مدیرعامل فرابورس تشریح کرد:
دلایل ورود اسناد خزانه اسلامی به فرابورس/ معامله «سخاب‌ها» تا چه زمانی ادامه دارد
گروه اقتصاد: هامونی با بیان اینکه وزیر اقتصاد دولت دازدهم در همان روز معارفه خود اعلام کردند از این پس هیچگونه اوراق دولتی خارج از مجموعه بازار سرمایه منتشر و پذیرش نمی‌شود، گفت: تمامی معاملات این اوراق از این پس بی‌شک در یک بازار رسمی رقم خواهد خورد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، یکی از اقدامات دولت در چند سال اخیر و در جهت اعمال سیاست‌های پولی و کاهش بدهی‌های دولت، انتشار اسناد خزانه اسلامی در نمادهای «اخزا» و «سخا» و اخیرا اسناد خزانه اسلامی بانکی در نماد «سخاب» در فرابورس ایران بوده است. آمارها نشان می‌دهد که میزان معاملات و استقبال سرمایه‌گذاران از این اوراق سخاب در وضعیت مناسبی قرار داشته است و مشاهده تابلوی معاملاتی بازار اوراق با درآمد ثابت نشان می‌دهد که معامله این اوراق در صدر داد‌وستدهای روزانه این بازار قرار دارد.
برای بررسی بیشتر دلایل و اهداف ورود اسناد خزانه اسلامی به فرابورس ایران با امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌آید:
ایکنا: ابتدا مختصری از اهداف و نحوه ورود اسناد خزانه اسلامی به بازار سرمایه توضیح دهید؟
دولت موفق شد از مهر 1394 برای تامین مالی و بازپرداخت بدهی‌های خود به طلبکاران غیردولتی از طریق بازار سرمایه اقدام كند و بر این اساس، اسناد خزانه اسلامی به عنوان ابزاری نوین در این خصوص وارد بازار فرابورس ایران شد تا با آغاز معاملات ثانویه آن ضمن توسعه بازار بدهی، تأمین مالی کوتاه‌مدت دولت نیز از این طریق ممکن شود.
ایکنا: میزان استقبال سرمایه‌گذاران از اسناد خزانه اسلامی چگونه بوده است؟ در صورت استقبال گسترده، علت آن را چه می‌دانید؟
از آنجا که این اوراق به دلیل تضامین بالای دریافتی از دولت و مجموعه وزارت اقتصادی و دارایی در زمره اوراق کم ریسک قلمداد می‌شود و ریسک نکول در آن بسیار پایین است، مشارکت و حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در معاملات این اوراق بسیار بالاست. بعضا در خصوص «اخزاها» شاهد حضور سرمایه‌گذارانی از کشورهای اروپایی، حاشیه خلیج فارس و کشورهای همسایه نیز بودیم و با توجه به اینکه ماهیت حضور در بازار اسناد خزانه اسلامی نشان دهنده پذیرش کمترین میزان ریسک از سوی سرمایه‌گذاران در کسب سود و بازدهی است از این رو سرمایه‌گذاران داخلی نیز مشارکت بالایی در معاملات این اوراق دارند.
ایکنا: انتشار این اوراق تا چه اندازه در کاهش بدهی‌های دولت موثر واقع شده است؟
تاکنون 11 مرحله اسناد خزانه اسلامی در نمادهای اخزا1 تا 11، دو مرحله کوتاه‌مدت از این اوراق با نمادهای سخا1 و 2 و 6 مرحله سخاب 2 تا 7 در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران پذیرش شده که توانسته است در مجموع بیش از 300 هزار میلیارد تومان به تأمین مالی دولت از طریق این ابزار معاملاتی کمک کند.
ایکنا: چه تضمین‌هایی برای ایفای تعهد دولت در زمان سررسید این اوراق وجود دارد؟
مسئله این است که تسویه اوراق در زمان سررسید به یک قانون تبدیل شده و از درجه اهمیت و اضطرار بالایی برای دولت برخوردار است. به موجب دریافت یکسری مدارک و مستندات است که نماد اسناد خزانه اسلامی در فرابورس گشایش می‌یابد. به موجب قانون، وزیر امور اقتصاد و دارایی ضامن بازپرداخت این اوراق در بازار سرمایه محسوب می‌شود؛ به‌طوری که در اوراق دولتی که در بازار سرمایه منتشر شده است، به‌هیچ عنوان نکول نداشته‌ایم.
