوید و ... را به مسابقات اضافه کرد تا شاهد حضور افراد بیشتری باشیم. نه اینکه این بخش‌ها حذف شود، بلکه اعتقاد دارم باید در کنار این رشته‌ها و برگزاری مسابقات به صورت تخصصی، رشته‌های دیگری که عمومیت و دربرگیری بیشتری دارد اضافه شود؛ بسیاری از افراد به دلیل این بخش‌های اضافه به مسابقات نمی‌آیند.
مسابقات تیمی؛ حضور بیشتر و ایجاد تعهد
این داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن در بخش دیگری از این گفت‌وگو به تیمی شدن مسابقات برای جذب بیشتر متسابقان اشاره و اظهار کرد: وقتی مسابقات انفرادی است، افراد تعهدی برای حضور ندارند. وقتی که تیم از یک استان در مسابقات حضور یابد، باعث حضور افراد بیشتری شده و تیمی بودن باعث ایجاد تعهد می‌شود.
معتمدی همچنین به بحث جوایز مسابقات قرآن حتی در بالاترین مرحله آن اشاره کرد و گفت: بالاخره بخشی از حضور شرکت‌کنندگان در مسابقات می‌تواند انگیزه مالی باشد، در حالی که در بسیاری از رقابت‌ها و مسابقات دیگر، میزان جوایز قابل توجه است. الان مشخص نیست مرحله استانی مسابقات قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه در دوره چهل و دوم، چه میزان است؟ مطمئناً همه اینها و بسیاری مسائل دیگر باعث شده تا رفته رفته حضور شرکت‌کنندگان، کم‌رنگ و کم‌رنگ‌تر شود تا در نهایت به وضعیت فعلی برسد.
وی در ادامه با بیان اینکه کاهش حضور متسابقان در مسابقات یک واقعیت است که باید آن را قبول کرده و به فکر چاره‌جویی برای آن بود، بیان کرد: پرداخت رسانه به مباحث مختلفی همچون ورزش و ... باعث شده تا گرایش به سمت ورزش به طور ملموسی دیده شود. در حال حاضر برنامه تلویزیونی استعدادیابی «عصر جدید» باعث شده تا افراد بسیاری به سمت هنرهایی که در این برنامه عرضه می‌شود، گرایش پیدا کنند و همه جا حرف از این برنامه باشد. مسابقه تلویزیونی «اسراء» نیز یک مسابقه استعدادیابی است، اما چنین اقبالی نداشته است که می‌تواند ناشی از پرداخت رسانه و تفاوت آنها باشد.
مخاطب عام هیچ اطلاعی از داوری‌ها ندارد
این داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن در ادامه در پاسخ به این سؤال که مسئولان برگزاری مسابقات، علت کم بودن مخاطبان را به دلیل تخصصی بودن و کم بودن افراد متخصص در جامعه دانسته‌اند، آیا این استدلال قابل قبولی است یا خیر، افزود: اگر این گونه باشد نشان می‌دهد که برگزارکنندگان برای افراد غیرمتخصص و فعال در عرصه قرآنی ارزشی قائل نبوده‌اند. الان در بسیاری از مسابقات تلویزیونی شرکت‌کنندگان با رأی مستقیم مردم به مراحل بالا صعود می‌کنند. آیا مردم نظر تخصصی دارند؟ مسابقات قرآن به این صورت است که چند داور در یک اتاق هستند و مخاطب عام هیچ اطلاعی از داوری‌ها ندارد.
معتمدی بیان کرد: اگر می‌گوییم مسابقات قرآن تخصصی است، باید کاری کنیم که مردم با این تخصص‌ها آشنا شوند، این قدر این موارد را نشان دهیم و این قدر در رسانه منتشر کنیم که مخاطب عام نیز در مورد آن اظهارنظر کند، آن وقت است که توجه به این مسابقات بیشتر می‌شود. اعتقاد دارم در زمینه مسابقات قرآن و دیدگاه مخاطب عام به این مسابقات باید به همان دیدگاه مخاطب عام نسبت به مسابقات ورزشی برسیم. وقتی یک مخاطب عام در مورد تخصصی‌ترین اصطلاحات یک رشته ورزشی اطلاع دارد و قبل از داور در مورد آن نظر می‌دهد در مسابقات قرآن نیز می‌توان به چنین جایگاهی رسید. این در حالی است که مسابقات قرآن به‌گونه‌ای شده که برای مخاطب حاضر در سالن هیچ ارزشی نداشته و هیچ مشارکت و واکنشی در سالن ندارد.
