حامد دژآباد، از اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران، که با رتبه علمی دانشیار در دانشکده الهیات این دانشگاه مشغول تدریس است، چند سالی میشود به عنوان داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن حضور دارد. وی فارغالتحصیل مقطع دکتری در رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه تهران است و تاکنون کتابهای متعددی را تألیف کرده که ازجمله آنها میتوان به آثاری همچون «تفسیر موضوعی 2»، «ارزیابی ادله قرآنی خلافت خلفا» و «سنت استبدال در قرآن کریم» اشاره کرد. وی در گفتوگو با خبرنگار ایکنا به بحث در مورد دلایل عدم حضور پررنگ مردم در مسابقات سراسری قرآن کریم پرداخته و اعتقاد دارد که ریشهایترین دلیل عدم استقبال از مسابقات، کمرنگ شدن اولویتهای فرهنگی، گسترش فضای مجازی و مسائلی از این دست است. مشروح این گفتوگو در ادامه آمده است.
داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن در گفتوگو با خبرنگار ایکنا، گفت: یکی از دلایلی که میتوان در این زمینه مطرح کرد بحث اطلاعرسانی است. بسیاری از افراد که علاقه و توانایی حضور در مسابقات را دارند، هیچ اطلاعی از برگزاری و زمانبندی چنین رقابتهایی ندارند. به اعتقاد من یکی از مهمترین دلایل است که باید برای آن چارهاندیشی کرد و شیوههای اطلاعرسانی مسابقات بهروزرسانی شود و ارتقا پیدا کند.
کاهش اولویتهای فرهنگی
مؤلف کتاب سنت استبدال در قرآن، وضعیت فضای فرهنگی کشور را یکی دیگر از دلایل این حضور کمرنگ بیان کرد و با تأکید بر اینکه این دلیل از دلایل ریشهای است، گفت: با توجه به گسترش فضای مجازی و برخی فضاهای نامناسب که در فرهنگمان هست، کاهش اولویتهای فرهنگی و دینی در برنامه اکثر مسئولان و مشکلات دیگر مربوط به این مسائل دست به دست هم داده است تا انگیزهها برای حضور در مسابقات کمرنگ شود.
دژآباد شیوه و شکل برگزاری مسابقات را یکی دیگر از دلایل عدم استقبال از مسابقات از سوی عموم مردم معرفی کرد و ادامه داد: شاید آن دسته از متدینینی که از مسابقات اطلاع و برای حضور در آنها علاقه دارند، اما چون شیوه برگزاری مسابقات به گونهای است که تنها عدهای خاص موفق به حضور در رتبههای بالا میشوند و تقریباً هر سال این امر تکرار میشود دیگر انگیزهای ندارند.
حضور هرساله برخی افراد در مراحل بالاتر
داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن بیان کرد: حداقل در سالهایی که به عنوان داور مسابقات حضور داشتهام، شاهد بودهام که از یک مرحله به بعد، شاید نیمی از افراد راهیافته به مراحل بالاتر همان شرکتکنندگان سالهای قبل بودهاند. چنین رویهای، فضا برای ورود افراد دیگر نمیگذارد و شاید این برداشت را داشته باشند که حضورشان در مسابقات بیفایده است.
این استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران در بخش دیگری از این گفتوگو به جذابیت نداشتن مسابقات به ویژه در مراحل ابتدایی بخشهای معارفی اشاره کرد و افزود: در بخش معارفی شاهد هستیم که مسابقات به سمت بسیار تخصصی پیش رفته است. همین تخصصی شدن صرف باعث میشود افراد کمتری توان حضور در مسابقات را به دست بیاورند. هرچند تدابیری اندیشیده شد تا با ضبط و پخش مرحله پایانی از شبکه قرآن سیما، تحولی ایجاد و نقصها جبران شود، اما در انتها مشخص و اعلام نشد که این تغییر و تحولات حداقل در بخش معارفی تا چه میزان توانسته است که جذب عموم مردم را به دنبال داشته باشد؟
برنامهریزی از سنین پایینتر
این داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن تأکید کرد: اگر میخواهیم مسابقات با حضور پررنگ مردم برگزار شود، باید برنامهریزی و تمرکز بر فعالیتها را به سنین پایینتر گسترش دهیم. به اعتقاد من باید مربیان و معلمهای پرورشی در مدارس و افرادی که در سنین پایین با کودکان ارتباط دارند، اهتمام ورزند و ترغیب به حضور در مسابقات و عرصه فعالیتهای قرآنی را در آنها ایجاد کنند تا این مسئله به صورت ریشهای برطرف شود. وقتی ترغیب به حضور در فعالیتها از کودکی آغاز شود، ماندگاری آن بسیار بیشتر خواهد بود و در مراحل بالاتر نیز ادامه خواهد داشت.
دژآبادی بیان کرد: وقتی هیچ بودجه و حمایتی از فعالیتها صورت نگیرد، نباید انتظار داشته باشیم تا مخاطبان و عموم مردم، انگیزه لازم برای حضور در این قبیل فعالیتها را داشته باشند. گرچه همه چیز در مسائل مالی خلاصه نمیشود، اما همین موضوع باعث میشود تا رفتهرفته فعالیتها از رونق بیفتد و روند حضور مخاطبان در مسابقات یا در عرصه فعالیتهای قرآنی به یک امر طبیعی و معمولی تبدیل شود.
افزودن رشتههایی برای سطوح مختلف
مؤلف کتاب ارزیابی ادله قرآنی خلافت خلفا در بخش دیگری از این گفتوگو در پاسخ به این سؤال که میتوان تخصصی بودن مسابقات سراسری قرآن را عامل اصلی غیبت عموم مردم در مسابقات به حساب آورد و آیا این توجیهی درست است یا خیر؟ گفت: قطعاً این توجیه درستی نیست؛ چراکه میتوان علاوه بر مسابقات تخصصی قرآن برای قشر متخصص، رشتههای عمومیتر را به مسابقات نیز اضافه کرد. میتوان متناسب با هر قشری رشته خاصی را طراحی و آن را در حاشیه مسابقات اصلی اجرا کرد و لازم نیست این رشتهها مراحل مختلف شهرستانی، استانی و ... داشته باشد.
یادآور میشود، اجرای مرحله شهرستانی چهلو دومین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم به پایان رسیده و مرحله استانی آن در حال برگزاری است و مرحله کشوری آن 10 تا 20 مهرماه سال جاری به میزبانی شهر اصفهان برگزار میشود.
انتهای پیام