علت این مسئله نیز قدرت و حضور گسترده مردم در خرید اوراق منتشره است و از سوی دیگر دولت به‌طور غیرمستقیم با چندین هزار نفر که بازیگر بازار اسناد خزانه اسلامی در فرابورس هستند به نوعی طرف حساب است که این مسئله ضرورت بازپرداخت بی‌نقص وجه اسمی اوراق را در سررسید بیش از پیش پررنگ و مهم می‌کند.
ایکنا: چرا سخاب‌ها به فرابورس آمدند و معاملات آن‌ها تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
با ورود اسناد خزانه اسلامی با نماد «سخاب» به شبکه بانکی که طی چند ماه اخیر رقم خورد معاملات غیرشفاف آن در بازار غیررسمی و بعضا سایت‌هایی مانند «دیوار» و «شیپور» و نرخ سودهای موهوم آن که قطعا شاهد آن بودید مجموعه متولیان بازار سرمایه، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد را به یک اجماع کلی رساند که معاملات ثانویه اوراق دولتی تنها در مجموعه بازار سرمایه و فرابورس ایران انجام شود.
شرایط نگران کننده و معاملات غیرشفاف اوراق «سخاب» و نرخ سود آن در بازار غیررسمی و انتقادات زیاد فعالان بازار نسبت به این موضوع تا آنجا پیش رفت که وزیر امور اقتصادی و دارایی دولت دوازدهم در همان روز معارفه خود اعلام کرد از این پس هیچگونه اوراق دولتی خارج از مجموعه بازار سرمایه منتشر و پذیرش نمی‌شود و تمامی معاملات این اوراق از این پس بی‌شک در یک بازار رسمی رقم خواهد خورد.
بر این اساس شش مرحله اوراق «سخاب» به ارزش 120 هزار میلیارد ریال در فرابورس ایران پذیرش شد که هم‌اکنون معاملات ثانویه تمامی آن‌ها در فرابورس آغاز شده است.
در حالی که تا پیش از معاملات ثانویه این اوراق در فرابورس نرخ سودهای آن به ارقام بالایی در بازار غیررسمی افزایش یافته بود، اما هم‌اکنون شاهد مهار نرخ این اوراق تا حداکثر 17 درصد هستیم که همگرایی زیادی نیز میان نرخ سود در مورد اسناد خزانه اسلامی مورد مبادله در بازار فرابورس و نرخ سود شبکه بانکی دیده می‌شود که این امر در بستر شفاف عرضه و تقاضای بازار سرمایه رقم خورد.
در خصوص اینکه معاملات این اوراق نیز تا چه زمانی در فرابورس ادامه دارد، باید به تاریخ سررسید آن‌ها اشاره کرد. تاریخ سررسید این اوراق متغیر بوده و به عنوان مثال برای «سخاب 2» در تاریخ 22 آبان ماه سال جاری و برای «سخاب 7» بیست و هشتم اسفندماه سال 97 خواهد بود، بنابراین تا سررسید مرحله آخر آن‌ها شاهد حضور اوراق سخاب در فرابورس هستیم.
برای بررسی بیشتر دلایل و اهداف ورود اسناد خزانه اسلامی به فرابورس ایران با امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌آید:
ایکنا: ابتدا مختصری از اهداف و نحوه ورود اسناد خزانه اسلامی به بازار سرمایه توضیح دهید؟
دولت موفق شد از مهر 1394 برای تامین مالی و بازپرداخت بدهی‌های خود به طلبکاران غیردولتی از طریق بازار سرمایه اقدام كند و بر این اساس، اسناد خزانه اسلامی به عنوان ابزاری نوین در این خصوص وارد بازار فرابورس ایران شد تا با آغاز معاملات ثانویه آن ضمن توسعه بازار بدهی، تأمین مالی کوتاه‌مدت دولت نیز از این طریق ممکن شود.
ایکنا: میزان استقبال سرمایه‌گذاران از اسناد خزانه اسلامی چگونه بوده است؟ در صورت استقبال گسترده، علت آن را چه می‌دانید؟
از آنجا که این اوراق به دلیل تضامین بالای دریافتی از دولت و مجموعه وزارت اقتصادی و دارایی در زمره اوراق کم ریسک قلمداد می‌شود و ریسک نکول در آن بسیار پایین است، مشارکت و حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در معاملات این اوراق بسیار بالاست. بعضا در خصوص «اخزاها» شاهد حضور سرمایه‌گذارانی از کشورهای اروپایی، حاشیه خلیج فارس و کشورهای همسایه نیز بودیم و با توجه به اینکه ماهیت حضور در بازار اسناد خزانه اسلامی نشان دهنده پذیرش کمترین میزان ریسک از سوی سرمایه‌گذاران در کسب سود و بازدهی است از این رو سرمایه‌گذاران داخلی نیز مشارکت بالایی در معاملات این اوراق دارند.