پیشنهاد اجرای مسابقات به صورت لیگ
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در پاسخ به این سؤال که مسابقات قرآن این ظرفیت را دارد که همچون مسابقات رشته‌های ورزشی شود و عموم مردم با اصطلاحات آن آشنا شوند، گفت: باید این ظرفیت ایجاد شود تا به چنین جایگاهی برسد. یکی از اشکالات مسابقات این است که یک بار برگزار می‌شود و می‌رود تا سال بعد. در حالی که اگر این مسابقات به صورت لیگ برگزار می‌شد، می‌توانست جذب بیشتری داشته باشد. من چنین مسابقاتی را در قم برگزار می‌کنم. این باعث می‌شود تا قاری یا حافظ در طول سال در جریان مسابقات قرار گیرد. در مسابقات یک‌مرحله‌ای ممکن است شرکت‌کننده در یک روز شرایط مناسبی نداشته باشد. همین شرایط نامطلوب که لحظه‌ای بوده است باعث می‌شود تمام تلاش آن فرد تحت‌الشعاع قرار گیرد. ضمن اینکه یک مرحله‌ای بودن باعث می‌شود فرد در صورت نداشتن توان رقابت برای کسب رتبه از حضور خودداری کند، اما زمانی که مسابقات تیمی باشد، تلاش برای دریافت رتبه بین افراد تقسیم می‌شود.
حاشیه امن داوری
این حافظ کل قرآن در بخش دیگری از صحبت‌هایش به نقد شیوه‌های داوری در مسابقات قرآن پرداخت و افزود: یکی از مشکلات مسابقات، این است که دست داور را بسیار باز گذاشته‌ایم، یعنی به نوعی داورمحور شده و کسی داوران را بازخواست نمی‌کند، اگر هم شرکت‌کننده اعتراض کند در بازبینی معمولاً نمره، کم می‌کنند. داور در مسابقات قرآن در حاشیه امن قرار دارد و هیچ سوالی صورت نمی‌گیرد که چرا چنین نمره‌ای به یک شرکت‌کننده اختصاص یافته است؟ نکته جالب‌تر در بخش داوری این است که فایلی که برای بازبینی در اختیار داوران قرار می‌گیرد، معمولاً از سوی همان داور بررسی می‌شود و معمولاً با کاهش امتیاز نیز همراه است و شرکت‌کننده را تحقیر می‌کنند و بعد هم همه حق به داور داده می‌شود؛ اگر شرکت‌کننده قصد اعتراض بیشتر داشته باشد، برچسب خدشه‌دار کردن شئون قرآنی را به او وارد می‌کنند.
داوری‌ها آنلاین شود
وی بیان کرد: داوری‌ها باید آنلاین شود و شرکت‌کننده بداند بعد از اجرا چه امتیازی کسب کرده است. همه این مباحثی که در مورد داوری نیز گفته شد باعث می‌شود تا شرکت‌کننده از حضور در مسابقات دلسرد شود. ملاک داوری‌ها درست نیست؛ فقط در حسن حفظ آن هم نه به صورت صددرصد می‌توان امتیاز حساب شده و نزدیک به عدالت داد. در بخش‌های دیگر اختلاف سلیقه بسیار زیاد است. شرکت‌کننده‌ای تعریف می‌کرد که در دو دوره متوالی، حضور داشت که اتفاقاً در هر دو دوره یک قرعه دریافت کرده بود، سال اول امتیاز هجده و نیم در وقف و ابتدا دریافت کرده بود و سال دوم نیز بر همان اساس تلاوت کرده بود تا همان امتیاز را دریافت کند، اما داور که اتفاقاً همان داور سال پیش بوده است، امتیاز 17 را داده بود. در یک رقابت هم دو شرکت‌کننده با هم هماهنگ کرده بودند تا وقف و ابتدا را بر روی چه آیاتی پیاده کنند، جالب است که همان دو شرکت‌کننده که یک اجرا در وقف و ابتدا داشتند، دو نمره متفاوت دریافت کرده بودند.
ارائه فرصت بیشتر به حافظان قرآن
معتمدی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به موضوع بی‌توجهی به حافظان قرآن در عرصه فعالیت‌های قرآنی کشور اشاره کرد و گفت: در کشور قشرهای مختلفی کرسی و تریبون دارند، قاریان، مداحان و خوانندگان و ... اما جایی برای حافظان قرآن وجود ندارد. حتی در ماه مبارک رمضان نیز این وضعیت وجود دارد. ما حافظان قرآن را دعوت می‌کنیم تا در مسابقات شرکت کنند، اما به این فکر نکرده‌ایم که قرار است این حافظ قرآن در کجا دیده شود. زمانی به یکی از آستان‌های مقدس در قم درخواست دادم تا اجرای یکی از تلاوت‌های اذانگاهی را به حافظان قرآن واگذار کنند، اما موافقت نکردند، در صورتی که بسیاری از حافظان قرآن نیز می‌توانند در چنین موقعیت‌هایی حضور داشته باشند.
این داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن به بیانات مقام معظم رهبری در زمینه تشکیل کرسی‌های تلاوت قرآن اشاره و اظهار کرد: با راه‌اندازی چنین کرسی‌هایی برای حافظان قرآن می‌توانیم به جریان حفظ کمک‌های قابل توجهی کنیم. اگر اعتقاد داریم باید 10 میلیون حافظ قرآن داشته باشیم و عموم مردم را جذب کنیم باید فعالیت‌هایی را که منجر به دیده شدن حافظان می‌شود در دستور کار قرار دهیم.
انتهای پیام
