چرا پیادهروی؟ وقتی میتوان با وسیله نقلیه و به راحتی به مقصد زیارتی رسید، چرا باید سختی و مشقت پیادهروی را تحمل کرد؟ این سؤالی است که زائران پیادهروی اربعین با آن مواجه میشوند و گاهی حتی به صورت شبههای شدیداللحن مطرح و بیان میشود که پیادهروی خودآزاری است و نباید به جسم آزار رساند، به خصوص اینکه پاهای بسیاری از زائران به دلیل پیادهروی تاول میزند.
حجتالاسلام حسن ترکاشوند، مدیر گروه کلام پژوهشکده حج و زیارت، در گفتوگو با ایکنا؛ به این سؤال و شبهه پاسخ داد و در مقدمه پاسخ به این مسئله گفت: زیارت امام حسین(ع) از مستحبات مؤکد است و در دین و شریعت تأکید زیادی برای این زیارت وجود دارد؛ آثار و برکات متعدد به ویژه آثار معنوی فوقالعادهای نیز برای این زیارت بیان شده است.
قول و عمل معصوم(ع) را در خصوص زیارت اربعین داریم
وی ادامه داد: از سوی دیگر اصل زیارت اربعین نیز مورد تأکید و تأیید ائمه معصومین(ع) بوده و علما و بزرگان نیز بر این مسئله تأکید دارند. برای مثال امام سجاد(ع) همراه با اهل بیت(ع) از شام به کربلا بازگشتند و در اربعین زیارت امام حسین(ع) را انجام دادند. پس امام معصوم(ع) نیز خودشان این زیارت را انجام دادهاند. در روایت دیگری از امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین به عنوان یکی از پنج نشانه مؤمن ذکر شده است. در روایت دیگری نیز امام صادق(ع) به انجام زیارت اربعین سفارش میکنند. همچنین زیارتنامه اربعینی که اکنون وجود دارد و قرائت میشود از امام صادق(ع) رسیده است. یعنی هم قول و سفارش معصوم و هم عمل معصوم را درباره زیارت اربعین داریم.
حجتالاسلام ترکاشوند درباره پیاده رفتن برای زیارت امام حسین(ع) گفت: امام صادق(ع) میفرمایند که هر کسی که از منزل خود به قصد زیارت قبر سیدالشهداء بیرون بیاید اگر پیاده به سمت این زیارت برود، خداوند با هر قدمی که برمیدارد برای وی یک حسنه مینویسد و یکی از گناهانش را محو میکند. در روایت دیگری هم آمده کسی که برای زیارت امام حسین(ع) از منزلش خارج میشود در هر قدمی که برمیدارد یکی از گناهانش پاک میشود و تقدس پیدا میکند. یعنی آرام آرام حالتی از تقدس در فرد شکل میگیرد.
خشوع، تواضع، دوری از نخوت و تکبر و انقطاع از مظاهر دنیوی
وی در تشریح تأثیر معنوی پیادهروی به قصد زیارت، گفت: پیاده رفتن برای زیارت باعث میشود تا در فرد خشوع و تواضع بیشتری پدید بیاید و این با زیارتی که فرد با آسایش و با وسیله نقلیه به مقصد زیارتی برسد و مقدمات زیارت را طی نکند فرق میکند. وقتی انسان مسیری را به شوق و قصد زیارت امام خود طی میکند حالت نخوت و تکبری که در درون هر فردی هست در وجود او تقلیل مییابد. پیادهروی میتواند نشانه تواضع بنده و انقطاع او از مظاهر دنیوی نیز باشد، یعنی تأثیر روانی عمیقی بر فرد دارد.
مدیرگروه کلام پژوهشکده حج و زیارت پس از بیان این مقدمات در پاسخ به سؤال و شبهه مطرح گفت: زیارت امام حسین(ع) مستحب مؤکد است و به انجام این زیارت در روز اربعین سفارش شده و از سوی دیگر در روایتها گفته شده که پیاده به زیارت بروید چون باعث خودسازی و از بین رفتن گناهان شده و خداوند برای هر قدمی که برمیداریم حسنه برای زائر در نظر میگیرد و ... همه اینها موجب میشود که پیادهروی اربعین را از نظر دینی امری معقول، درست و پسندیده بدانیم.