ایکنا: انتشار این اوراق تا چه اندازه در کاهش بدهی‌های دولت موثر واقع شده است؟
تاکنون 11 مرحله اسناد خزانه اسلامی در نمادهای اخزا1 تا 11، دو مرحله کوتاه‌مدت از این اوراق با نمادهای سخا1 و 2 و 6 مرحله سخاب 2 تا 7 در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران پذیرش شده که توانسته است در مجموع بیش از 300 هزار میلیارد تومان به تأمین مالی دولت از طریق این ابزار معاملاتی کمک کند.
ایکنا: چه تضمین‌هایی برای ایفای تعهد دولت در زمان سررسید این اوراق وجود دارد؟
مسئله این است که تسویه اوراق در زمان سررسید به یک قانون تبدیل شده و از درجه اهمیت و اضطرار بالایی برای دولت برخوردار است. به موجب دریافت یکسری مدارک و مستندات است که نماد اسناد خزانه اسلامی در فرابورس گشایش می‌یابد. به موجب قانون، وزیر امور اقتصاد و دارایی ضامن بازپرداخت این اوراق در بازار سرمایه محسوب می‌شود؛ به‌طوری که در اوراق دولتی که در بازار سرمایه منتشر شده است، به‌هیچ عنوان نکول نداشته‌ایم.
علت این مسئله نیز قدرت و حضور گسترده مردم در خرید اوراق منتشره است و از سوی دیگر دولت به‌طور غیرمستقیم با چندین هزار نفر که بازیگر بازار اسناد خزانه اسلامی در فرابورس هستند به نوعی طرف حساب است که این مسئله ضرورت بازپرداخت بی‌نقص وجه اسمی اوراق را در سررسید بیش از پیش پررنگ و مهم می‌کند.
ایکنا: چرا سخاب‌ها به فرابورس آمدند و معاملات آن‌ها تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
با ورود اسناد خزانه اسلامی با نماد «سخاب» به شبکه بانکی که طی چند ماه اخیر رقم خورد معاملات غیرشفاف آن در بازار غیررسمی و بعضا سایت‌هایی مانند «دیوار» و «شیپور» و نرخ سودهای موهوم آن که قطعا شاهد آن بودید مجموعه متولیان بازار سرمایه، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد را به یک اجماع کلی رساند که معاملات ثانویه اوراق دولتی تنها در مجموعه بازار سرمایه و فرابورس ایران انجام شود.
شرایط نگران کننده و معاملات غیرشفاف اوراق «سخاب» و نرخ سود آن در بازار غیررسمی و انتقادات زیاد فعالان بازار نسبت به این موضوع تا آنجا پیش رفت که وزیر امور اقتصادی و دارایی دولت دوازدهم در همان روز معارفه خود اعلام کرد از این پس هیچگونه اوراق دولتی خارج از مجموعه بازار سرمایه منتشر و پذیرش نمی‌شود و تمامی معاملات این اوراق از این پس بی‌شک در یک بازار رسمی رقم خواهد خورد.
بر این اساس شش مرحله اوراق «سخاب» به ارزش 120 هزار میلیارد ریال در فرابورس ایران پذیرش شد که هم‌اکنون معاملات ثانویه تمامی آن‌ها در فرابورس آغاز شده است.
در حالی که تا پیش از معاملات ثانویه این اوراق در فرابورس نرخ سودهای آن به ارقام بالایی در بازار غیررسمی افزایش یافته بود، اما هم‌اکنون شاهد مهار نرخ این اوراق تا حداکثر 17 درصد هستیم که همگرایی زیادی نیز میان نرخ سود در مورد اسناد خزانه اسلامی مورد مبادله در بازار فرابورس و نرخ سود شبکه بانکی دیده می‌شود که این امر در بستر شفاف عرضه و تقاضای بازار سرمایه رقم خورد.
در خصوص اینکه معاملات این اوراق نیز تا چه زمانی در فرابورس ادامه دارد، باید به تاریخ سررسید آن‌ها اشاره کرد. تاریخ سررسید این اوراق متغیر بوده و به عنوان مثال برای «سخاب 2» در تاریخ 22 آبان ماه سال جاری و برای «سخاب 7» بیست و هشتم اسفندماه سال 97 خواهد بود، بنابراین تا سررسید مرحله آخر آن‌ها شاهد حضور اوراق سخاب در فرابورس هستیم.