برای کسب فواید معنوی و تربیت نفس باید سختیها را به جان خرید
وی ادامه داد: طبیعتاً انسان در این مسیر با سختیها و گرفتاریهایی هم مواجه میشود. اما سختی و گرفتاری در طول زندگی امری معمول است و هر کسی بخواهد به هر موفقیت و رشدی برسد باید سختی را تحمل کند. کسی که سختی مطالعه، تحقیق و پژوهش را تحمل نکند آیا در تحصیل موفق میشود؟ البته اگر بخواهیم صرفاً با نگاه مادی به پیادهروی اربعین بگوییم که نباید بدن را به سختی بیندازیم این حرف با نگاه مادی درست است اما وقتی با نگاه تربیتی و معنوی به این مسئله نگاه کنیم لازم است انسان گاهی برای دست یافتن به فواید معنوی بیشتر و تربیت نفس خود یکسری سختیها را به جان بخرد.
پیادهروی اربعین یک فرصت فکری ارزشمند
ترکاشوند پیادهروی اربعین را یک فرصت فکری ارزشمند برشمرد و اظهار کرد: در طول این مسیر چند روز فارغ از گرفتاریها و دلبستگیهای دنیا قدم در راهی برمیداریم که با سختی همراه است اما فرصت تأمل، فکر کردن و به خود اندیشیدن برای انسان پدید میآورد که میتواند تأثیرات تربیتی فوقالعادهای برای فرد داشته باشد. از سوی دیگر هر چه کار سختتر باشد فضیلت و ثوابش بیشتر است. مسئله دیگر در پیادهروی اربعین تعظیم شعائر است. به ما سفارش شده که شعائر الهی یعنی اموری که مردم را به سوی خدا دعوت میکنند و نشانه حرکت به سمت خدا و معنویت هستند بزرگ بداریم.
وی تشریح کرد: زیارت امام حسین(ع) بزرگداشت قیام عظیم عاشورا و بزرگداشت جوانمردی و از خود گذشتگی سیدالشهدا و یارانشان برای احیای دین و آزادی بشر کار ارزشمندی است و برگزاری مراسم اربعین به این شکل تعظیم بزرگ و ویژهای از شعائر الهی است.
مدیر گروه کلام پژوهشکده حج و زیارت به شرایط ویژه جامعه جهانی و تأثیر عملکرد جریانهایی مثل داعش را که با اعمال وحشیانه خود نمونه وارونهای از اسلام را به دنیا معرفی کردند یادآور شد و گفت: وقتی شیعیان در چنین اجتماعی با انس، الفت و مهربانی و با صلح و مدارا در کنار هم خط اصیل اسلام را به جهان معرفی میکنند این پیادهروی حرکت تبلیغی فوقالعاده برای معرفی اسلام ناب است و از این جهت رجحان دارد که در آن حضور داشته باشیم.
برای حفظ و تبلیغ اسلام تکلیف داریم
وی بیان کرد: لازم است برای پیشرفت و معرفی اسلام سختیها را به جان بخریم. وقتی سیدالشهدا برای حفظ اسلام حاضر هستند تمام هستیشان را فدا کنند، آیا ما که ادعای شیعه بودن داریم نباید ذرهای به خودمان سختی بدهیم؟ آن هم وقتی نتیجه تحمل این سختی تبلیغ اسلام راستین باشد؟ این قضایا را نباید صرفاً با نگاه مادی دید. برای حفظ و تبلیغ اسلام تکلیف داریم و برای حفظ مسیر اسلام باید سختیها را تحمل کرد.
حجتالاسلام ترکاشوند به تأثیر متفاوت پیادهروی اربعین و زیارتهای معمول اشاره کرد و گفت: وقتی با افرادی که هم زیارت عادی و هم زیارت پیاده امام حسین(ع) را تجربه کردهاند صحبت میشود میگویند که لذت معنوی پیادهروی اربعین و تأثیری که بر روی آنها داشته و حتی تأثیر این پیادهروی در نوع نگاه آنها به دین بسیار متفاوت بوده است. یعنی همه به تأثیر متفاوت پیادهروی اربعین در مقایسه با سایر زیارتهای معمول اذعان دارند.
هیچ اجباری نیست مردم اختیار دارند این راه پرفیض را انتخاب کنند یا نکنند
وی در پایان در پاسخ به کسانی که شبهه خودآزاری یا صدمه زدن به جسم در پیادهروی اربعین را مطرح میکنند؟ گفت: پیادهروی زیارت اربعین امری واجب نیست که افرادی بگویند مسلمانان چرا سختی را تحمل میکنند و به زیارت میروند و کسی الزام و اجباری نکرده، ولی مستحب مؤکد است. کسی که میخواهد به این آثار معنوی دست پیدا کند و جهانبینیاش تغییر کند خودخواسته این زیارت را انجام میدهد و مردم اختیار دارند این راه پرفیض را انتخاب کنند یا نکنند.
انتهای پیام